Bài phỏng vấn Li Lu tại Trường Kinh doanh Comlumbia (dịch) _ Phần 1

Li Lu, một nhân vật với tiểu sử mà cho dù tôi có kể đi kể lại bao nhiêu lần chăng nữa, bạn vẫn sẽ thấy khó tin là có tồn tại ngoài đời. Vậy, chi tiết tiểu sử của ông như thế nào ư? Tôi sẽ không tàn nhẫn đến nỗi tước đi niềm vui tìm tòi và khám phá của bạn. Tuy nhiên, không thể không có đôi lời giới thiệu về ông trước khi bạn lắng nghe những chia sẻ của ông.

Ông là nhà sáng lập và chủ tịch của Himalaya Capital. Tại đây, ông đã tạo ra một trong những thành tích đầu tư tốt nhất trong lịch sử, có thể sánh ngang những nhà đầu tư huyền thoại như Warren Buffett và Charlie Munger. Chỉ nhiêu đây thôi nhé.

Dưới đây là bài phỏng vấn Li Lu được đăng trong ‘Graham & Doddsville - bản tin đầu tư từ các sinh viên Trường Kinh doanh Columbia’. Trong đây có nhiều chia sẻ và bài học đáng giá mà mọi nhà đầu tư chân chính nào cũng nên biết. Tôi xin góp phần lan tỏa nó tới nhiều người hơn. Hy vọng bạn sẽ thấy thú vị, hoặc tuyệt hơn nữa là gợi lên trong bạn những tò mò khiến bạn sẽ tìm đọc nhiều hơn về ông, hoặc hơn thế nữa. Có lẽ tôi lại đề cao bản thân quá nữa rồi. [Cười]. Chúc bạn vui vẻ trong buổi đi dạo này.

G&D: Ông có thể chia sẻ trải nghiệm đặc biệt của bản thân từ một trong những người lãnh đạo cuộc biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn cho đến công việc hiện tại, quản lý quỹ Himalaya Capital?

LL: Khi lần đầu bước vào trường đại học Columbia, tôi chẳng có gì ngoài hai bàn tay trắng. Tôi không hề lựa chọn đến đây - tôi chỉ đơn giản là trôi dạt đến nơi này, do không còn lựa chọn nào khác khi vừa thoát khỏi Trung Quốc sau sự kiện Thiên An Môn. Tôi đặt chân đến một đất nước mới, trong khi không biết một từ nào, cũng không quen một ai cả, và không có một xu dính túi. Do đó, tôi đã vô cùng hoảng sợ và tuyệt vọng. Nhưng khi nhìn lại lúc đó, chúng là động lực thúc đẩy tôi cố gắng kiếm tiền! Tôi chỉ quan tâm đến việc tồn tại đến ngày mai.

Vài năm đầu tiên, ngôn ngữ đã gây rất nhiều khó khăn cho tôi, nhưng rồi cuối cùng tôi cũng dần bắt kịp. Tôi luôn lo sợ trong lòng về việc làm sao để kiếm sống ở chỗ này. Tôi thậm chí còn không nghĩ đến việc thành công - tôi chỉ muốn đủ tiền trả hóa đơn. Tôi đã lớn lên ở một đất nước Cộng sản, Trung Quốc, cũng chưa từng dư dả bao giờ, và rồi đột nhiên một khoản nợ sinh viên khổng lồ đè lên lưng. Cho nên rất dễ hiểu, khi tôi cố gắng kiếm từng đồng một.

Một ngày nọ, khoảng hai năm sau khi tôi đến đây, một người bạn hiểu tình cảnh của tôi và gợi ý, “Nếu mày thực sự muốn kiếm tiền thì nên đi nghe người đàn ông này. Ông ta là bậc thầy trong việc kiếm tiền.” Tôi cũng không biết chắc buổi nói chuyện đó là về cái gì, nhưng tôi nghe rằng ở đó sẽ có đãi tiệc buffet. Cho nên tôi cho rằng ở đó sẽ tổ chức một buổi nói chuyện và có đãi bữa trưa miễn phí! Còn gì tuyệt vời hơn thế nữa - một bữa trưa miễn phí và một bài chia sẻ về cách kiếm tiền. Vì vậy, tôi đã đến đó. Và tôi đã thất vọng vì chả có bữa trưa miễn phí nào ở đó hết. [Cười]. Ở đó chỉ có một gã tên “Buffett”.

Những gì Buffett chia sẻ khi đó vô cùng thuyết phục. Nó cứ như là tán vào mặt tôi. Tôi như vừa tỉnh dậy và ai đó bật đèn sáng chưng cả lên. Sự chân thành của ông ấy biểu lộ rõ như ban ngày. Và tôi nghĩ rằng người đàn ông này chỉ đơn giản là quá thông minh - ông ta có thể diễn tả những ý tưởng phức tạp qua những câu từ hết sức đơn giản. Đầu tư giá trị ngay lập tức hút hồn tôi. Khi buổi nói chuyện kết thúc, tôi biết chính xác rằng đây là điều tôi đang tìm kiếm, điều mà tôi có thể làm được.

Vào thời điểm đó, tôi không thể mở công ty, và cũng không muốn là việc trong những công ty lớn khác do sự khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa. Trong khi đó, đầu tư có vẻ đòi hỏi một người phải đọc rất nhiều và tính toán, cần sự chăm chỉ và phán đoán tốt - đây là điều tôi tự tin có thể làm tốt được. Và chính bản thân nền tảng của đầu tư cũng rất hấp dẫn với tôi - mua những chứng khoán tốt với mức giá hời. Nếu bạn sai, bạn sẽ không mất nhiều tiền; nhưng nếu bạn làm tốt, bạn sẽ kiếm được rất nhiều. Điều này vừa đúng với tính cách và tâm tính của tôi. Warren đã từng nói, “Đầu tư cứ như là việc tiêm chủng vậy - một là nó có hiệu quả, hai là sẽ chẳng có tác dụng gì.” Tôi hoàn toàn đồng ý với ông ấy. Gần như chả có ai sẽ dần nhận ra từ từ cả. Hoặc là họ hiểu ngay lập tức, hoặc là sẽ chẳng bao giờ hiểu chút nào. Tôi thực sự chưa từng cố gắng hiểu nó bằng nhiều cách tiếp cận khác nhau. Lần đầu tiên tôi được nghe, nó cứ là điều hiển nhiên vậy; và hơn nữa tôi còn được nghe từ người giỏi nhất. Việc đó hóa ra đáng giá hơn một bữa luch miễn phí rất nhiều.

G&D: Quá trình đầu tư của ông đã có những phát triển khác gì so với của Buffett?

LL: Một phần của cuộc chơi đầu tư là dựa vào chính bản thân mình. Bạn phải tìm ra con đường phù hợp với tính cách của bản thân bởi vì trong đầu tư có một số yếu tố của một cuộc chơi có tổng bằng không. Khi bạn mua, ai đó sẽ phải bán. Và khi bạn bán, ai đó sẽ phải mua. Cả hai phía đều không thể cùng đúng được. Bạn thực sự muốn chắc chắn rằng bạn ở bên phía có có thông tin tốt hơn và lập luận của bạn cũng tốt hơn so với người ở phía bên kia giao dịch. Đây là một cuộc chơi vô cùng cạnh tranh, vì vậy bạn sẽ va chạm với những người vô cùng thông minh và chăm chỉ.

Cách duy nhất để tạo được lợi thế là thông qua làm việc chăm chỉ và lâu dài. Làm những gì bạn yêu thích, khi đó bạn sẽ tự nhiên làm chúng và suy nghĩ về chúng mọi lúc, ngay cả khi bạn đang thư giãn, ngay cả khi bạn đi dạo trong công viên. Qua thời gian, nếu mọi việc diễn ra tự nhiên, bạn sẽ tích lũy được một ưu thế khổng lồ. Những người thực sự tìm ra được phong cách riêng phù hợp, gắn bó với nó, và để cho tâm tính tự nhiên của bản thân dẫn lối sẽ đạt được lợi thế to lớn.

Trò chơi đầu tư là một quá trình khám phá: bạn là ai, bạn hứng thú về điều gì, bạn giỏi cái gì, bạn yêu thích làm cái gì; sau đó khuếch đại chúng cho đến khi bạn tạo được ưu thế đáng kể so với những người khác. Vậy khi nào ta biết là ta thực sự giỏi hơn về cái gì đó? Charlie Munger luôn nói: “Tôi cảm thấy bản thân không có quyền thể hiện một góc nhìn về một sự việc nào đó trừ khi tôi có thể thành công tranh luận lại những ý kiến trái chiều từ những người giỏi nhất phía bên kia.” Ông ấy đã đúng về điều đó.

Đầu tư là về dự đoán tương lai, nhưng bản thân tương lai là thứ, về bản chất, không thể dự đoán được. Do đó, cách duy nhất bạn có thể làm tốt là xem xét tất cả yếu tố thực tế và thực sự biết những gì bạn biết và biết những gì bạn không biết. Đó chính là lợi thế xác suất của bạn. Không gì là 100% cả, nhưng nếu bạn luôn hành động khi bạn có ưu thế vô cùng vượt trội, thì qua thời gian, kết quả của bạn sẽ rất tốt.

G&D: Ông đã trở thành bạn của Charlie Munger như thế nào? Và có phải ông cũng là bạn với Warren Buffett?

LL: Charlie và tôi có một vài người bạn chung rất thân. Qua thời gian, chúng tôi bắt đầu nói chuyện về kinh doanh, và dần dần mối quan hệ đó trở nên bền chặt hơn. Tôi xem ông ấy như là người cố vấn, người thầy, đối tác, và người bạn, tất cả trong một. Tôi cũng khá thân thiết với Warren, nhưng không gần gũi như Charlie, bởi vì Warren ở Omaha. Tôi ngưỡng mộ ông ấy, và tôi học hỏi nhiều hơn ở ông ấy thông qua những gì ông ấy viết và làm hơn là thông qua những trao đổi cá nhân. Tôi có nhiều trao đổi cá nhân với Charlie, nên tôi biết ông ấy vừa với phương diện là một cá nhân và vừa thông qua những thứ ông viết và làm.

G&D: Ông có câu châm ngôn yêu thích nào bởi Charlie Munger không?

LL: Ồ, có rất nhiều chứ. Chúng tôi có chung những giá trị nền tảng về cuộc sống và đầu tư. Vì vậy, tôi học được rất nhiều về cách ứng xử cá nhân, nếu không muốn nói là nhiều hơn, so với việc đầu tư.