Bạn có bị bệnh "nghiện" mua sắm ?

Theo chuyên gia, mua sắm là hành vi dễ gây nghiện nếu người trẻ thiếu chú ý vào thói quen của bản thân.

Khi nói đến việc mua sắm quá độ, nhiều người thường nói về những sai lầm trong quản lý chi tiêu. Tuy nhiên ở một số cá nhân, nguyên nhân đằng sau thói quen "vung tiền" còn phức tạp hơn thế.

Theo một báo cáo được nghiên cứu bởi các bác sĩ tâm thần, nghiện mua sắm trực tuyến nên được xem là là một chứng rối loạn tâm thần. Báo cáo cũng nêu ra khoảng 5% người trưởng thành ở các nước phát triển mắc phải chứng "rối loạn mua sắm" này.

Cụ thể, chứng nghiện mua sắm là một trong những nguyên nhân có thể khiến chúng ta tiêu hoang.

Hơn cả một vấn đề tài chính cá nhân, nó còn mang những triệu chứng của rối loạn hành vi hay cảm xúc.

Mua sắm mang lại cảm giác thoải mái, vui vẻ, giúp giảm căng thẳng. Tuy nhiên, ranh giới giữa việc yêu thích và nghiện mua sắm khá mong manh. Không thể kiểm soát hành vi, thường xuyên chạy theo xu hướng hay xem mua sắm là biện pháp giải khuây duy nhất là những dấu hiệu đầu tiên bạn cần lưu ý.

Những ngườinghiện mua sắm thường bị ám ảnh với việc chi tiêu trực tuyến và tích trữ những thứ họ đặt hàng, điều này có thể dẫn đến nợ nần, tranh cãi với những người thân và hoàn toàn mất tự chủ.

Người mắc chứng nghiện mua sắm không chỉ là những người thường xuyên mua sắm vượt quá khả năng tài chính mà còn bao gồm những ai dành nhiều thời gian tìm kiếm trên mạng hay thậm chí là tơ tưởng đến việc mua sắm dù không thực sự làm điều đó.

Người nghiện mua sắm thường là người theo chủ nghĩa duy vật, với giả định rằng tình cảm và sự ngưỡng mộ có thể được “mua” bằng tiền và bằng trang phục đang mặc trên người.

Người nghiện mua sắm luôn tìm cách che giấu những người xung quanh. Họ thường vứt đi biên lai, hóa đơn thanh toán và nói dối về số tiền đã chi. Hệ quả đầu tiên và dễ nhìn thấy nhất là tình hình tài chính suy giảm. Họ luôn cảm thiếu thốn và cố gắng tìm cách xoay sở hoặc vay mượn từ người khác.

Nghiện mua sắm không phải là một hội chứng độc lập mà có thể là sự phản ánh của nhiều triệu chứng tâm lý khác. Những người nghiện mua sắm thường cảm thấy lo âu, trầm cảm, kém tự tin và tìm kiếm sự công nhận từ người khác. Đối với họ, mua sắm là một cách khẳng định giá trị bản thân hay mang lại một địa vị xã hội.

Mỗi khi đắn đo muốn mua thứ gì, con người ta thường tự tranh cãi với bản thân. Đây thường là một quá trình khó khăn và kết quả như thế nào cũng ít khi khiến người ta hài lòng.

Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình huống này, nó có nghĩa là bạn chưa có mối liên kết chặt chẽ với tiền và chưa thật sự hiểu mục đích của mình trong chi tiêu.

Bạn càng dành nhiều thời gian tự nhìn nhận về mục đích chi tiêu cá nhân của mình thì bạn sẽ càng dễ đưa ra quyết định khi mua sắm.

Bạn nên tự hình dung ra những mục tiêu tiết kiệm của mình. Chẳng hạn nếu bạn muốn tiết kiệm tiền để mua nhà thì hãy tưởng tượng đến cảnh bạn bước chân vào ngôi nhà mới của mình, bước lên nền gạch mới tinh và nhìn các con chơi đùa trong căn phòng khách rộng rãi.

Cho dù bạn nhìn vào một chiếc túi xách đắt tiền hay tấm vé tham dự một sự kiện mà bạn bè đề nghị, bạn sẽ có thể cảm thấy ít hào hứng hơn khi hình dung đến ngôi nhà mới của mình. Phải như vậy thì bạn mới có đủ quyết tâm theo sát mục tiêu của mình và tránh được những chi tiêu không cần thiết.

Các mạng xã hội Facebook hay Instagram luôn tràn ngập những hình ảnh hoàn hảo không tì vết. Đó là nơi bạn bè của bạn khoe ra những món đồ sang chảnh, những hình ảnh đẹp đẽ nhất. Điều đó dễ khiến bạn nghĩ rằng ai ai cũng đang sống cuộc sống xa hoa.

Chưa hết, mạng xã hội ngày nay còn là nơi tràn ngập những người ảnh hưởng với nhiệm vụ thuyết phục bạn mua sắm từ các nhãn hàng càng nhiều càng tốt.

Những thông điệp như thế không chỉ khiến bạn phí tiền của vào những thứ thừa thãi mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn.

Chỉ một bước đơn giản là unfollow những tài khoản hay page nào thường xuyên đăng quảng cáo hay khoe khoang đồ mới, bạn có thể dần cải thiện được tình hình tài chính.

Một cách hiệu quả để đưa ra những quyết định hợp lý là thật sự suy nghĩ kỹ về những hành vi mà bạn coi là hiển nhiên.

Những câu hỏi như: tôi có cần món đồ này không hay vì sao tôi phải đi đến cửa hàng này, tôi có cần mua nó ngay bây giờ hay không... sẽ giúp bạn kích thích suy nghĩ và cảm xúc.

Nếu trong quá trình tự hỏi và trả lời những câu hỏi này mà bạn phát sinh một cảm xúc tiêu cực thì đó rất có thể có nghĩa là bạn không nên mua món đồ mà bạn đang cân nhắc.

Cuồi cùng, điều quan trọng nhất bạn cần nhớ là nghiêm khắc với bản thân. Khi cảm thấy có mong muốn mua sắm, hãy tự phân tâm bằng cách đọc sách, nấu ăn hoặc tập thể dục. Càng giảm việc đi mua sắm, bạn sẽ càng ít có nhu cầu.