Peer pressure - chắc hẳn từ khóa này không còn xa lạ với chúng ta hiện nay. Vì vậy tôi xin mạn phép không nêu định nghĩa tại đây. Đang yên đang lành, tại sao tự nhiên lại nói đến chuyện này? Ờ thì tại vì tôi đang gặp phải đó, nên muốn lên đây chia sẻ một chút, hy vọng là qua lời chia sẻ này tôi tự giải tỏa hơn, cũng như những ai đang gặp trường hợp tương tự vô tình đọc được cũng thấy nhẹ lòng hơn vì có người đồng hành.

Bạn gặp phải peer pressure từ bao giờ?

Riêng tôi, cũng không biết từ bao giờ tôi gặp phải, chắc là từ rất lâu, rất lâu rồi. Trước đây, tôi từng có cơ hội làm một bài thuyết trình về chủ đề này, nên cũng họa may có chút kiến thức về nó. Thường thì khi trò chuyện với bạn bè tôi, họ thường chỉ nghĩ về peer pressure theo hướng là: bản thân đố kị với thành tựu của những người đồng trang lứa hoặc cùng mục tiêu, định hướng. Nhưng thực ra ít ai biết rằng peer pressure được bộc lộ ở nhiều hoàn cảnh:
1. Về cơ bản, peer pressure thường được hiểu theo cách bạn thấy áp lực, thấy không thoải mái khi bạn bè xung quanh, những người cùng tuổi, cùng chuyên ngành hoặc cùng mục tiêu, định hướng đạt được những thành tựu nhất định (dù có thể chính bạn chưa từng nghĩ đến mình sẽ đạt được điều đó).
2. Trong trường hợp thứ hai, là trường hợp ít ai biết đến. Peer pressure xuất hiện khi bạn vô tình hay cố ý bị cô lập bởi vì sống khác biệt so với tập thể, hoặc bạn bè cùng trang lứa xung quanh và phải cố gắng thay đổi để hòa nhập. Tôi ví dụ như một trường hợp về những bạn nam đang trong giai đoạn trưởng thành, khi bạn bè xung quanh tập hút thuốc lá để "trở thành người lớn", và nếu họ không làm như vậy, rất có thể họ sẽ bị giễu cợt về sự nam tính của bản thân. Và để khắc phục điều đó họ phải tập hút thuốc, dù có thể ban đầu họ không hề có ý định đó. Hoặc ở một trường hợp khác, với các bạn nữ, khi bắt đầu lớn hơn sẽ thích chăm chút về nhan sắc, sẽ học makeup. Cá nhân tôi cảm thấy chuyện đó rất bình thường vì quan điểm của tôi luôn là mỗi người có quyền tự do của riêng họ và có nhu cầu để làm bản thân tốt hơn. Ở đây, tôi chỉ đề cập đến khía cạnh liên quan đến peer pressure, peer pressure có thể xuất hiện khi trong môi trường đó có vài bạn nữ không thích, không quan tâm hoặc chưa cần đến việc chăm chút nhan sắc đó. Lúc đó, các bạn xung quanh sẽ thể hiện: "Ồ tại sao bạn không biết gì về son thế?", "Bạn nữ đó hơi là lạ." Tất nhiên, không phải ai cũng sẽ thể hiện như vậy, nhưng chỉ cần một nhóm nhỏ gồm những người xung quanh nói ra nói vào hằng ngày, cũng sẽ khiến cho "nhân vật chính" cảm thấy bản thân từ bình thường thành không bình thường.

Ai cũng bị peer pressure?

Ồ thật ra là không.
Những ví dụ tôi đưa ra ở trên không phải cứ có tình huống đó thì "nhân vật trung tâm" sẽ bỗng thành nạn nhân của peer pressure. Bạn có từng đọc Harry Potter chưa nhỉ? Nếu có, chắc hẳn bạn sẽ biết đến những tên giám ngục Azkaban, chúng sẽ hút hết niềm vui của những người xung quanh và khiến họ ngập tràn trong nỗi sợ hãi và đau buồn. Với góc nhìn của tôi, thì peer pressure cũng có tình trạng tương tự như vậy. Nó như những con quái vật lởn vởn xung quanh bạn, nhân lúc bạn yếu lòng, sẵn sàng tóm lấy sự tin của bạn, xâu xé nó và dùng cái miệng to bự của nó thổi phòng quá bóng tự ti trong lòng bạn.
Nói tới đây, chắc bạn cũng hình dung được, vậy thì peer pressure sẽ dễ dàng "xâm nhập" những đối tượng nào phải không? Có thể đó là lúc bạn đanh chênh vênh về định hướng, mục tiêu của bạn thân; có thể đó là lúc bạn vừa gặp một trục trặc nào đó trong cuộc sống; hoặc nói chính xác hơn đó là lúc bạn chưa dồn đủ sự tự tin và cam đoan cho chính bản thân mình.

"Cắn nát" con quái vật đó đi!

Có người từng nói với tôi: "Bạn chỉ sợ điều gì đó khi bạn chưa biết rõ về nó." Vậy thì nếu biết rồi, đừng để nỗi sợ đó xâm chiếm bạn nữa.
Mỗi lần tôi bị peer pressure chắc là mỗi lần tôi vừa đi một cuộc hội thảo về, vừa đi gặp gỡ nhóm bạn bè nào đó. Sợ đối mặt, và tôi trốn tránh. Tôi cứ nghĩ là trốn trong lớp vỏ của tôi, mỗi ngày tôi tự nâng cấp bản thân lên thì sẽ kéo sự tự tin lên dần, đến lúc đó tôi sẽ tự quay lại dưới ánh đèn sân khấu rực rỡ. Nhưng mà hình như mọi thứ không giống như tôi nghĩ thì phải. Dần dà, tôi thấy là mình ừm bắt đầu ngại đi chơi hơn, ngại gặp gỡ dù tôi muốn. Tôi thấy bản thân mình đúng là có phát triển hơn đó nhưng sao peer pressure cứ tồn đọng hoài vậy? Thật ra, vì nhiều lí do. Thứ nhất, có thể tôi chưa phát triển được đủ như tôi mong muốn, chỉ lưng lửng. Thứ hai, bởi vì tôi phát triển thì người ta cũng phát triển, đâu ai đứng yên đợi để tôi hết peer pressure với người ta. Vậy thì làm sao bây giờ, cái cách ở trên chỉ làm tạm bợ thôi, hàng xài không đáng tin cậy lắm.
Thay vì như vậy, tôi đang thử một chiến lược sau (tôi tạm gọi 2 trường hợp peer pressure ở trên là dạng 1 và dạng 2):
Đối với peer pressure dạng 1:
1. Tôi biết tôi là ai. Tôi muốn gì? Tôi đã đạt được những gì? Mục tiêu tôi cần đạt được là gì? Tôi tự hỏi, những thành tựu của người khác có phải là điều tôi muốn hay không?
2. Tôi tự xem xét lại bản thân. Tôi có đang thực sự cố gắng, thực sự phát triển hay không? Tôi có đang trì hoãn không? Tôi cần phát triển thêm điều gì?
3. Tôi có phải đang quá rảnh hay không? Nên mới có thời gian đi suy nghĩ ba cái chuyện vớ vẩn này. Đứng dậy và làm gì đi thôi.
Đối với peer pressure dạng 2:
1. Bạn là ai? Bạn thích điều gì? Bạn muốn bản thân như thế nào, phong cách ra sao?
2. Bạn có khác biệt hay không? Bạn quá kì lạ, trên thế giới không có ai giống bạn? Nếu thật là vậy thì có vấn đề gì không?
3. Những lời bạn tán xung quanh là để bạn tốt hơn hay là chỉ có tác dụng giễu cợt cho vui. Nếu là lời góp ý cho bạn tốt hơn nhưng chưa được tinh tế lắm, thì hãy nhìn mặt tốt của nó mà cải thiện bản thân mình hơn. Còn nếu đó chỉ là lời giễu cợt cho vui, nếu thích bạn cứ phản bác, đừng sợ cãi thua, đừng sợ mất mặt, bởi vì bảo vệ cái tôi của bản thân không phải là điều gì xấu xa cả. Bạn của tương lai sẽ cảm ơn bạn của hiện tại đó. Còn nếu "chảnh chẹ" hơn, nhẹ nhàng mỉm cười, cho người ta thấy mình cười duyên cái đã, rồi lơ đi, mặc niệm 3 lần về mục tiêu bạn muốn làm.
Sau khi trả lời được các câu hỏi đó, tôi hy vọng bạn hàn gắn được sự tự tin của bạn thân hơn, tìm thấy bản thân đang lạc lối đâu đó trong chính mình. Hãy "cắn nát" con quái vật đó đi, rồi rút sự tự tin của bạn về nào.
Cảm ơn vì đã dành thời gian đọc bài post của tôi, chỉ là vài nỗi niềm muốn sẻ chia.
"I know nothing is easy. I have to deal with a lot of people and things that break me. But for now, I just want to express my gratitude for them all, as each struggle I have faced has left me with many scars but also stronger."