Bạn sẽ tiết kiệm hàng trăm giờ xem Youtube sau khi đọc bài này

Thân chào bạn,

Hẳn bạn đã và đang gặp tình trạng xem rất nhiều video Youtube, hoặc nghe rất nhiều podcast, nhưng cuối cùng lại không nhớ được mình đã xem gì?

Khó chịu đúng không?

Trong bài viết ngắn này, mình sẽ chia sẻ ngắn gọn các bước mình thường áp dụng khi xem một video Youtube, hay học một đơn vị kiến thức mới nói chung, nhằm nhớ lâu nhất có thể.

🔍 Bước 1: Dành 3-5 phút để tự kiểm tra bản thân về chủ đề của video, và nắm được tổng quan video này sẽ nói về cái gì

(Nếu xem những video ngắn hơn 20 phút, mình có thể bỏ qua bước này)

Trước khi xem video, mình sẽ xuống phần mô tả để copy chủ đề của video và những từ khóa xuất hiện trong timestamp. Sau đó, mình sẽ thả nó vào ChatGPT với hai câu lệnh:

Based on these keywords, give me an overview of the topics that the video might cover (dựa vào những từ khóa trên, hãy tổng quát hóa cho tôi những chủ đề mà video có thể đề cập)

Create some questions to test my knowledge of these topics in 2 minutes (tạo cho tôi một vài câu hỏi để kiểm tra tôi về những chủ đề này trong vòng 2 phút)

Mục đích của hai hành động trên là:

- Có một giả thuyết về những gì video có thể chia sẻ. Khi xem thì mình sẽ chủ động kiểm tra xem cấu trúc của video có đúng với những gì mình mường tượng không, thay vì bị động tiếp thu thông tin.

- Sử dụng Pre-testing effect: Việc kiểm tra bản thân trước khi tiếp thu một đơn vị kiến thức có thể giúp chúng ta tăng khả năng ghi nhớ thông tin (1). Việc tự kiểm tra bản thân có thể cho ta biết trước lỗ hổng kiến thức của mình, đồng thời gợi nhớ một số vùng kiến thức liên quan, thuận tiện cho việc liên kết với các vùng kiến thức ta sẽ xem trong video.

🎯 Bước 2: Xem video một cách chủ động

Trong quá trình xem video, mình sẽ không chỉ đơn thuần ngồi xem và gật gù từ đầu chí cuối. Mình sẽ làm những việc sau:

- Kiểm tra xem giả thuyết mình đưa ra về nội dung video có đúng với thực tế nó chia sẻ hay không (như đã chia sẻ ở bước 1)

- Liên kết giữa kiến thức trong video và kiến thức mình đã biết từ trước mà mình thấy liên quan. Ví dụ, khi xem video về Large Language Model của IBM, mình sẽ thử liên kết xem nó có giống với những gì mình đã xem trong video của Andrej Karparthy không.

- Dừng lại để viết ra suy ngẫm của mình khi cần thiết. Mình không ghi chú nhiều khi xem video. Mình sẽ cố gắng tập trung và xử lý các thông tin trong đầu trước, rồi khi nào cảm thấy hơi quá tải mình mới viết chúng xuống. Việc không ghi chú quá nhiều mà tập trung xử lý thông tin sẽ giúp những gì mình ghi chú xuống, cũng như những gì đọng lại ở trong đầu mình chất lượng hơn.

- Nếu video dài hơn 1 tiếng, mình sẽ chia hiệp pomodoro 30p nghỉ 5p để xem, hoặc đợi qua ngày sau. Nếu ta tiếp thu video 1 tiếng liên tục mà không dừng, khả năng cao ta sẽ chỉ nhớ được đâu đó tầm 15%. Thay vào đó, việc nghỉ giữa lúc xem video sẽ giúp não bộ ta có thời gian hồi phục năng lượng, cũng như xử lý những thông tin vừa xem.

Ở bước này, hai từ khóa chính bạn cần nhớ là Chủ Động. Hãy tìm cách tương tác với nội dung càng nhiều càng tốt, đặt ra các câu hỏi trong khi xem, và chủ động tìm những phần nội dung liên quan tới bạn, thay vì xem từ đầu đến cuối một cách mù quáng.

💬 Bước 3: Tìm cách sử dụng những kiến thức mình được học

Sau khi xem xong, mình sẽ tìm cách lôi những gì mình vừa xem ra khỏi đầu mình, để giúp kiến thức thành hình.

Hai điều mình thường làm là:

- Viết một bài viết về nó. Nếu bạn theo dõi mình lâu, chắc bạn không quá xa lạ với điều này. Tuy nhiên, không phải video nào mình cũng có thể viết thành bài hoàn chỉnh được. Nên mình sẽ viết thread hoặc lưu ý lại để dùng cho một số bài viết tiềm năng. Thường thì những video mình chọn xem cũng chỉ gói gọn lại trong một số chủ đề mình quan tâm, nên việc ứng dụng nó vào bài viết khá là dễ và tiện.

- Chia sẻ với người khác về những gì mình xem được: Thường mình sẽ chọn cách ra bài viết hơn, nhưng nếu không có thời gian để viết bài thì mình cũng cố gắng ít nhất là chém gió về nó với bạn bè và người thân của mình.

🚀Các mẹo nhỏ khác

- Xem về một ít chủ đề cố định, từ một ít youtuber cố định. Thay vì xem quá đa dạng chủ đề, bạn có thể chọn khoảng 2-3 chủ đề mà mình sẽ xem nhiều trong thời gian rảnh, và khoảng 2-3 người bạn thấy có uy tín. Việc xem nhiều video về cùng một chủ đề, từ một vài Youtuber sẽ tăng cơ hội ôn tập kiến thức cho bạn. Vì thường người ta sẽ nhắc lại một số ý mà họ từng nhắc ở video trước.

- Mình thường nghe video với tốc độ 1.25 hoặc 1.5 để tiết kiệm thời gian. Điều này thì chỉ nên áp dụng cho những video bạn đã hơi quen thuộc với chủ đề.

Hy vọng những chia sẻ của mình có thể giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn từ Youtube, hay từ bất kỳ nguồn học kiến thức nào khác. Mặc dù các bước này nghe có vẻ mất nhiều thời gian hơn bình thường, nhưng hãy thử nghĩ đến thời gian bạn tiết kiệm được so với việc xem video mà không nhớ gì cả.

Be curious,

The Learning Enthusiast

happy_666_words

11 tháng 6

Khá hay. Một chút bổ sung theo trải nghiệm cá nhân để khiến phương pháp hiệu quả hơn. Đầu bài viết nên lọc trước video bằng câu hỏi “Tại sao phải xem video này?” Đây là câu hỏi rất quan trọng quyết định độ hiệu quả của các mẹo theo sau đó. Vì ngoài các video mà người dùng chủ động search để tìm hiểu cái mình cần, phục vụ học tập, nghiên cứu, một số bạn sẽ xem video chỉ để biết thêm kiến thức, khi đó, một số lượng lớn video sử dụng clickbait và ragebait khiến người dùng xem thụ động các nội dung rời rạc, không liên quan, người dùng không thực sự cần, tương tự như hành vi lướt newsfeed của các mạng xã hội. Việc xem một video thụ động vì bị khuyến khích click vào sẽ khiến cho các mẹo theo sau không còn hiệu quả nữa, vì cho dù có áp dụng, thì “đơn vị kiến thức” (từ được dùng trong bài) vừa được tổng hợp gọn gàng xong sau khi kết thúc video, cũng không biết xếp vào đâu trong khối kiến thức mà người dùng đã biết, kết quả là nó sẽ đứng một mình và nhanh chóng bị quên. Vì vậy, nếu như không phải đang nghiên cứu phục vụ cho một môn học nào đó, mà chỉ đơn thuần muốn biết thêm kiến thức, thì nên chọn một chủ đề và bám vào chủ đề đó trong một khoảng thời gian, ví dụ một tuần, hai tuần hoặc nửa tháng, rồi mới chuyển chủ đề khác. Như vậy thì các mẹo trong bài sẽ có hiệu quả và các “đơn vị kiến thức” mới có độ liên quan và thời gian để đóng thành một khối và xây dựng liên kết trong não để ghi nhớ. Cách này có nguyên lý giống với mẹo “nên chọn một ít creator để xem” ở cuối bài viết, nó làm não đỡ bị mệt khi phải dàn trải quá nhiều văn phong, quá nhiều style video đa dạng của các creator. Tôi thường xem nhiều loại nội dung nhưng không xem quá xen kẽ, ví dụ xem chủ đề hành vi của con người, ngôn ngữ cơ thể trong 1 hoặc 2 tuần, hoặc đến khi chán mới đổi sang địa chính trị. Địa chính trị thì một lần như vậy chỉ xem về một khu vực và một giai đoạn, vd Syria và quan hệ các nước xung quanh trước và sau khi HTS lật đổ al-Assad. Đang nghĩ về chủ đề này thì hạn chế xem các chủ đề khác, như vậy sẽ tiếp thu tốt hơn. Không xem một video cũng tiết kiệm thời gian giống như xem một video với phương pháp hiệu quả. Cảm ơn bài viết của bạn.