Bốn năm trước, khi tôi nói với ba mẹ rằng tôi sẽ đổi ngành, chuyển từ ngành tốt nghiệp đại học sang một ngành có tên là Quan hệ quốc tế (QHQT), ba mẹ không còn tin là tôi có thể làm được gì thêm cho cuộc đời này ý nghĩa hơn. Ba mẹ không phản đối cũng không ủng hộ. Họ để yên cho tôi lại tự sinh tự diệt với lựa chọn của mình. Sau hai năm rưỡi học và đang hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tôi nghĩ là mình muốn viết lại những điều bạn cần biết nếu muốn đổi ngành hoàn toàn giống tôi.
Khi tôi nói rằng, “đổi ngành hoàn toàn” nghĩa là tôi hoàn toàn không có một nền tảng nào về QHQT khi bắt đầu. Tôi không đọc sách, không biết lịch sử, không thảo luận chính trị cũng không nói về các vấn đề xã hội trước khi bắt đầu học. So với tờ giấy trắng, tôi đánh giá mình còn tệ hơn tờ giấy. Điều tôi có khi bắt đầu ngành này chính là niềm tin về việc tôi thật sự phù hợp và muốn theo đuổi một điều nghiêm túc trong đời.
QHQT là một ngành đặc thù, giống như nhiều ngành khác. Là một môn khoa học nên ngành này sẽ bao gồm hệ thống lý luận và lý thuyết chồng chéo để chứng minh các luận điểm khác nhau nhau. Chính vì vậy, để bắt đầu với nó, bạn cần xác định được bạn học ngành này vì điều gì. Việc xác định mục đích học tập sẽ quyết định mức độ cam kết của bạn trong việc tìm đọc, phân tích và thảo luận tài liệu với giảng viên. Nếu bạn học ngành này vì muốn hiểu hơn về tình hình chính trị thế giới, hiểu được cách mà trục chính trị vận hành thì việc đọc sách theo môn học sẽ đủ giúp bạn qua được phần lớn các môn học. Nến bạn học muốn hiểu hơn về bản chất và phân tích sâu hơn các hoạt động chính trị quốc tế, tôi nghĩ bạn sẽ cần một hệ thống sách đọc có lớp lang hơn cũng như cần dành nhiều thời gian để chạy kiến thức của chương trình cử nhân. Ở bậc cử nhân (4 năm) sinh viên QHQT sẽ được trang bị đầy đủ bộ kĩ năng đọc - hiểu - phân tích các tài liệu ngoại giao (dưới nhiều thứ tiếng). Bạn sẽ cần bổ sung việc trước khi muốn đi sâu hơn vào các chủ đề phức tạp.
Tôi chọn theo đuổi hướng thứ hai. Vậy nên, tôi sẽ khuyên bạn nên dành thời gian đầu để đọc các sách nền tảng nếu muốn bắt đầu. Việc hiểu ngành này bắt đầu như thế nào và được xây dựng dựa trên cơ sở nào sẽ giúp bạn mường tượng rõ hơn các ngách của ngành. Trước nhất, bạn cần biết qua các bộ sách căn bản của ngành QHQT. Tôi xin giới thiệu bạn một số cuốn kinh điển dưới đây:
- Bộ lịch sử văn minh Thế giới - hệ thống các sự kiện lịch sử, quan hệ quốc tế theo dòng thời gian.
- Lý thuyết QHQT của thầy Hoàng Khắc Nam - nhóm ba lý thuyết lớn xuyên suốt ngành này.
- Giáo trình phương pháp nghiên cứu QHQT (Dành cho hệ Đại học và Sau đại học) của thầy Vũ Dương Huân kết hợp với Research Design 3rd edition để có một bộ khung rõ ràng khi quyết định theo đuổi các bài viết nghiên cứu ngành.
- Introduction of International Relations - Cambridge Press để biết được sự khác biệt cơ bản giữa QHQT và chính trị học
Sau bộ 4 cuốn này, bạn có thể bắt đầu dành thời gian để đọc về triết học chính trị cũng như phân biệt triết học chính trị với các thể loại triết học khác. Hãy chuẩn bị cho mình một tinh thần trung lập nhất, giảm thiểu tính cá nhân và dành thời gian để quan sát và VIẾT… VIẾT… VIẾT - từ khóa quan trọng cần được lặp lại ba lần.
Trong quá trình đi học, tôi cũng khuyên bạn hãy dành thêm thời gian để đọc các sách bổ trợ môn học, bên cạnh các sách do thầy cô yêu cầu. Hãy đi đến tận cùng của sự hiểu biết, ngay cả khi môn học của bạn đã kết thúc. Hãy nhớ những cuốn sách mình được giới thiệu và tìm đọc chúng. ĐỌC là từ khóa tiếp theo nếu bạn muốn theo đuổi ngành này. Với phương pháp có được trong những cuốn sách kể trên, bạn sẽ bắt đầu phân loại được tài liệu mà mình sẽ đọc và mục tiêu khi đọc các tài liệu. Lời khuyên của tôi là, đừng tin tưởng hoàn toàn những gì mình đọc. Bạn cần thời gian để suy xét, đối chiếu, thảo luận với những người cùng ngành và xã hội. Thời gian đọc cũng là thời gian soi chiếu những gì bạn học với những gì bạn hiểu cũng như những gì bạn tìm được. Hành dành thời gian Đọc và Viết khi lựa chọn theo đuổi ngành này. Đừng chấp nhận một kết luận duy nhất xuất hiện trước mắt.
Khi đi học, tôi nghĩ bạn sẽ trải qua nhiều tình huống tích cực và tiêu cực. Tiêu cực nhất trong quá trình học, với tôi, chắc hẳn là cảm giác lạc lõng khi thầy cô nói những sự kiện mà mình không hề biết đến trước đó. Thầy cô hay bắt đầu với câu nói “Tôi biết các em không xuất phát từ ngành nên sẽ sẽ yếu kém trong việc…” khi định hỏi chúng tôi một điều gì. Thoạt đầu tôi cũng thoáng buồn nhưng rồi tôi chấp nhận, đây là xuất phát điểm của mình. Đây đồng thời cũng chính là điều tích cực khi theo học ngành này. Khi bạn còn tệ hơn cả một tờ giấy trắng, bạn sẽ hấp thu tất cả những gì có thể trong khả năng của bạn. Điều ấy tạo nên chính bạn.
Khi bạn thấy được bạn, bạn sẽ có sức mạnh để bước tiếp. Nếu bạn đang suy nghĩ việc học ngành này, hãy cứ tiếp tục nhé.
Từ một người bắt đầu với số 0, chạy để đuổi kịp cử nhân. 
KKC
Người_trong_muôn_nghề Life_style Giáo_dục