BẠN MUỐN CÓ THÓI QUEN ĐỌC SÁCH KHÔNG?

Bài viết này không nhằm giúp bạn trở thành một chuyên gia đọc sách, chỉ đơn giản là chia sẻ kinh nghiệm với những ai đang sợ sách nhưng muốn làm bạn với sách, muốn tạo thói quen đọc mỗi ngày.

Sẽ có người đặt câu hỏi: Tại sao bạn phải nghe tui? Tui là ai?

Tên tui là Khải Hoàng, hiện hoạt động trên Facebook bằng blog cá nhân Kính Lúp Books. Hiện tại tui không là ai cả, tui chỉ là một người thích đọc và thích viết. Tuy nhiên, nếu đợi đến lúc trở thành “một ai đó” mới dám viết bài này, tui phải ích kỉ lắm mới ôm khư khư kinh nghiệm ấy cho riêng mình.

Tui cũng từng đọc và nghe nhiều lời khuyên về đọc sách, tui biết mình học được gì và không học được gì từ những lời khuyên ấy. Những ai thấy có ích sẽ khen, người thấy không quan trọng sẽ chê. Nên, nghe hay không là quyền mỗi người.

Là một người đứng ở hai vị trí là thích và không thích đọc sách trong thời gian ngắn, tui vẫn còn nhớ sự thay đổi. Tui biết mình đã trải qua điều gì trong quá trình luyện đọc và đã làm gì để có được “khả năng” đọc sách không biết chán. Tui tin bài chia sẻ này đủ chi tiết, đặc biệt là đủ thực tiễn cho những ai cần.

Theo quan điểm của tui, khi viết một bài chia sẻ kinh nghiệm, nguyên tắc bất di bất dịch là toàn bộ nội dung phải là kinh nghiệm của cá nhân. Nếu tham khảo và tra cứu trước khi viết (để nội dung viết hay hơn, có chiều sâu hơn, đúng hơn...) thì đó không còn là kinh nghiệm nữa. Nếu rao một thứ không đúng sự thật, đó là lừa dối. Vậy nên, trước khi viết bài này tui không tra cứu hay tham khảo gì hết!

- Cảm thấy tốn thời gian, cảm thấy ngứa ngáy, cảm thấy khó chịu, cảm thấy ABCXYZ.

- Mở rộng khả năng đọc qua những loại sách khác một cách tự nhiên: Sách lịch sử, sách kinh tế, sách kỹ năng...

Không cần nói nhiều về điều hiển nhiên này nữa. Nhưng bạn hãy đọc thể loại mình thích, đọc thứ văn phong mình có thể thấm nhuần, đọc cái gì đó khiến mình vui.

Làm sao để biết cuốn sách nào hợp với mình? Rất đơn giản. Bạn thích bộ phim nào, thể loại phim nào bạn thích xem nhất? Bạn thích phép thuật, siêu năng lực? Hay bạn thích mafia? Quái vật? Rồng? Ma Cà Rồng? Tình yêu?

Khi biết thể loại mình thích rồi, hãy tìm đến những cuốn sách tiêu biểu trong thể loại ấy. Nhưng lưu ý, văn phong quyết định rất nhiều đến cách chúng ta cảm nhận nội dung. Không phải cuốn sách nổi tiếng nào cũng có văn phong hấp dẫn, đôi khi nó nổi tiếng vì giá trị nghệ thuật của mình mà thôi. Nếu ta chỉ đọc cho vui, đọc để giải trí, hãy tìm đến thứ có thể làm ta vui.

Những cuốn tiểu thuyết tui nghĩ là có văn phong cuốn hút:

Ví dụ như Harry Potter và Twilight, bạn không cần đọc hết series trong một lần. Muốn đổi gió thì cứ đọc sách khác.

Quan trọng nhất trong giai đoạn chọn sách là đọc thử. Thử nhiều thì ta mới biết sách nào phù hợp. Bạn cũng nên tìm đến những bài review chất lượng để có thêm thông tin về cuốn tiểu thuyết mình định đọc.

Trước khi bắt đầu đọc, tui cho rằng đọc sách là một quá trình tiếp thu kiến thức, tiếp thu kinh nghiệm, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tiếp thu… nói chung tiếp và thu nhiều cái lắm.

Nhưng tui sớm nhận ra đó là sai lầm lớn khiến việc đọc bớt thú vị đi. Tui tự hỏi, đọc sách cho vui thôi không được sao? Bắt buộc phải học điều gì đó à? Nếu không học được gì thì tui không nên đọc?

Không, đọc sách chỉ là đọc sách! Mình đọc vì thích, đọc để giải trí, đọc để tưởng tượng, đọc để suy ngẫm, đọc để tìm sự bình yên. Chúng ta không cần học trong lúc đọc sách. Lúc giải trí thì hãy giải trí, lúc học thì ta nên học, đừng trộn lẫn hai thứ vào nhau.

Người ta giải trí bằng điện thoại, chúng ta giải trí bằng sách, cả hai như nhau. Đừng đặt nặng vấn đề học được gì khi đọc sách.

Chọn đúng sách rồi, bạn chưa thể đọc ngay được đâu. Nếu điện thoại vẫn còn bên cạnh, khả năng tập trung của bạn sẽ bị phân tán. Thử nghĩ xem, từ trước tới giờ cái điện thoại là thứ giải trí chính của bạn, bây giờ bạn ép mình bỏ nó qua để cầm sách lên đọc? Không thể được! Giữa lựa chọn khó và dễ, bạn luôn chọn dễ.

Đây là cách tui rời xa mạng xã hội: Tới giờ đọc sách, tui bật chế độ im lặng và đem điện thoại xuống bếp. Rất đơn giản.

Sẽ có bạn nghĩ, nhỡ ai gọi điện thì sao? Đó, đó là dấu hiệu cho biết bạn bị phụ thuộc vào điện thoại, và chắc chắn bạn sẽ sử dụng nó thay vì đọc sách nếu để 2 cái chung với nhau. Cứ 1 tiếng bạn xuống bếp kiểm tra điện thoại 1 lần, không việc gì phải vội.

Khi bạn muốn thay đổi một thói quen của mình, điều đầu tiên bạn nhận ra là nó sẽ rất khó chịu.

Bình thường bạn sử dụng điện thoại, đùng một phát bạn bỏ nó qua và cầm lấy một cuốn sách. Đó là một cảm giác nôn nao, kiểu như muốn ỉa nhưng ỉa không được vậy. Khó chịu là điều hiển nhiên khi bạn bắt đầu đọc sách, vậy nên đừng vội bỏ cuộc.

Não của ta rất lười biếng, nó thích sự nhàn hạ và luôn muốn bạn làm những điều dễ chịu. Bạn phải huấn luyện nó bằng cách đưa bản thân vào khuôn mẫu.

Mới bắt đầu, mỗi ngày bạn nên dành ít nhất 30 phút đọc sách. Làm gì thì làm, khó chịu ra sao mặc kệ, bạn phải cầm cuốn sách và đọc đúng 30 phút. Nếu đầu óc không thể tập trung vào cuốn sách, liên tục suy nghĩ về điều này điều kia thì sao? Hãy đọc thành tiếng từng chữ trong sách! Nếu quá 30 phút mà bạn vẫn muốn đọc thêm, vì sách quá hay? Tốt nhất bạn nên tự xử lý theo cách của mình, vì bản thân tui chưa gặp trường hợp này bao giờ.

Khi bạn vượt qua 1 tháng đầu tiên, sự khó chịu đó sẽ giảm đi rất nhiều. Có thể “thói quen đọc sách” cũng sẽ lờ mờ xuất hiện ở đâu đó. Hãy kiên trì! Nhớ rằng, đọc sách không dễ với người mới bắt đầu.

Nhiều khả năng bạn sẽ bỏ cuộc giữa chừng vì chán nản, rồi bạn sẽ trở về với MXH. Tui đã từng bỏ giữa chừng nên tui hiểu cảm giác ấy.

Khi chán nản, bạn không nên quay lại điện thoại. Bạn có thể thôi đọc sách, vì dù cố thế nào bạn cũng không đọc nổi nữa. Vậy thì hãy để nó qua một bên, rồi bạn nằm xuống suy nghĩ. Bạn đọc sách để thay đổi bản thân, đúng chứ? Bạn đọc để làm cho cuộc đời mình có thêm một điều ý nghĩa? Hay lướt MXH có ý nghĩa với cuộc đời bạn hơn?

Tui hiểu bạn muốn thay đổi bản thân. Bạn muốn thay đổi, chỉ là bạn cần một lời động viên để tiếp tục. Nếu có ai động viên thì quá tốt, bạn có người đồng hành. Nhưng một mình cũng không sao, ta có cách. Hãy ra ngoài chơi với thú cưng, đi dạo, tập thể dục, nói chuyện với bạn bè, xem một bộ phim… làm bất cứ việc gì cũng được, miễn sao nó giúp bạn quên đi cái chán của việc đọc sách. Sau đó, bạn biết bước tiếp theo làm gì rồi phải không?

Nhiều người thường khuyên rằng, mỗi tháng nên đọc X cuốn sách, một năm nên đọc Y cuốn sách. Bạn là người bắt đầu, trong khi những lời khuyên như vậy chỉ dành cho những người đã đọc sách từ lâu. Người ta đặt ra mục tiêu cao vậy bởi vì người ta có khả năng đọc được như thế. Bạn mới là thực tập sinh, làm sao làm công việc của một giám đốc?

Với tui, điều quan trọng không nằm ở việc đọc được số lượng sách bao nhiêu, mà là ở việc ta cảm nhận được gì từ cuốn sách. Đọc tiểu thuyết rất khác với đọc sách kỹ năng hay sách phát triển bản thân. Bài học trong tiểu thuyết không rõ ràng như 1 + 1 = 2, chúng ta cảm nhận được bài học đó thông qua cách nhân vật đưa ra quyết định sai lầm và nhận hậu quả. Tiểu thuyết không thể đọc lướt để tìm kiếm thông tin như các loại sách khác, vì vốn dĩ thông tin đã hòa quyện vào từng con chữ của tác phẩm.

Đọc nhanh giúp bạn hoàn thành cuốn sách nhanh hơn, nhưng nhiều khả năng bạn sẽ bỏ lỡ những điều thú vị mà chỉ khi đọc chậm mới tinh ý nhận ra. Đọc nhanh vô tình làm giảm sự hấp dẫn của cuốn sách.

Như đã nói, hãy đọc chậm cuốn sách bạn thích trong 30 phút, cố gắng hiểu và tưởng tượng ra từng mô tả của tác giả. Đừng quan trọng đọc được mấy trang. Nếu muốn tính số trang, hãy lấy thời gian bù vào chứ đừng lợi dụng tốc độ.

Đọc sách có thể rất chán với người mới bắt đầu. Dưới đây là vài cách để việc đọc trở nên hấp dẫn hơn:

- Đọc sách ở nơi yên tĩnh. Nếu bạn sống ở nơi quá sôi động, bạn có thể đeo tai nghe và mở nhạc không lời, loại nhạc giúp tập trung học tập. Có thể ít hiệu quả hơn so với ở nơi yên tĩnh, nhưng đó là giải pháp tốt nhất của chúng ta rồi.