[Bài dịch] 5 bước xây dựng "cung điện ký ức" - phương pháp ghi nhớ của Sherlock Holmes

Ai cũng ao ước có một trí nhớ như của Sherlock Holmes. Và nếu là fan Sherlock, chắc hẳn bạn đã quen thuộc với khái niệm 'cung điện ký ức'. Còn nếu không, hãy cùng tìm hiểu về phương pháp ghi nhớ tuyệt vời này qua bài viết dưới đây.

Cung điện ký ức (mind palace hay memory palace) còn được biết đến với cái tên 'phương pháp loci'. Cung điện ký ức có thể được dùng để ghi nhớ lượng thông tin cực lớn, và điều tuyệt nhất là nó dựa trên trí tưởng tượng của bạn và bạn có thể mở rộng nó thường xuyên

Cung điện ký ức là một trong những công cụ ghi nhớ hữu ích nhất, không chỉ hiệu quả mà còn rất thú vị, và quan trọng là ai cũng có thể học phương pháp này.

Cung điện ký ức đã được sử dụng từ thời La Mã cổ đại, và nhiều người cũng áp dụng phương pháp này.

Nhà vô địch trí nhớ thế giới 8 lần như Dominic O'Brien có thể ghi nhớ tới 54 bộ bài theo thứ tự (tức là 2808 con bài), mà chỉ được xem mỗi con bài một lần.

Thậm chí nhiều tiểu thuyết cũng nhắc tới phương pháp này, chẳng hạn như trong tiểu thuyết Hannibal (Kẻ ăn thịt người) của Thomas Harris, bác sĩ ăn thịt người Hannibal Lecter cũng sử dụng cung điện ký ức để ghi nhớ rõ ràng, rành mạch những ký ức về bệnh nhân trong nhiều năm (tiếc là phần này đã bị cắt khi chuyển thể thành phim).

Tất nhiên chúng ta không phải ai cũng có thể ghi nhớ siêu phàm như Dominic, nhưng cung điện ký ức là công cụ tuyệt vời cho mọi lĩnh vực: học ngoại ngữ, ghi nhớ bài thuyết trình, ôn tập kiểm tra,...  

Cơ sở của phương pháp cung điện ký ức là chúng ta đều rất giỏi ghi nhớ những địa điểm mà mình biết. Cung điện ký ức tượng trưng cho một địa điểm quen thuộc mà bạn có thể dễ dàng tưởng tượng ra.

Nó có thể là một nơi nào đó trong nhà, con đường đi học hàng ngày,... Những nơi quen thuộc sẽ giúp bạn ghi nhớ và hồi tưởng lại thông tin dễ dàng.

5 bước để sử dụng phương pháp cung điện ký ức

Trước hết, bạn cần chọn một địa điểm mà mình quen thuộc. Mức độ hiệu quả của phương pháp này tùy thuộc vào khả năng bạn có thể nhìn thấy và đi lại ở nơi đó dễ dàng.

Hãy chọn một nơi quen thuộc đến mức chỉ cần nghĩ đến là bạn giống như đã có thể 'ở đó ' vậy, chẳng hạn như căn nhà của bạn.

Địa điểm càng chi tiết và càng lớn thì bạn sẽ ghi nhớ được càng hiệu quả, nhiều thông tin.

Cùng với đó, hãy xác định một lộ trình đường đi cụ thể trong cung điện của bạn. Tức là bạn không chỉ dừng lại ở việc tưởng tượng ra hình ảnh ngôi nhà, mà còn đường đi vào trong nhà. Nó sẽ giúp bạn ghi nhớ thông tin theo trật tự nhất định. Bạn sẽ thấy điều đó ở các bước sau.

Dưới đây là một số gợi ý địa điểm khác cũng hiệu quả để làm cung điện ký ức cùng các lộ trình khả thi:

- Những con đường quen thuộc ở thành phố hoặc khu vực bạn sống. Các lộ trình khả thi là con đường bạn đến trường, đi làm, hoặc những con đường mà bạn quen thuộc

- Ngôi trường hiện tại hoặc trường cũ của bạn. Bạn có thể tưởng tượng đường đi từ lớp học đến thư viện (hoặc đến một quán ăn bên kia đường, nếu tuyến đường đó khắc sâu trong đầu bạn)

- Nơi làm việc. Hãy tưởng tượng con đường từ góc làm việc của bạn đến máy pha cà phê hoặc phòng của sếp

- Quang cảnh. Tưởng tượng bạn đang đi bộ ở khu hàng xóm hoặc con đường bạn đi bộ ra công viên

Bây giờ việc cần làm là bạn phải chú ý đến những mốc đặc biệt ở địa điểm bạn chọn. Ví dụ nếu bạn chọn đường đi vào trong nhà, điểm nổi bật đầu tiên có lẽ là cửa chính.

Nào, hãy tiếp tục dùng trí tưởng tượng để đi theo cung điện ký ức của bạn. Sau khi đi qua cửa chính, bạn thấy căn phòng đầu tiên, đó là phòng gì?

Hãy phân tích căn phòng đó một cách có hệ thống (bạn có thể đặt ra một trình tự nhất định nào đó, chẳng hạn như luôn luôn nhìn từ bên trái sang bên phải).

Vật tiếp theo sẽ thu hút sự chú ý của bạn là gì nào? Có thể là chiếc bàn đặt giữa phòng ăn, hoặc một bức tranh treo trên tường.

Tiếp tục vừa đi vừa tưởng tượng ra những điểm mốc như thế. Mỗi điểm mốc sẽ là một nơi để lưu trữ thông tin (memory slot) mà bạn sẽ sử dụng sau này để lưu từng thông tin riêng.

Muốn cung điện ký ức hiệu quả, điều quan trọng nhất chính là bạn phải ghi nhớ cung điện và các lộ trình 100% trong đầu bạn.

Bạn có thể làm bất cứ thứ gì để ghi nhớ cung điện của mình. Nếu bạn là người giỏi hình dung, thường bạn sẽ ít gặp khó khăn trong chuyện này. Tuy nhiên, nếu bạn chưa tìm được cách phù hợp để ghi nhớ, hãy thử một số cách sau đây:

- Đi bộ trên tuyến đường ngoài đời thực, vừa đi vừa nhắc lại thành tiếng các điểm mốc xuất hiện tuần tự

- Viết lại các điểm mốc mà bạn chọn lên một tờ giấy, tưởng tượng bạn đang đi qua chúng và nhắc lại thành tiếng

- Luôn nhìn các điểm mốc từ cùng một điểm nhìn

Hãy học đi học lại những con đường trong cung điện ký ức của bạn. Một khi bạn đã đủ tự tin rằng toàn bộ lộ trình đã được khắc sâu vào bộ nhớ của mình rồi thì bạn đã chuẩn bị xong rồi đó. Giờ thì bạn đã có cung điện của mình và có thể dùng đi dùng lại để ghi nhớ bất cứ thứ gì bạn muốn.

Giờ thì bạn đã làm chủ một cung điện của riêng mình rồi, hãy bắt đầu sử dụng thôi.

Cách sử dụng rất đơn giản: chọn một điểm mốc ký ức trong cung điện ký ức (mà bạn đã đặt ra ở bước 2) rồi gắn nó với thông tin mà bạn muốn ghi nhớ. 

Chúng ta có thể dùng phương pháp này để ghi nhớ rất nhiều loại thông tin, nhưng trước hết hãy thử bắt đầu với một danh sách mua đồ nhé. 

Giả dụ món đồ đầu tiên cần mua là thịt xông khói:

Chẳng hạn như một quái vật 'thịt xông khói' khổng lồ đang bò ra từ dưới khe cửa, tóm lấy chân bạn, như thể xác sống trong những bộ phim kỹ xảo ba xu chẳng hạn. Bạn có cảm nhận được 'bàn tay thịt xông khói' đang chạm vào chân bạn không? Bạn có thể ngửi thấy mùi của nó không? Chừng đó đã đủ để bạn nhớ chưa?

Giờ hãy mở cửa và đi tiếp vào trong, theo đúng lộ trình bạn đã xác định từ trước. Hãy nhìn sang điểm mốc tiếp theo, và đặt món đồ tiếp theo cần ghi nhớ vào đó. 

Giả sử món đồ thứ hai cần mua là 'trứng' và điểm mốc thứ hai là 'ảnh mẹ vợ'. Rồi... bạn biết mình phải làm gì rồi đấy. Phát huy trí tưởng tượng nào...

Cứ như thế, tiếp tục quá trình đó cho đến khi không còn vật nào cần ghi nhớ nữa.

Một khi bạn đã đưa vào cung điện của bạn những hình ảnh gợi nhiều liên tưởng, bạn cần phải đi hết qua nó và nhìn lại mọi thứ. Bạn càng khám phá cung điện của bạn càng nhiều, bạn càng dễ nhớ lại nội dung của nó mỗi khi cần đến.

Nếu bạn bắt đầu từ cùng một điểm, đi cùng một lộ trình, thì những mục cần nhớ sẽ xuất hiện trong đầu khi bạn nhìn vào các điểm mốc đã chọn trên đường đi của mình. 

Đi từ điểm đầu tiên đến điểm cuối cùng của lộ trình, hãy chú ý những điểm mốc và phát lại những cảnh tượng trong đầu. Khi đến cuối con đường, hãy quay lại và đi theo hướng ngược lại cho đến khi bạn trở về điểm xuất phát.

Cuối cùng, bạn chỉ cần phát huy khả năng hình dung của mình thôi. Nhớ là càng thư giãn thì bạn sẽ càng ghi nhớ rõ ràng và hiệu quả hơn.