CÂU CHUYỆN "CON RÙA HỘP" 17 KÝ TẠI VQG KẺ GỖ 🐢🐢🐢

Lại là một bài viết liên quan đến phóng sinh và tái thả động vật đến từ vị trí của CreatureLovers, mình viết bài này trong trạng thái bất lực! Chuyện là mấy ngày vừa qua, giới yêu động vật nói chung và yêu, nghiên cứu, bảo tồn bò sát ở Việt Nam nói riêng đang xôn xao về một bài báo online đăng trên tờ Báo Hà Tĩnh (Link:https://baohatinh.vn/phap-luat-doi-song/tha-ca-the-rua-quy-hiem-nang-17-kg-ve-voi-khu-bao-ton-thien-nhien-ke-go/194310.htm) về một chú "rùa hộp quý hiếm của Việt Nam thuộc nhóm IIB" được giao nộp cho kiểm lâm và được các bác ấy "tái thả" và "vùng vẫy" giữa thiên nhiên (ảnh bên dưới).

Câu chuyện sẽ vẫn không có vấn đề gì nếu con rùa kia không phải là một cá thể rùa hoang mạc của châu Phi, rùa Sulcata, và nó là một loài rùa ngoại lai được nhập lậu để làm cảnh ở Việt Nam. Vâng! Nó là rùa hoang mạc của châu Phi đấy các bạn! Đến bây giờ, mình vẫn không hiểu vì sao con rùa đã qua tay từ các NGO (non-governmental organisation) bảo vệ động vật, thú y huyện cho đến kiểm lâm mà không ai nhận ra rằng nó là một con rùa cạn và nó là động vật ngoại lai. Phải chăng là sự tắc trách của các cơ quan đủ (và dư) thẩm quyền, năng lực để đánh giá và định danh con vật? Hay vì năng lực của các cơ quan ấy thực sự yếu kém? Dù là gì đi nữa thì bất cứ ai liên quan đến vụ việc này cần bị xử lý thật nghiêm để không còn xảy ra những vụ như thế này nữa.

Nhân tiện, mình xin nói qua một số vấn đề về một trong những tổ chức "giáo dục thiên nhiên" nổi tiếng nhất nhưng cũng nhận nhiều gạch đá nhất hiện tại, đó là Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên ENV.

Đây là một tổ chức truyền thông về động vật hoang dã lớn nhất Việt Nam, đã hoạt động được 20 năm và có số lượng thành viên, tình nguyện viên đông đảo nhất cả nước, có mặt từ Bắc chí Nam. Họ hoạt động trên tinh thần tiếp nhận, sắp xếp các ca báo báo thông qua đường dây nóng và sau đó báo cho cơ quan có thẩm quyền để họ đi giải quyết, ngoài ra, ENV còn có thêm một cách thức hoạt động khác là yêu cầu các tình nguyện viên đi khảo sát, thăm dò những địa điểm, cá nhân được báo cáo hoặc nghi là có săn bắt, buôn bán, tiêu thụ trái phép động vật hoang dã và sản phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã. Phải công nhận một điều là họ làm truyền thông rất tốt và góp một phần không nhỏ vào việc nâng cao ý thức của người dân trong việc hạn chế tiêu thụ động vật hoang dã bất hợp pháp.

Nhưng đấy chỉ là những gì đa phần người dân thấy. Cách đây vài tuần ở Đà Nẵng, ENV vừa báo cáo với kiểm lâm và thúc giục họ tiến hành thu giữ 12 cá thể chim săn mồi bị săn, nuôi nhốt trái phép thuộc loài ưng xám shikra (Accipiter badius), sau khi thu giữ một vài ngày, giới yêu động vật hoang dã gồm rất nhiều nhà động vật học, nhà bảo tồn,... nhận được thông tin: 12 con chim chết sạch! Hỏi ra mới biết, cái thủ tục chuyển giao chim quá rườm ra khiến chúng... chết. Có rất nhiều điểm rất bất ổn ở đây, vốn là một tổ chức liên quan mật thiết đến việc bảo tồn động vật hoang dã nhưng không ai đủ thẩm quyền và kỹ năng để trực tiếp chăm sóc cho động vật hoang dã và để chúng chết ư? Khoảng 3 năm trước, ENV đã từng có một cái phốt khá lớn, đó là họ báo cáo cho kiểm lâm để kiểm lâm tịch thu một cá thể rùa núi vàng (Indotestudo elongata) và tương tự trường hợp trên đầu bài, kiểm lâm thả nó xuống nước, tương tự với một con rùa sa nhân (Cuora mohouti) sau này và rất nhiều vụ nữa. Không thể phủ nhận hoàn toàn công sức của ENV khi họ đã biết bao nhiêu lần báo cáo kịp thời và thúc giục hợp lý để các cơ quan chức năng giải cứu và tái thả động vật về lại nơi chúng đáng lẽ nên ở đó, nhưng liệu thúc giục và tuyên truyền đã đủ chưa? Một tổ chức liên quan đến động vật hoang dã và pháp luật mà chỉ có đủ quyền để tuyên truyền và thúc giục, sau đó thì số mệnh con vật ra sao thì tùy vào kiểm lâm và các cơ quan quyền lực nhưng không thiếu những con người tắc trách, năng lực yếu? Thế nghe có hợp lý không cơ chứ!