Bạn đã out meta nếu chưa biết về metaverse

Về máy móc, metaverse được định nghĩa là sự kết hợp giữa công nghệ thực tế ảo (virtual reality - vr) và thực tế hỗn hợp (mix reality - mr), tạo nên một không gian, nơi mà mọi người có thể tham gia vào và tương tác với nhau theo thời gian thực, thông qua các thiết bị hỗ trợ.

Thật ra, những thứ này không quá xa lạ với chúng ta. Đã có những tựa game, bộ phim (Ready Player One) tái hiện viễn cảnh này rất chân thực, và đó có lẽ là đích đến tương lai  của thứ công nghệ mà nhiều công ty đang theo đuổi này. 

Có thể xem, những thứ mạng xã hội chúng ta đang sử dung ngày nay đang ở giai đoạn 2.0, nơi chúng ta có thể đọc, chia sẻ, và tương tác. Có nghĩa, chúng ta đã bước qua thời 1.0 với những diễn đàn, khi người dùng chỉ đọc thông tin. Tương lai, có lẽ chúng ta sẽ được trải nghiệm một thế hệ internet mới, thời kì 3.0, nơi dành cho sự sáng tạo không ngừng nghỉ, tương tác không giới hạn và chính là thời điểm của metaverse.

Khẳng định này càng được củng cố hơn khi mà công ty mẹ của chiến thần mạng xã hội Facebook chính thức đổi tên thành Meta vào đầu năm 2022 này. Thể hiện sự quyết tâm, nghiêm túc của Facebook để phát triển một nền tảng mới để đáp ứng thế hệ tiếp theo của internet, của mạng xã hội.

Thật khó để hình dung ra được viễn cảnh thế giới tương lai hay thời điểm metaverse phổ biến sẽ là như thế nào. Nhưng chúng ta có thể để trí tưởng tượng của mình bay bổng một chút mà nhỉ ?

Một trải nghiệm mạng xã hội hoàn toàn mới ?

Tất cả những phương thức giao tiếp online chúng ta đang sử dụng hiện tại chỉ là giao tiếp 2D. Là những dòng tin nhắn, những bức ảnh được đăng tải, những bài báo hay những cuộc video call, tất cả đều chỉ dừng lại ở giao tiếp thông qua 2 chiếc màn hình.

Metaverse được kì vọng sẽ phá vỡ bức tường này, để đưa con người ta đến một “đẳng cấp mới” của giao tiếp. Sẽ không còn các sự tương tác qua màn hình, những dòng tin nhắn đương nhiên sẽ dần ít xuất hiện hơn. Thay vào đó là một thế giới ảo, không gian ảo để mọi người có thể gặp nhau, nói chuyện trong này. 

Mọi công ty luôn tìm cách để giao tiếp với khách hàng của mình, do đó, khi hành vi của khách hàng dịch chuyển sẽ làm cho các công ty phải chạy theo. Do đó, một cuộc cách mạng sẽ diễn ra trong mọi ngành nghề để thích ứng với nền tảng công nghệ mới này.

Thương mại điện tử là ngành công nghiệp mình nghĩ sẽ có nhiều thay đổi nhất. Metaverse sẽ giúp trải nghiệm mua sắm online trở nên rất khác so với bây giờ. Hình dung mà xem, bạn sẽ không cần phải lo lắng về kích thước, kiểu dáng của sản phẩm nữa. Vì bạn hoàn toàn có thể kiểm tra chúng ngay trong thế giới ảo của cửa hàng bạn chọn.

Các nền tảng giải trí có thể sẽ là thứ tiếp theo chạy theo sự thay đổi này. Chắc chắn, ở thế giới của metaverse, hành vi tiêu thụ nội dung của người dùng đã có những sự thay đổi. Bắt buộc các nền tảng phải tạo ra một kiểu nội dung mới để thu hút người dùng, chẳng hạn như kiểu video trong thế giới ảo mà người dùng có thể tham gia vào chăng ?.

Ngoài ra, các ngành như giáo dục, y tế,... chắc chắn cũng sẽ được cải thiện về chất lượng dịch vụ. Như là việc chữa trị từ xa, hay giáo dục tại nhà.

Câu trả lời là khó. Rất khó. Metaverse là công nghệ rất đắt đỏ để phát triển. Vấn đề này nằm cả ở phía các công ty phát triển, và cả người dùng.

Metaverse đang ở những giai đoạn sơ khai ban đầu, do đó, vấn đề nghiên cứu và phát triển hạ tầng chắc chắn là một công cuộc đốt tiền của bất kì công ty nào. Những giới hạn công nghệ hiện tại đang làm cho những vũ trụ metaverse hiện tại nhìn khá buồn cười, khác xa với những thứ ta tưởng tượng từ phim ảnh.

Meta, kẻ tiên phong khai phá vùng đất này đã chịu những khoản lỗ khổng lồ khi mãi chi quá nhiều tiền vào việc R&D metaverse. Và sản phầm Horizon của Meta lại trông như thế này đây.

Còn về phía người dùng, hiện tại, chưa ai quá thèm khá một chiếc headset để tham gia vào các trò chơi, vũ trụ thực tế ảo cả. Một phần là vì mức giá quá cao, chưa phù hợp để phổ biến. Mặt khác, những chiếc kính ấy trông hơi “quá khổ” khi đeo lên đầu. Bài toán sản xuất được một thiết bị kính thực tế ảo, đủ nhẹ, không dây nhợ mà lại phải có mức giá phải chăng có lẽ chỉ có thể được trả lời trong nhiều năm tới.

Ngoại trừ Horizon của Meta, có những cái tên khác vẫn gây ấn tượng cho chúng ta trong giới blockchain hiện tại. Đó là The Sandbox là Decentraland. Trong khi The Sand Box trông tương tự như phiên bản Minecraft được blockchain và metaverse hóa, thì Decentraland lại có phần giống Roblox với phiên bản tương tự.

Trend metaverse nổi lên cùng trend Gamefi vào giữa năm 2021. Thời điểm đó, metaverse đã nổi lên như cồn trong cộng đồng tiền điện tử. Người dùng bắt đầu đổ tiền vào các dự án và tất nhiên các token cũng theo đó mà nhân lên nhiều lần. 

Làn sóng đó một lần nữa nổi lên vào đầu năm 2022, với sự kiện đổi tên của Meta. Song, về bản chất, đó chỉ là sự hưng phấn của cộng đồng chứ chưa phải những bước tiến gì về công nghệ. Tuy vẽ ra một tương lai khá huy hoàng như trên, nhưng hiện tại, Metaverse chỉ đang gắn liền cùng các tựa game để nâng cao trải nghiệm của một phần ít game thủ.

Theo mình, tất nhiên là có. Tuy nhiên sẽ ở một tương lai không gần, để chứng kiến được những thứ metaverse “ra hồn” đầu tiên, chắc chúng ta phải chờ từ 5-10 năm nữa. Điều này dễ hiểu bởi xây dựng một metaverse cần phải dựa trên rất rất nhiều công nghệ khác nhau, như big data, blockchain, AI,... mà những thứ này lại đang ở độ tuổi thiếu thời và tiếp tục phát triển.

Không chỉ mình, mà có vẻ như các tập đoàn lớn cũng hứng thú với thứ công nghệ này. Các miếng đất màu mở trên không gian metaverse cũng đang dần được các tập đoàn lớn thâu tóm. Gã khổng lồ tài chính J.P Morgan đã tham gia vào cuộc chơi này khi mở một ngân hàng ở trong thế giới của Decentraland. Cũng trong thế giới này, Samsung đã tổ chức sự kiện Samsung Umpacked 2022 vào đầu năm nay.

Cá nhân mình thật sự háo hức khi hình dùng về những ngày tháng sau này, khi metaverse được ứng dụng sẽ như thế nào. Liệu đó có là một thế giới chúng ta hằng mơ ước, hay sẽ chẳng có metaverse nào cả ?