Nếu không tiện đọc bài viết, bạn có thể xem clip tại đây:



Hồi còn học phổ thông, tôi đã từng cố thử đọc cuốn “Tôi tài giỏi, bạn cũng thế” của Adam Khoo, và bất lực trước những gì trong sách đề cập đến. Tôi nghĩ rằng cuốn sách này chỉ dành cho bọn lười biếng thích thủ dâm tinh thần, mặc dù cách viết khá cuốn hút người đọc, nhưng nó chỉ viết những gì người ta muốn đọc. Thế nhưng có một điều mà qua suy xét kĩ lưỡng, tôi phải đồng ý với tác giả, đó là:

“Có nhiều kiểu thông minh khác nhau, và bạn hoàn toàn có thể nhận ra điều đó”

Tôi nhận ra điều này khi tiếp xúc với những người bạn của tôi thông qua nhiều hoạt động như: Học hành, nghiên cứu, thể thao, chơi điện tử (Dota 2). Nghiên cứu chỉ ra rằng, rõ ràng bạn không cần phải học giỏi toán để (có vẻ) thông minh hơn những người khác. Dân gian có câu: Ba ông nông dân giỏi hơn một Gia Cát Lượng. Mà theo tôi thì chỉ cần một ông nông dân thôi cũng giỏi hơn (về mặt nào đó) ông Gia Cát Lượng rồi.


Qua nghiên cứu, tôi chia sự thông minh của người ta ra làm 7 loại khác nhau.

Thứ nhất đó là khả năng tư duy về ngôn ngữ một cách vượt trội.

 Đơn giản là việc bạn vô cùng nhạy cảm với ngôn ngữ, đặc biệt là khi bạn học một ngôn ngữ mới nào đó mà bạn có thể nắm bắt nhanh những cấu trúc và từ vựng của nó. Những người thuộc kiểu này sở hữu vốn từ vựng trong cả ngôn ngữ mẹ đẻ và ngoại ngữ khá lớn và thường chỉ ra được mối liên hệ của chúng.

Một bài toán hình học khó (đối với tôi) khi chưa xem lời giải. Tôi đã mất đến nửa ngày mà vẫn không làm sao để giải quyết được bài toán này. Nhưng một người bạn của tôi chỉ mất 30s vừa đi xe máy vừa nghĩ ra đáp án. 

Và tôi xếp kiểu thông minh này vào loại thứ 2: 

Những người có khả năng nhận biết và tưởng tượng trong không gian Bọn tôi hay đùa với nhau là “Thằng này có lắp VGA (Video Graphic Adapter) sẵn trong đầu, bởi vì khi học hình không gian, nó luôn là đứa vẽ được hình và giải xong đầu tiên (có khi là nó chả cần vẽ hình mà bảo là tao tưởng tượng trong đầu). Năng lực này có thể phát huy rất tốt khi tính quãng đường di chuyển sao cho hợp lý, và dĩ nhiên là cả trong kiến trúc, xây dựng.

Và đây là bức tranh Starry night của Vincent Van Gogh, người họa sĩ nổi tiếng thế kỉ 19 theo trường phái hậu ấn tượng, đối với nhiều người có lẽ bức tranh này chẳng có mấy ý nghĩa khi trên nền trời là một mảnh trăng lưỡi liềm và 11 ngôi sao, và phía dứoi là một làng quê. 

Nhóm những người cảm thụ nghệ thuật tinh tế là loại thứ 3 mà tôi muốn nhắc đến.

Có khi chỉ là một bài thơ, một bản nhạc hay một bức tranh mà lượng thông tin mà họ nhận vào gấp nhiều lần người bình thường, vẻ đẹp và giá trị của tác phẩm đó trong mắt họ hoàn toàn khác. Họ không nhất thiết phải vẽ đẹp, hát hay, ngâm thơ giỏi mà chỉ đơn giản là cảm nhận của họ tinh tế và có chiều sâu.

Loại thứ 4, dĩ nhiên là những người giỏi số học.

Ê, đừng hiểu nhầm học giỏi toán trên lớp là thông minh về số học đâu nhé. Giỏi toán ở đây là cách họ làm việc với các con số, tìm ra phương án hiệu quả nhất từ một dữ liệu đầu vào (input). Từ khi còn bé họ là những đứa trẻ thích các bài toán, các phép tính hay những trò đố vui toán học  (ví dụ Toán tuổi thơ, Toán học và tuổi trẻ...)

Thám tử Sherlock Holmes có lẽ là người tôi xếp vào loại thứ 5,

 Đó là những người có khả năng tưởng tượng tình huống và tư duy logic về các tình huống đó. Có lẽ tôi sẽ dẫn một truyện cười để minh họa cho loại thông minh kiểu này:

 “Sherlock Holmes và tiến sĩ Watson đi du lịch, dựng lều và nằm ngủ say sưa. Nửa đêm, Holmes đánh thức người bạn trung thành của mình dậy:

- Watson, anh hãy nhìn lên trời và thử nói xem anh nhìn thấy gì!

- Tôi thấy hàng triêu ngôi sao.

- Và điều đó có nghĩa là gì đối với anh?

Watson ngẫm nghĩ một lúc.

- Xét theo góc độ thiên văn học, điều đó có nghĩa là tồn tại hàng triệu dải ngân hà, và có thể có hàng tỷ hành tinh. Xét theo góc độ chiêm tinh học, điều đó có nghĩa là Sao Thổ thuộc ̉cung Sư Tử. Về mặt thời gian là khoảng 3 giờ 15 sáng. Xét về góc độ thần học, điều này là bằng chứng cho thấy Chúa toàn năng quyền lực vô biên và chúng ta vô cùng nhỏ bé và không có ý nghĩa gì. Xét về góc độ khí tượng học, có thể thấy là ngày mai sẽ là một ngày đẹp tuyệt vời. Thế đối với anh điều đó có ý nghĩa gì?

- Watson, anh đúng là ngu thật! Một ai đó đã lấy trộm mất lều của chúng ta rồi!”

Các bạn thấy điều đó không (tôi xin phép được không đi sâu vào phân tích)? Đâu có dễ gì để có thể đưa ra kết luận chính xác như ngài Holmes.

Loại thứ 6, chính là những người có năng lực tưởng tượng siêu việt, thậm chí đôi lúc là vượt qua mọi giới hạn của loài người. 

Họ có thể nghĩ ra được chiều không gian thứ 4, thứ 5... thứ n, nảy ra một ý tưởng sáng tạo vô cùng thú vị mà đôi lúc không thể nào thực hiện được. Những người này thường có thể sẽ trở thành một designer hay một nhà thiết kế thời trang nếu như được nhận biết đúng thời điểm.

Và dĩ nhiên loại cuối cùng, là loại “Cục Súc Trâu Bò Húc”

Thực ra tôi đặt tên cho loại này là Thông minh về Thể chất, tức là những người có tố chất làm vận động viên, hay chỉ đơn giản họ có thể điều khiển các nhóm cơ trong cơ thể linh hoạt và hiệu quả hơn người khác nhiều lần. Không phải à? Còn tôi nghĩ rằng các bạn Thông minh về thể chất có khả năng 1 hit K.O mấy bạn ở nhóm thông minh thứ 4.


Những ngày này, khi nhìn vào những người xung quanh, tôi lại cảm thấy thực ra mình cũng bình thường như bao người thông minh khác, mọi người đều thông minh thế nhưng có đôi lúc việc lựa chọn phải sử dụng trí thông minh đó ra sao là một điều rất băn khoăn đối với có lẽ không chỉ tôi mà còn nhiều người khác. Các bạn có tiềm năng (potential) vô hạn ở một lĩnh vực này nhưng bị ép theo những thứ mà các bạn hoàn toàn không muốn.