Bí mật chuyến tàu xanh - Hercule Poirot về hưu lại phải trổ tài

Mình rất hâm mộ Agatha Christie và thám tử Hercule Poirot của bà. Nhưng như mình từng chia sẻ, không phải tiểu thuyết trinh thám nào viết về vị thám tử người Bỉ này của bà cũng là kiệt tác.

Có một vài cuốn sách mình chỉ cố gắng đọc cho xong.

Bí mật chuyến tàu xanh là một cuốn sách như vậy, dù vụ án cũng khá hấp dẫn và màn phá án của Hercule Poirot vẫn lôi cuốn.

Dù hiện trường vụ án cũng xảy ra trên một chuyến tàu sang trọng như Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương Đông, nhưng Bí mật chuyến tàu xanh không thể đem ra so sánh với kiệt tác này.

Tuy vậy, với một độc giả nhiệt thành của Agatha Christie, đây vẫn là một tiểu thuyết trinh thám không nên bỏ lỡ.

Nhìn chung, các sáng tác của Agatha Christie, cụ thể những tác phẩm về thám tử Hercule Poirot, thường xoáy vào cuộc sống của giới thượng lưu, những chuyến đi sa họa và ẩm thực.

Cũng vì lý xoay quanh giới thượng lưu nên một trong những động cơ thường gặp nhất trong các vụ án của Agatha Christie là tiền hoặc nhưng thứ có giá tương đương tiền.

Đó cũng chính là động cơ của hung thủ trong Bí mật chuyến tàu xanh.

Mọi biến cố khởi nguồn từ một viên hồng ngọc có cái tên nghe rất kêu: Trái tim lửa. Có nhiều lời đồn đại rằng nó bị trù ếm lời nguyền nên những chủ nhân của nó thường không có kết cục tốt đẹp.

Với tính cách đặc trưng của người Mỹ, triệu phú Rufus Van Aldin bỏ ngoài tai lời đồn đại, vẫn quyết định vung tiền mua bằng được viên hồng ngọc quý giá để làm quà tặng cho cô con gái rượu của mình: Ruth Kettering.

Cô gái có một cuộc hôn nhân không hạnh phúc với Derek Kettering - một gã trai đẹp mã và đa tình. Vị triệu phú người Mỹ không thích ông con rể này nên mách nước để con gái mình đệ đơn ly hôn với gã. Dù vậy, Ruth Kettering cũng không phải là một người vợ đoan chính, cô cũng có nhân tình riêng bên ngoài: bá tước de la Roche.

Trong thời điểm Van Aldin gây sức ép để con gái ông ly dị chồng, thì cô nàng có chuyến đi đến Riviera để gặp nhân tình trên chuyến tàu xanh sang trọng. Đi cùng cô là cô hầu Ada Mason. Cô gái không hề hay biết chồng mình cũng đang có mặt trên chuyến tàu cùng nhân tình - vũ công Mirelle.

Trên chặng đường, Ruthe Kettering làm quen và giãi bầu tâm sự với Grey - cô gái có nhiều năm kinh nghiệm chăm sóc người lớn tuổi. Ngay hôm sau cuộc trò chuyện giữa hai người, khi tàu đến Lyon (Pháp), Grey sửng sốt khi nhận được tin Ruth Kettering đã bị sát hại một cách thảm khốc ngay trên tàu. Cô gái bị siết cổ tới chết và khuôn mặt bị đập đến biến dạng. Chiếc hộp đựng viên ngọc Trái tim lửa đã biến mất.

Mọi nghi vấn dường như gắn chặt lên Derek Kettering - người được hưởng lợi nhiều nhất từ cái chết của vợ: khối tài sản khổng lồ trị giá 2 triệu đô-la. Nhưng lại có rất ít bằng chứng chứng minh được luận điểm này.

Vụ án hóc búa làm rối bời cảnh sát Pháp. Và nếu vụ án hoàn toàn do cảnh sát Pháp xử lý, có lẽ hung thủ đã được cười hả hê khi phi vụ sát nhân và chiếm đoạt tài sản đã thành công và qua mặt được tấm lưới pháp luật. Thế nhưng, hung thủ không thể ngờ, có một vị khách đặc biệt cũng đã có mặt trên chuyến tàu, vị thám tử vĩ đại nhất thế giới Hercule Poirot.

Nhận lời thỉnh cầu của người cha vừa mất con, Hercule Poirot bước vào hành trình điều tra vụ án bí ẩn.

Cuộc hôn nhân không mặn nồng giữa Derek và Ruth Kettering được khơi ra. Việc cả hai đều có nhân tình riêng cũng sáng tỏ.

Chuyến đi Riviera của Ruth Kettering chỉ là vỏ bọc, và theo kế hoạch, cô sẽ âm thầm rẽ hướng sang Hy Lạp gặp bá tước de la Roche, tình nhân của cô. Theo lời kể của người soát vé trên tàu, Ruth Kettering đã bỏ lại cô hầu của mình tại ga Paris và một mình đến ga Lyon.

Điều này được chứng thực khi tại ga Paris, thiếu tá Knighton, phụ tá của triệu phú Van Aldin, khi đang trên đường thực hiện công việc chủ nhân giao phó, đã tình cờ gặp cô hầu của Ruth Kettering.

Một chiếc hộp thuốc lá có khắc chữ K được tìm thấy trên tàu. Theo cô hầu thì đây là hộp thuốc lá nạn nhân mua tặng cho chồng. Và thế là, mọi nghi vấn dồn hết vào Derek Kettering, nhất là khi gã nói dối không hề biết vợ mình cũng có mặt trên tàu. Mối nghi ngờ được chuyển thành hành động. Derek bị bắt giam.

Chỉ có Hercule Poirot cảm thấy không thỏa mãn với đáp số Derek Kettering. Ông cho rằng vụ việc thực sự không đơn giản như vậy.

Ông vận dụng hết công lực của các tế bào chất xám và cả các mối quan hệ thân tín của mình cho cuộc điều tra. Và kết quả thật bất ngờ. Hung thủ là một kẻ khác. Một kẻ chúng ta không hề ngờ tới. Đó là một kế hoạch giết người cướp của được thiết kế bởi một bộ óc ranh ma, xảo quyệt và tán tận lương tâm trong nhiều năm.

Bí mật chuyến tàu xanh có hệ thống nhân vật khá dày đặc, đến 26 nhân vật, dù bối cảnh câu chuyện không quá rộng, nhiều nhân vật có thể lược bỏ. Dù nhân vật nào được đưa vào câu chuyện cũng là dụng ý của Agatha Christie và có một vai trò nhất định, song số lượng nhân vật quá lớn khiến độc giả khó nắm bắt tình tiết câu chuyện hơn.

Những tình tiết, manh mối khá dày, đan xen nhau khá rối rắm, được cài cắm rất nhẹ ở nhiều nhịp truyện khác nhau, thách thức cả những độc giả tập trung nhất.

Tuy nhiên, có vẻ như vụ án không quá phức tạp như tầm vóc của hệ thống manh mối được tác giả dày công thiết lập. Một độc giả có khả năng tổng hợp thông tin và phân tích dữ kiện không cần quá xuất sắc cũng có thể dễ dàng phá được vụ án, hoặc ít nhất là tìm ra được một nửa sự thật giống mình chẳng hạn.

Với khối lượng thông tin khá lớn nên rất may Agatha Christie đã chọn lối viết ngắn gọn, xúc tích, bằng việc lược bỏ những diễn đạt miêu tả cảnh, diễn viên. Nếu không, dung lượng cuốn sách có thể không dừng lại ở con số hơn 300 trang.

Nhịp kể chuyện cũng tương đối chậm rãi, phần đầu khá dài dòng khiến người đọc như mình không đủ động lực để đọc một lèo hết cả cuốn sách. Hơn nữa thì những câu chuyện bên lề khá nhàm chán, quanh đi quẩn lại chỉ là những câu chuyện của những bữa ăn phù phiếm, tình yêu, áo quần, trang sức sa hoa của giới thượng lưu...

Thật lạ lẫm khi một kẻ cười vợ chỉ vì tiền và đã ngoại tình trong thời gian có vợ như Derek Kettering lại thề thốt thật lòng yêu một cô gái từ cái nhìn đầu tiên là cô Grey.

Dù không thể phủ nhận câu chuyện phá án của Hercule Poirot vẫn khá hấp dẫn nhưng mình không thích cuốn Bí mật chuyến tàu xanh này lắm. Có lẽ do sự khác biệt về tư tưởng và văn hóa chăng? Mà mình nghe nói chính Agatha Christie cũng không ưng sáng tác này của mình.

Vì vậy, mình cho cuốn sách 6/10 điểm.

(*) Có thể bạn quan tâm: 3 tiểu thuyết về thám tử Hercule Poirot đáng đọc

Agatha Christie gắn liền với những chuyến chu du khắp thế giới. Điều này mang lại cho bà những chất liệu sáng tác phong phú.

Dễ thấy trong các sáng tác của bà hình ảnh về những chuyến tàu, con thuyền sang trọng được xây dựng dựa trên những nguyên mẫu có thật. Đơn cử như chuyến Tốc Hành Phương Đông (Orient Express) xuất hiện trong siêu phẩm Án mạng trên chuyến tàu tốc hành phương Đông (Murder on The Orient Express).

Trong cuốn Bí mật chuyến tàu xanh, Chuyến Tàu Xanh này hoàn toàn có thật, tên tiếng Pháp của nó là Le Train Bleu. Nếu tìm kiếm hình ảnh về chuyến tàu này, bạn chắc chắn sẽ giống mình, bị choáng ngợp trước vẻ sa hoa, lộng lẫy của nó.

Le Train Bleu, là tên gọi thông dụng của chuyến tàu Calais-Mediterranée Express, một chuyến tàu tốc hành đêm sang trọng của Pháp, chuyên phục vụ giới thượng lưu, hoạt động từ năm 1886 đến năm 2003, tức khoảng 117 năm.

Cái tên Le Train Bleu chính thức được sử dụng vào năm 1949, sau một thời gian bị gián đoạn do thế chiến thứ II với lộ trình từ Paris đến Nice. Trong tiểu thuyết, Ruth Kettering cũng khởi hành trên chuyến tàu này để đến Nice - thủ phủ của vùng Riviera.

Đến năm 1980, tàu cao tốc TGV (Train à grande vitesse) được đưa vào sử dụng để thay thế các chuyến tàu tốc hành đêm, giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ Paris tới Nice từ 20 tiếng xuống chỉ còn 5 tiếng. Điều này đặt dấu chấm hết cho kỷ nguyên của những chuyến tàu tốc hành đêm sang trọng đến Riviera của Pháp.

Năm 2003, cái tên Le Train Bleu chính thức không còn được sử dụng mà bị Công ty đường sắt quốc gia Pháp (SCNF) đổi thành Service Nuit (dịch vụ tàu đêm). Tuy nhiên, chuyến tàu đêm Paris-Nice đã được lên lịch khởi động lại vào 2021. Tính đến 2023, có một chuyến tàu đêm Paris-Nice với lộ trình gần như tương tự tuyến đường của Le Train Bleu trước đây.

Le Train Bleu cũng từng xuất hiện tại một tác phẩm khác của Agatha Christie, cũng viết về thám tử Hercule Poirot, là Bi kịch ba hồi (Three Act Tragedy).