AJAX AMSTERDAM – JUVENTUS: NỢ CŨ CHƯA PHAI.

Vượt qua đương kim vô địch Real Madrid với thắng lợi hủy diệt 4-1 ngay trên thánh địa Santiago Bernabeu. Ajax Amsterdam với sức trẻ cùng thế hệ vàng của bóng đá tổng lực 2.0 hiên ngang bước vào tứ kết tại đấu trường châu lục. Đã quá lâu rồi, người hâm mộ Ajax mới lại chứng kiến đội bóng con cưng của mình trở lại thần kì như vậy ở giải đấu cao nhất châu Âu. Lá thăm định mệnh đã đưa đại diện Hà Lan đụng độ một ông lớn khác của bóng đá Italia – Juventus, đội bóng của siêu sao Cristiano Ronaldo. Và cũng thật duyên nợ, chính Juventus chính là câu lạc bộ từng chấm dứt thời kì hoàng kim của gã khổng lồ bóng đá Hà Lan trong mùa giải 1996/1997, và cũng chính Bà đầm già thành Turin là bại tướng của một triều đại Bóng đá tổng lực Ajax Amsterdam với 3 chức vô địch châu Âu liên tiếp.

Xét về tương quan lực lượng, Juventus rõ ràng được đánh giá cao hơn đại diện Hà Lan rất nhiều, vì họ là ứng cử viên số một cho chiếc cúp bạc đầy danh giá. Tuy nhiên, hãy nhìn bài học về Real Madrid, bởi Ajax dưới bàn tay Erik ten Hag cùng thế hệ vàng De Jong, De Ligt hay Ziyech,… là mối hiểm họa tiềm tàng Bianconeri.

Gợi nhắc về Ajax Amsterdam, gợi nhớ về một quá khứ đầy hoàng kim của gã khổng lồ bóng đá xứ Tulip, các fan hâm mộ bóng đá có quyền nuối tiếc cho một triều đại hùng mạnh của bóng đá châu lục đầu thập niên 70 và thập niên 90. Hãy cùng nhìn lại khoảnh khắc lịch sử giữa cặp đấu đầy duyên nợ giữa Ajax Amsterdam và Juventus.

Trước khi bước vào trận chung kết C1 năm 1973, Ajax Amsterdam khi đó được xem là đội bóng vĩ đại nhất thời đại với triết lí “Total Football” của chiến lược gia huyền thoại người Hà Lan, Rinus Michels và sau đó là Stefan Kovács. Đội hình thế hệ vàng của thủ đô Hà Lan đã càn quét châu lục với những con người như Johan Cruyff, Johan Neeskens, Ruud Krol và Arie Haan đã tạo ra một phong cách tổng lực đầy lôi cuốn. Ajax là cơn bão cuốn phăng mọi đối thủ trên con đường chinh phạt danh hiệu của họ.

Câu lạc bộ mạnh nhất bóng đá xứ Tulip lúc bấy giờ đã có hai chức vô địch châu Âu liên tiếp trong hai mùa 1971 và 1972 khi lần lượt đánh bại Panathinaikos lẫn Inter Milan với tỉ số 2-0. Và họ đứng trước cơ hội bảo vệ thành công chức vô địch châu Âu lần thứ 2 liên tiếp, cân bằng thành tích trước đó của Real Madrid.

Bianconeri bị ảnh hưởng rất nhiều khi bước vào trận chung kết C1 năm ấy. Họ thua thiệt về mặt khán giả lẫn sự nghi ngờ vì hình ảnh của họ đã bị hủy hoại bởi những cáo buộc liên quan đến việc cố gắng gây tác động đến trọng tài người Bồ Đào Nha Francisco Lobo trước trận lượt đi vòng bán kết với đội bóng Anh Derby County.

Trọng tài Lobo trong báo cáo của mình ghi lại rằng, một gã đàn ông tên Dezso Solti, một tay trùm móc ngoặc tỷ số người Italia đã mời ông vào phòng khách sạn. Rồi sau đó, Solti dắt tay một cô gái trẻ lên thẳng căn phòng đó, kèm theo chìa khóa xe hơi và một bọc tiền mặt. Như một điều tất yếu, Juventus vào chung kết trong nỗi căm hận của Derby County khi thua cay đắng 1-3 trong trận lượt đi do những quyết định “có mùi” của trọng tài. UEFA đã thực hiện một cuộc điều tra và mặc dù Solti đã bị cấm mọi hoạt động liên quan đến bóng đá. Nhưng sau đó, không có lệnh trừng phạt nào được áp đặt.

Ở đấu trường quốc nội, Juventus đã ngoạn mục giành chức vô địch từ rất sớm và hướng đến trận chung kết ở Romania sớm hơn nhiều so với chính đối thủ từ phía Hà Lan. Huấn luyện viên người CH Czech Cestmir Vycpalek khá tự tin khi chọn đội hình tấn công, với ba tiền đạo xuất phát là Roberto Bettega, Pietro Anastasi và Jose Altafini.

Ngoài ra, những cầu thủ mang quốc tịch Italia hư Dino Zoff trong khung gỗ cùng bộ đôi tiền vệ xuất sắc bao gồm Franco Causio và Fabio Capello, chiến lược gia Vycpalek tin rằng đội bóng của ông đủ khả năng mang về chiếc cúp bạc cho gia đình Agnelli quyền lực.

Bên kia chiến tuyến, đội hình Ajax tập trung cho trận đấu muộn hơn nhiều so với đối thủ. Thậm chí họ còn dẫn cả vợ và bạn gái theo, tâm lí của họ cực kì thoải mái và dường như không có chút áp lực nào.

Các cầu thủ Hà Lan bắt đầu trận đấu một cách tự tin và thoải mái khi Johan Cruyff thực hiện một pha bức tốc qua người, trước khi tiền đạo trẻ 21 tuổi Johnny Rep ghi bàn bằng cú đánh đầu từ một pha tạt bóng như đặt của Horst Blankenburg. Thủ thành Dino Zoff của Juve chỉ biết đứng sững và vào lưới nhặt bóng khi chứng kiến Rep bật cao ghi bàn dù bị Gianpietro Marchetti theo kèm rất sát.

Chỉ 4 phút trôi qua đầu trận, bàn thắng của Ajax Amsterdam đã làm thay đổi toàn cục thế trận khi đại diện Hà Lan kiểm soát hoàn toàn thế trận trong phần lớn thời gian của hiệp một. Phong cách tổng lực làm nên thương hiệu của những người Hà Lan bay được triển khai khắp mặt sân. Việc kiểm soát không gian và liên tục hoán đổi vị trí trên sân đã khiến các cầu thủ Juventus đuổi theo bóng trong sự bất lực. Ngay trước khi hiệp một kết thúc, Gerrie Muhren đã tiến gần tới việc nhân đôi cách biệt nhưng không thành công sau khi Johan Cruyff thực hiện một đường chuyền cực kì tinh tế cho đồng đội.

Juventus đã cố gắng kiểm soát thế trận trong hiệp hai khi họ cố gắng khai thác không gian nơi hai hành lang cánh. Nhưng đối thủ của họ lại là bậc thầy Pressing và tất nhiên, không dễ để những cầu thủ đến từ Ý có thể kiểm saost trái bóng. Blankenburg với vai trò Libero là một vấn đề lớn đối với Bianconeri, trung vệ này thường xuyên dâng lên tham gia tấn công cùng đồng đội, và các cầu thủ Juve chẳng biết theo kèm ông bằng cách nào.

Đại diện Italia cực kì khó khăn để ngăn chặn Cruyff, mối hiểm họa lớn nhất bên phía Ajax. Thánh Johan di chuyển rất rộng, ông liên tục hoán đổi vị trí với đồng đội và việc Juventus cất cử người theo kèm Johan Cruyff gần như là không khả thi.

Gã khổng lồ bóng đá Hà Lan gần như đã có được tỉ số 2-0 trước đại diện xứ Mì ống với pha bật cao đánh đầu của Barry Hulshoff từ đường tạt bóng của Piet Keizer, đáng tiếc là bóng dội xà ngang và bàn thắng lại qua đi. Cho đến khi trọng tài Milivoje Gugulovic thổi tiếng còi kết thúc thời gian thi đấu, đội bóng của Stefan Kovacs như sụp đổ trước một đối thủ quá mạnh đến từ Hà Lan.

Chiến thắng trong trận chung kết châu Âu thứ ba liên tiếp có nghĩa cực kì lớn với bản than Johan Cruyff và các đồng đội. Ajax Amsterdam khi đó trở thành câu lạc bộ bất khả chiến bại với thứ bóng đá tổng lực làm say đắm biết bao nhiêu người hâm mộ. Và đặc biệt hơn cả, với chức vô địch C1 lần thứ ba này, chiếc cúp bạc danh giá vĩnh viễn thuộc về đội bóng đến từ Hà Lan, giống như Real Madrid đã từng làm vào năm 1967.

Trận chung kết Champions League 1996 giữa Ajax và Juventus là tâm điểm chú ý của cả một mùa giải đầy biến động. Đặc biệt hơn, đây là cơ hội cho Lão Bà phục thù chính đội bóng thủ đô Hà Lan sau thất bại ở Chung kết giải đấu cao nhất lục địa 23 năm về trước. Cảm xúc, toan tính chiến thuật, sự đầu tư về mặt con người đều nằm ở bộ óc hai chiến lược gia mẫu mực của làng bóng đá: Louis van Gaal và Marcello Lippi, những vị thuyền trưởng dẫn đầu hai tập thể với lối chơi đặc sắc bậc nhất châu Âu.

Những người Hà Lan đang là nhà đương kim vô địch. Họ thuyết phục đánh bại một AC Milan bất hủ của Fabio Capello bằng bàn thắng duy nhất của Patrick Kluivert ở phút 85 tháng 5 năm 1995, trước sự chứng kiến của gần 50.000 khán giả tại sân Ernst-Happel-Stadion, thủ đô Vienna, nước Áo. Trước trận chung kết tròn một năm sau ở Olimpico, nước Ý, tuy chuỗi 19 trận bất bại của Ajax Amsterdam đã chấm dứt ở bán kết lượt đi trước Panathinaikos, nhưng cùng một đội hình giàu sức trẻ đầy tài năng, gồm Edwin van der Sar, Danny Blind, Edgar Davids, Marc Overmars và Patrick Kluivert, … đại diện Hà Lan rõ ràng không ngại phải thi đấu với niềm tự hào của nước Ý, ngay tại thủ đô Roma.

Đối thủ của đoàn quân Louis van Gaal không phải dạng vừa. Ciro Ferrara, Didier Deschamp, Antonio Conte và Gianluca Vialli đều đang chạm đến đỉnh cao phong độ trong màu áo Juventus. Ngoài ra, hoàng tử thành Turin, một Alessandro Del Piero trẻ trung đang rất quyết tâm có lần đầu tiên đăng quang châu lục.

Nhìn tổng quan, dù Bianconeri đang thống trị dải đất hình chiếc ủng với danh hiệu Scudetto năm 95, nhưng họ lại hành quân đến Olimpico với tâm thế của một đội bóng bị đánh giá yếu hơn.

Bên kia chiến tuyến, Jari Litmanen thực sự bùng cháy với 9 bàn thắng ở mặt trận châu lục. Dù cho sau này tiền đạo người Phần Lan không thể duy trì một phong độ tốt nhất trong màu áo cả Barcelona hay Liverpool, nhưng đối với các Amsterdammers, Litmanen đơn giản là một Đấng cứu thế đến từ phương xa.

Lịch sử đã chứng minh Bà đầm già đã đấu tranh quyết liệt đến dường nào cho chiến thắng của định mệnh. Nói như thế bởi vì, không CLB nào đăng quang ở một trận CK trên sân nhà kể từ khi Kenny Dalglish dẫn đưa Liverpool giành chiến thắng tối thiểu trước Club Brugge tại Wembley năm 1978. Ajax Amsterdam có lý do để thêm phần tự tin trước giờ bóng lăn.

Nhưng Marcello Lippi chẳng hề quan tâm. Các học trò luôn đề cập rất nhiều về phương pháp huấn luyện của ông, bởi chiến lược gia người Ý giúp họ tập trung và tiếp thêm sức mạnh trong phòng thay đồ. Tất cả thành công của HLV vô địch World Cup 2006 đến từ việc xây dựng và gắn kết chặt chẽ một tổ chức, thay vì chỉ biết dựa vào một hai cá nhân nổi bật. Đặc biệt, Antonio Conte đã tin rằng, chính Lippi là niềm cảm hứng chơi bóng cũng như sự nghiệp dẫn dắt của mình.

Mùa xuân ở Rome hôm ấy không chỉ để chứng tỏ và khẳng định những thành tựu mà Lippi gặt hái được ở Turin. Juve vừa mất chức vô địch vào tay Milan với 8 điểm ít hơn, chịu vô số những thất bại không đáng có suốt mùa giải, mà chắc chắn không thể bỏ qua trận thua tủi hổ đội bóng thủ đô Lazio 0-4.

Nhưng tấm huy chương Vàng Champions League lại là một câu chuyện khác bởi giá trị vô song của nó. Đây cũng là cơ hội ngàn vàng để Lão Bà có thể gặt hái được thành công đáng ghi nhận ở đấu trường châu lục. Thảm họa Hersey 11 năm trước là thời điểm Juventus có lần đầu tiên đăng quang châu lục. Để rồi lúc này đây, chiến thắng trong một cuộc đấu ngay tại nước Ý sẽ mang lại cho đại diện thành Turin một danh hiệu vô địch thậm chí còn đáng quý gấp bội.

Sau 12 phút, giấc mơ của Bianconeri dường như đã trở thành hiện thực. Ajax bước vào trận đấu mà không chút run sợ trước sự hùng vĩ của 70.000 khán giả đang hò hét. Họ thể hiện một bộ mặt lỳ lợm, bản lĩnh và kinh nghiệm của nhà vô địch châu Âu dù tuổi đời trung bình của tập thể ấy còn rất trẻ. Đại diện thủ đô Hà Lan tỏ ra không hề lung lay, nhưng áp lực phủ đầu ngay từ lúc khai cuộc của Juve đã khiến Ajax đôi chút bối rối. Ngay lập tức, Fabrizio Ravanelli bắt được thóp mà chọc thủng lưới nhà ĐKVĐ.

Đó là bàn thắng để đời của cầu thủ người Ý. Frank de Boer vụng về đánh đầu về sân nhà mà không để mắt đến một cầu thủ của Juve đang lao xộc đến. Van Der Sar cố gắng băng ra để tranh lấy quả bóng, nhưng trước khi cựu thủ thành Man Utd có thể can thiệp, một chàng trai tóc vàng của đối thủ lướt qua giữa thủ thành và trung vệ Hà Lan để cướp lấy bóng. Ravanelli ghi bàn từ một góc sút không tưởng. Bóng từ từ lăn vào lưới bất chấp nỗ lực lao về cứu của Sonny Silooy. Sau vài giây nín thở, các CĐV Juve hò hét rầm vang cầu trường Olimpico khi tin rằng đội bóng của mình sắp lên ngôi lần thứ 2 sau 11 năm chờ đợi.

Tất nhiên, Ajax không dễ dàng chịu thất bại. Nhà vô địch bình tĩnh và nhanh chóng lấy lại thế trận. Đội bóng Hà Lan tung ra nhiều tình huống hãm thành nguy hiểm nhưng đều bị thủ môn Peru Peruzzi xuất sắc cản phá. Đến phút 41, Litmanen mới thực sự cụ thể hóa các cơ hội trên bắng cú ra chân nhanh như chớp ở cự li gần.

Tỷ số chính thức được cân bằng 1-1. Trận đấu từ đây cũng rơi vào bế tắc và cả hai giằng co kéo nhau vào 30 phút thi đấu hiệp phụ, rồi đến loạt penalty. Ở giai đoạn này, người ta bắt đầu chuyển sang ủng hộ Juve và tin tưởng rằng họ nhiều khả năng sẽ phục thù thành công. Điểm sáng lớn nhất của Lão Bà phải nằm trong khung gỗ. Peruzzi xứng đáng có một sự nghiệp quốc tế huy hoàng hơn là chỉ 31 lần khoác màu áo Thiên thanh, nếu ông không quá xui xẻo khi gặp chấn thương trước thềm World Cup 98. Trong màu áo Juve, cựu trợ lý của Sampdoria gần như đã gặt hái được mọi danh hiệu có thể kể ra cấp CLB, và điều đó càng tô điểm cho một sự nghiệp đầy thăng trầm của ông.

Peruzzi không cao nhưng lại thi đấu rất sắc sảo và đầy mưu mẹo. Khả năng đọc trận đấu và giữ vững tâm lý ở ông là điều mà những thủ thành ngày nay hiếm ai so bì. NHM Ý đặt nhiều niềm tin ở ông, mong ông chỉ đẩy được một quả phạt đền là thành công rồi, nhưng ông lại thể hiện nhiều gấp bội. Peruzzi cản phá đến 2 lần.

Ở lượt sút đầu tiên, Edgar Davids cố gắng đánh lừa thủ thành của Juve nhưng thất bại. Huyền thoại người Hà Lan tung cú sút đi vào chính giữa khung thành nhưng Peruzzi đã bắt bài. Ông đổ người chính xác để ngay sau đó trung vệ Ciro Ferrara đưa Bianconeri dẫn trước 1-0 trong loạt đấu súng. Hai cú đá tiếp theo của đội bóng Hà Lan đều trót lọt. Litmanen và Arnold Scholten rất quyết đoạn hạ gục thủ thành Peruzzi, nhưng lợi thế vẫn thuộc về Juventus.

Ferrara, Gianluca Pessotto và Michele Padovano không ai mắc sai lầm trong 3 lượt sút đầu của đội bóng nước Ý. Tỷ số là 3-2 nghiêng về đội chủ nhà. Lần này đến lượt Sonny Silooy đối mặt với Peruzzi.

Một lần nữa, các khán đài Olimpico lại dậy sóng sau pha đổ người cứu thua tuyệt đẹp của Peruzzi bên phía góc trái khung thành. Hậu vệ số 2 của Ajax ôm đầu ngẩn ngơ tiếc nuối. Juventus chỉ cần 1 cú sút nữa là họ sẽ phế truất chính Ajax để đăng quang. Vladimir Jugovic hoàn tất nhiệm vụ theo một cách không thể ấn tượng hơn. Cầu thủ người Serbia tung cú đá khét lẹt về phía góc phải, vượt ngoài tầm với của Van Der Sar. Tỷ số luân lưu chung cuộc là 4-2, và Lão Bà thành Turin, Juventus trở thành nhà vô địch châu Âu.

Đó chính là đỉnh cao của một thời hoàng kim của Juve. Lần lên ngôi năm 1996 cũng là lần duy nhất trong hơn 20 năm biến động tiếp theo của Lão Bà, dù lọt đến 5 trận Chung kết nữa vào các năm 1997, 1998, 2003, 2015 và 2017. Những lần kể trên, dù không thể sánh ngang với kỳ tích đêm Rome, nhưng sự thống trị ở đấu trường Quốc nội ít nhiều mang đến sự an ủi cho đội bóng giàu thành tích nhất Italia.

Mùa giải tiếp theo chứng kiến sự xuất hiện của hai Juventini đặc biệt là Christian Vieri và Zinedine Zidane. Van der Sar và Edgar Davids cũng cập bến Turin ngay sau mùa 1995/96.

Lippi tiên phong là nhà kẻ cầm đầu cho một cuộc thống trị hiếm thấy của bóng đá Ý. Năm 2006, scandal Calciopoli dìm Bianconeri xuống đáy bùn Serie B và khiến thanh danh của Lão Bà bị vấy bẩn. May thay năm 2013, người học trò thân tín của Lippi là Antonio Conte đã xuất hiện để vực dậy đội bóng, tiếp tục đế chế thống trị mà ông thầy năm nào từng gầy dựng.

Giờ đây, sau 23 năm, lá thăm may rủi mới đưa Ajax Amsterdam và Juventus gặp lại nhau trong một trận quyết chiến sinh tử ở vòng Knock Out Champions League. Nếu đại diện Hà Lan đã lội ngược dòng lịch sử trước đương kim vô địch Real Madrid với tỉ số không tưởng thì Bà đầm già thành Turin cũng không hề kém cạnh với cú hattrick siêu phàm của siêu sao Ronaldo. Cùng nhau đánh bật hai đại diện thành Madrid hùng mạnh để tự tin bước vào vòng tứ kết với lời thách thức đến mọi đội bóng, cả Juventus lẫn Ajax đều cho thấy họ sẽ làm mọi thứ để có được tấm vé vào vòng bán kết Champions League. Cuộc đối đầu duyên nợ này sẽ khơi gợi lại hai trận chung kết châu Âu năm 1973 và 1996. Hãy cùng chờ xem giữa Ajax và Juventus, ai mới là kẻ mạnh hơn tại Johan Cruyff Arena vào rạng sáng ngày 11/04 tới đây.

Biên tập: Kinh Luân và Minh Tài.