Có một câu hỏi thường xuyên được sử dụng trong các buổi phỏng vấn xin việc, buổi hẹn hò đầu tiên, các trò chơi tập thể,.. đó chính là “Điều quan trọng nhất bạn tìm kiếm ở một người là gì?”
Cũng có nhiều biến thể khác nhau cho câu hỏi này (“Điều gì ở đối phương bạn nghĩ là hấp dẫn nhất?” hoặc, “Điểm mạnh của bạn là gì?” v.v.) nhưng nói chung, đều có cùng một câu trả lời, đó là phẩm chất nào ở một người mà bạn đánh giá cao nhất. Khi được hỏi câu này, tôi thường do dự và trả lời một cách ngẫu nhiên như: trung thực, hài hước, tự tin, lôi cuốn v.v. Câu trả lời này thì cũng ổn thôi nhưng theo tôi thì vẫn chưa chính xác.
Và thế là một ngày nọ, tôi ngồi xuống chiếc ghế bành của mình, pha một tách trà hương nhu tía, bật vài bài hát của Anderson Paak trên Spotify, và cố gắng tìm ra những phẩm chất khiến một người trở nên thực sự đáng ngưỡng mộ. Tôi đã phân tích những người mà tôi yêu quý, những người tôi bị thu hút và những người mà tôi không thể sống thiếu. Và tôi thấy rằng câu trả lời không đơn thuần chỉ là một điều. Có rất nhiều tính cách ở một người mà tôi quý mến hóa ra là hiện thân của những điều vĩ đại và sâu sắc hơn. Dưới đây chính là ba phẩm chất tạo nên một con người xuất chúng, một người có thể dẫn dắt bản thân và kiểm soát vận mệnh của mình, một người có thể vừa vị tha vừa thông minh. Tôi sẽ liệt kê ra từng điều một và đưa ra ví dụ cho mỗi trường hợp.
1. Sự khiêm tốn
Khiêm tốn chính là gốc rễ của tất cả những sự phát triển, học hỏi và lòng tử tế. Tính khiêm nhường giúp cho chúng ta ý thức được rằng bản thân mình vẫn còn bé nhỏ lắm trước thế giới rộng lớn này, rằng tất cả chúng ta đều bình đẳng và phải dựa vào nhau để tồn tại, không một ai đáng phải chịu sự bất công hay thua thiệt cả. Nói trắng ra, khiêm tốn tức là sự tự nhận thức được khả năng và may mắn của bản thân. Những người mang phẩm chất này sẽ để thành công tự lên tiếng, nhưng lại giấu đi tất cả những khó khăn và trắc trở. Họ sẽ tự nhắc nhở bản thân, cùng những người xung quanh, rằng cuộc sống vốn rất mong manh nên hãy cố gắng trân trọng nó. Sự khiêm tốn chế ngự tính ngu dốt và vun đắp lòng ngưỡng mộ. Tôi mong muốn những người tôi yêu quý đều mang đức tính này.
2. Sự tò mò
Không có sự tò mò, bạn sẽ thiếu đi sự thú vị, lôi cuốn và không thể thành công. Hoàn toàn không thể. Tò mò thúc đẩy tính say mê tìm hiểu vô vàn những điều mới lạ về kiến thức, văn hóa, kinh nghiệm, vẻ đẹp, nghệ thuật và những sự kết nối. Đây là nền tảng xây dựng nên một cuộc sống đầy ý nghĩa với những câu chuyện, ký ức, thành tựu và các mối quan hệ. Những người mang tính tò mò sẽ có thể trở thành những chuyên gia, học giả hay các nghệ sĩ lớn, nhưng trên hết họ phải luôn có một tâm hồn rộng mở. Phẩm chất này khuyến khích chúng ta luôn tìm cách lắng nghe, tiếp thu, đắm chìm và nghiên cứu kĩ lưỡng về bất kì lĩnh vực nào. Thế giới này quá rộng lớn nhưng thời gian lại hữu hạn để có thể đi đến tận cùng chân trời của tri thức. Tôi muốn mọi người vẫn giữ sự tò mò, nhìn thế giới đầy sống động này qua một lăng kính mới, và luôn tràn đầy nhiệt huyết kiếm tìm những điều mới lạ ẩn giấu xung quanh chúng ta.
3. Sự đồng cảm
Đồng cảm chính là thần dược của nhân loại (cũng như của voi và cá heo). Đây là phẩm chất đơn giản nhất, ngọt ngào nhất mà một người có thể sở hữu, và là thứ đáng giá nhất giúp xây dựng nên những mối quan hệ cộng đồng. Sự đồng cảm mang con người đến gần nhau hơn, khiến chúng ta cảm thấy được thấu hiểu và xua tan đi nỗi u uất trong tâm hồn. Khi một người bày tỏ sự đồng cảm, tôi thấy một sự quan tâm chân thành, nhưng cũng có người khiến tôi nhận ra rằng đôi khi đồng cảm chỉ cần ở bên người khác, cùng nhau lắng nghe nỗi buồn và tôn trọng ranh giới cảm xúc riêng của người đó. Phẩm chất này giúp chúng ta cảm nhận thế giới qua đôi mắt của những người xung quanh, cũng như hiểu rõ cảm xúc qua trái tim và tâm hồn của họ. Sự đồng cảm nuôi dưỡng nên lòng trắc ẩn, sự kết nối và tình yêu. Từ đó phát triển nên tính trung thực.
...
Bạn có thể nhận thấy ba phẩm chất trên có liên quan mật thiết đến nhau. Không phải sự trùng hợp đâu. Trên thực tế, khi bạn kết hợp cả ba lại với nhau, khiêm tốn, tò mò và đồng cảm, sẽ tạo nên một bức tranh vô cùng hoàn hảo.
Khiêm tốn là linh hồn. Tò mò là trí tuệ. Đồng cảm là trái tim.
Khiêm tốn là cách bạn coi trọng bản thân. Tò mò là cách bạn coi trọng người khác. Đồng cảm là cách bạn coi trọng sự gắn kết giữa bản thân với mọi người.
Khiêm tốn là đất đai ươm mầm kiến thức. Tò mò là dòng nước giúp nó lớn lên. Đồng cảm là ánh sáng chỉ nó hướng mặt trời.
Và nếu bạn chỉ có hai mà không có thứ còn lại, bạn đang thiếu đi một phẩm chất quan trọng. Những người khiêm tốn, tò mò, nhưng lại lãnh đạm thì sẽ lười biếng. Những người khiêm tốn, đồng cảm, nhưng hay bất mãn thì sẽ nhạy cảm và nhạt nhẽo. Những người tò mò, đồng cảm nhưng lại nóng nảy thì rất mệt mỏi. Nhưng khi kết hợp cả ba phẩm chất lại với nhau, bạn có một bản thể hoàn hảo.
