Black Tuesday: Sự sụp đổ thị trường chứng khoán năm 1929

Trong không khí rộn ràng của black friday khi nhà nhà nườm nượm đi mua sắm thì chúng ta hãy cùng tìm hiểu về một ngày black tuesday, khi mà mọi người đổ xô đi "shopping" cổ phiếu "discount" và nó đã "sold out" trong tích tắc.

Mình dịch từ bài này:https://www.history.com/topics/great-depression/1929-stock-market-crash

Vào ngày 29 tháng 10 năm 1929, Ngày thứ 3 đen tối đã vả một cú cho phố Wall khi mà những nhà đầu tư đã giao dịch 16 triệu đô chứng khoán trên thị trường chứng khoán New York chỉ trong một ngày. Hàng tỉ đô la đã mất, khiến cho hàng ngàn chủ đầu tư bay màu. Sau cuộc khủng hoảng của ''ngày thứ ba đen tối", Mỹ và toàn thế giới đã phải oằn mình trong cuộc Đại Suy Thoái (1929-39), cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ và lâu nhất trong lịch sử nền công nghiệp phương Tây và thế giới lúc bấy giờ.

Trong khoảng những năm 1920s, thị trường chứng khoán Mỹ trải qua sự tăng trưởng nhanh chóng, và đạt đỉnh vào tháng 8 năm 1929 sau một khoảng thời gian suy đoán. Đến lúc đó, sản xuất bị đình trệ, thất nghiệp ra tăng để lại những cổ phần dư thừa với đúng giá trị thật của nó.Một trong những lí do khác của cuộc khủng hoảng tài chính năm 1929, đó là mức lương thấp, các khoản nợ gia tăng, sự khó khăn trong nền nông nghiệp và số lượng lớn các khoản vay ngân hàng không được thanh toán.

FACT: Thị trường chứng khoán New York được thành lập năm 1817, mặc dù thời gian đầu hoạt động của nó là vào những năm 1792 khi mà một nhóm những nhà đầu tư và các thương gia kí một hợp đồng dưới một gốc cây buttonwood tại phố Wall.

Giá cổ phiếu bắt đầu giảm xuống trong tháng 9 và đầu tháng 10 năm 1929, và đến ngày 18 tháng 10 lại hạ một lần nữa. Sự sợ hãi gia tăng, và vào ngày 24 tháng 10, ngày thứ 3 đen tối, ghi nhận 12,894,650 giao dịch chứng khoán đã được thực hiện. Những nhà đầu tư ở các công ty và các chủ nhà băng cố gắng cân bằng thị trường bằng cách mua hàng tá cổ phiếu, tạo nên được sự gia cố vừa đủ vào ngày thứ 6. Mặc dù vậy, đến thứ 2, cơn bão ập tới và thị trường đổ vỡ. Ngày thứ 2 đen tối, kéo theo ngày thứ 3 đen tối (ngày 29 tháng 10 năm 1929) khi mà giá cổ phiếu hoàn toàn sụp đổ và 16,410,030 cổ phiếu đã được giao dịch tại thị trường chứng khoán New York trong một ngày. Hàng tỉ đô la đã mất, những nhà đầu tư cũng bui bui bui theo, những phiếu chứng khoán bị in ra chậm trễ vì những chiếc máy không thể tải nổi được một số lượng lớn các giao dịch vào cùng một thời điểm.

Sau ngày 29 tháng 10 năm 1929, giá cổ phiếu bắt đầu tăng như một sự hồi phục. Mặc dù vậy, về tổng thể, giá vẫn tiếp tục giảm khiến cho Mỹ rơi vào Cuộc đại suy thoái và cổ phiếu năm 1932 chỉ trị giá khoảng 20% giá trị cổ phiếu hè năm 1929. Cuộc khủng hoảng năm 1929 không phải là lí do duy nhất dẫn tới Sự Đại Suy Thoái nhưng nó đã nhanh chóng thúc đẩy sự sụp đổ kinh tế toàn cầu, khi nó đang bắt đầu xuất hiện những "triệu chứng". Năm 1933, gần một nửa ngân hàng ở Mỹ đã phá sản và số lượng thất nghiệp chạm ngưỡng 15 triệu người hay 30% lực lượng lao động.

Người Mỹ gốc Phi đã phải chịu tổn thất nặng nề khi luôn là những con tốt thí mạng, "người cuối cùng được tuyển dụng, người đầu tiên bị sa thải". Phụ nữ trong thời kì này ít bị ảnh hưởng hơn, khi họ có xu hướng đi theo những nghề nghiệp như giáo viên và y tá tách biệt ra và không bị phụ thuộc vào sự lên xuống của thị trường.

Cuộc sống của một gia đình phổ thông trong thời kì Đại suy thoái này rất là khó khăn. Những cơn bão và ngập lụt ở miền nam đã tàn phá lúa thóc và đó cũng chính là nguồn gốc của biệt dang "bát bụi", "Oakies" mà những người dân chuyển tới những thành phố lớn tìm kiếm công việc đặt cho nó.

FACT: Cuộc Đại Suy Thoái đã giúp kết thúc luật cấm đồ uống có cồn. Chính phủ tin rằng việc hợp pháp hóa sử dụng rượu bia sẽ tạo thêm nhiều công việc và kích thích nền kinh tế.

Sự cứu trợ và những chính sách cải cách trong "Những điều khoản mới" đã được ban hành bởi tổng thống Franklin D. Roosevelt (1882-1945) giảm thiểu được những tác động xấu nhất bởi Cuộc Đại Suy Thoái này; mặc dù vậy nền kinh tế Mỹ vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn tới sau năm 1939, xảy ra WW2 (1939-45) khi mà nền công nghiệp Mỹ được tái sinh (haizz đúng là bọ ngựa bắt ve chim sẻ chầu đằng sau).