Bắt đầu bài viết về Ẩm thực quốc tế với Haggis, cũng là một lựa chọn ngẫu nhiên khi Isa ở Edinburgh - thành phố mình yêu thích nhất ở UK. Dù biết Haggis một món ăn khá lạ, và cũng sẽ không dễ để thưởng thức ở Châu Á, nhưng mình vẫn hi vọng các bạn yêu thích ẩm thực ở Spiderum sẽ có dịp cùng chia sẻ. :) 
--
Nhân dịp chuyến thăm Edinburgh vào một ngày mùa xuân, Isa được rủ rê ghé vào Arcade Haggis & Whisky House ở 48 Cockburn Street, Edinburgh. Xin chưa nhắc đến đồ ăn, vì điều khiến mình phải lòng ngay khi tới thành phố dễ thương này là sự ấm áp. Dù ngay cả khi chìm trong cơn mưa lạnh buốt, Edinburgh vẫn xứng đáng là trái tim của Scotland với vẻ đẹp cổ kính lạ kì. 
Con phố Grassmarket chạy dài dẫn đến Old Town được bao quanh bởi những ngôi nhà cổ.                     (Photo by Isabella) 
Scotland quá nổi tiếng với hai thứ đặc sản: những cơn mưa tuyết lạnh và thứ Scotch Whisky thần thánh. (Hẹn bài sau sẽ có dịp viết về Scotch Whisky). Nhưng mà nếu lỡ chưa kịp thưởng thức Haggis khi ở Scotland, thì giống như đến Hà Nội ta chưa được ăn phở bò. 
--
Haggis có gì ? 
Haggis truyền thống được nhồi trong dạ dày cừu. Photo by Greatbritishchef.com 

Một phần Haggis được chuẩn bị khá cầu kì với ba lớp (layers): tatties( khoai tây), neeps (củ cải) và haggis. Đầu bếp Scotland sẽ chế biến Haggis truyền thống cầu kì hơn:  nội tạng của cừu (sheep’s pluck) gồm có tim, gan và phổi được băm nhỏ cùng với hành, bột yến mạch, mỡ cứng ở thận cừu (suet). Tất cả được pha chế và thêm gia vị rồi nhồi vào dạ dày của cừu khoảng một đến hai giờ đồng hồ trước khi luộc hoặc chiên. 
Vậy thì cần gì phải có tatties và neeps khi ăn cùng với Haggis? 
Robert Burns' Haggis in Arcarde Bar: Mashed Turnip, Tatties (Potatoes) & Haggis with Whisky sauce.    Photo by Isabella. 


Một số nhà hàng để riêng mỗi phần để thực khách có thể thưởng thức từng chút một cùng với một lát bánh mì tươi. Nhưng Isa đặc biệt thích món Haggis ở Arcade Bar khi đầu bếp xếp thành 3 lớp. Vị gây của nội tạng cừu được lấn át bởi vị béo ngậy của khoai tây nghiền, và một chút thơm mát của củ cải, kèm theo sốt Whisky thơm lừng. Arcade thực sự xứng đáng là một trong mười nhà hàng nổi tiếng nhất ở Edinburgh với không gian vô cùng... Scotland. 
Photo by Matt Hallala
Thậm chí đặc sản Haggis còn có hẳn ngày lễ Burns supper vào dịp 25/1 để tất cả mọi người đều cùng nhau thưởng thức. Đó cũng là dịp tưởng nhớ nhà thơ Scotland Robert Burn với bài thơ nổi tiếng ông viết cho đặc sản quê nhà - Address to a Haggis. Và cũng vì khẩu phần ăn khuya của ông thường là một phần Haggis và một dram Scotch whisky. 
Bài thơ nổi tiếng Address to a Haggis của Robert Burns. 
Có lẽ vì thấu hiểu việc một bà nội trợ vụng về như mình, và bao bà nội trợ khác, không thể tự tay nhồi nguyên liệu vào dạ dày cừu. Giờ Haggis có bán ở khắp mọi nơi, từ hộp bán sẵn, Haggis handmade trong các cửa hàng ở Grassmarket (lại phải đến tận Scotland mới mua được). Chắc chắn là thực phẩm đông lạnh bán sẵn thì sẽ không thể ngon bằng đồ tươi truyền thống. Nhưng người Scotland vẫn yêu thích Haggis dù chỉ là ăn nhanh với bánh mì, kẹp vào burger hay ăn cùng khoai tây nghiền. Tất nhiên là không thể thiếu một dram Scotch whisky trong bữa ăn. 
Photo by fotolia.com
Vậy ra là món dồi cừu được cho lên hẳn thành đặc sản ở nhà hàng 5 sao. Haggis được coi như là một món ăn quốc hồn quốc tuý của Scotland. Mỗi lần nghĩ đến món này, mình không thể không nghĩ đến lolotica của Việt Nam. Dồi heo ở quê mình cũng phải chuẩn bị rất cầu kì. Lại còn chấm cùng mắm tôm, rau húng và làm ly rượu trắng thì đúng là... lên mây. 
Ăn Haggis uống whisky và ăn lolotica uống rượu đế, món ngon nào dễ ăn hơn nhỉ? 
Ediburgh. 27.1.2019.