Viết thể hiện cá tính của mỗi người và phong cách của từng người viết sẽ khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có một số mẹo và quy tắc chung có thể giúp bài viết của bạn thu hút người đọc hơn và tránh một số lỗi cơ bản gây khó chịu cho người đọc.
1. Cấu trúcChú thích dưới hình minh họa được nhiều người đọc hơn là nội dung Đến người mua báo, người có giới hạn sự lựa chọn các bài viết còn đọc lướt qua các bài rồi mới chọn bài báo nào hấp dẫn để đọc.
Thì với việc đọc online, độc giả có hàng trăm các lựa chọn về thứ để đọc. Nên không thể trách họ sẽ đọc lướt qua rồi mới thực sự xem bài viết, thứ tự scan thường là: Hình ảnh, Tiêu đề, các Đề mục rồi mới tới Nội dung.
Vì vậy, người đọc cần những gợi ý quan trọng về mặt thị giác để nói với họ rằng họ sẽ muốn tiếp tục đọc.
Sau đây là một số nguyên tắc cho cấu trúc 01 bài viết:
- Không nhiều hơn 13 từ trên 1 dòng
- Không nhiều hơn 5, 6 dòng trên 1 đoạn văn
- Không nhiều hơn 3, 4 đoạn văn mà không có Đề mục, Hình ảnh hay một thứ gì đó để cắt trang
- Luôn đánh số thứ tự và dùng các gạch đầu dòng để miêu tả những danh sách
- Tiêu đề phải dễ hiểu, hấp dẫn: mình sẽ nói chi tiết về phần này ở bên dưới
- Chỉ trích dẫn đường link khi nó hữu dụng. Nếu nó không có ích cho người đọc, đừng trích dẫn.
2. Đề cập tới người đọc
Thay vì dùng từ "mọi người" và "của mọi người", bạn hãy sử dụng từ "Bạn" và "của bạn". Việc đề cập tới người đọc làm tăng hiệu quả của bài viết tới 25 - 30%.
Bạn hiểu ý của mình chứ. Sau đây là ví dụ:
Trước:
"Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông là để đảm bảo an toàn cho người điều khiển, giảm thiểu nguy cơ chấn thương vùng đầu khi có va chạm, tai nạn xảy ra."
Sau:
"Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông là để đảm bảo an toàn cho bạn, giảm thiểu nguy cơ chấn thương vùng đầu khi có va chạm, tai nạn xảy ra."
3. Châm biếm đôi khi phản tác dụng
Trừ khi bạn biết độc giả của mình thích thú và coi trọng sự hài hước của bản thân thì không nên viết một cách quá mơ hồ, huyền bí. Và thường những người thích sự châm biếm, hài hước của bạn thì ít hơn nhiều so với những người không.
Hãy viết một cách dễ hiểu, nêu thẳng vấn đề.
4. Hãy cho tôi lí do để đọc
Sẽ có những thời điểm mà bạn phải chủ động "bán hàng", có nghĩa là cho độc giả lí do để họ bỏ thời gian đọc bài viết của bạn, đặc biệt là khi bạn đang viết một bài khá dài. Bạn hãy nhớ rằng, bạn có ít thời gian, và họ có nhiều sự lựa chọn.
Giải trí (Hài hước) hoặc Bổ ích (chứa tin tức)
Đây là một cách rất hay để độc giả tiếp tục đọc bài viết của bạn. Người đọc thấy được giá trị và sự giải trí trong bài viết để tiếp tục đọc. Tin tức có thể là thông báo ra mắt của một tựa game, một cải thiện trong cách sử dụng công cụ. Trung bình, những bài viết có tin tức mang lại lượng độc giả cao hơn 22% so với bài viết không có tin tức.
Đưa ra mục lục rõ ràng
Bạn cũng có thể thu hút người đọc hơn bằng cách cho họ thấy cái nhìn trong suốt về tổng thể những thứ họ sắp được trải nghiệm. Hiện nay mình thấy nhiều bài viết ở các trang chia sẻ kiến thức lúc nào cũng có 1 mục lục ở đầu bài cho người xem, giúp độc giả dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm thông tin.
Ví dụ:
Một ví dụ cho việc đưa mục lục vào bài
Nói đọc giả đọc bài viết này
Không có gì sai trái khi bạn chỉ đơn giản nói rằng, hãy tiếp tục đọc hoặc đọc sang bài tiếp theo để biết thêm thông tin. Đôi khi, việc đơn giản này lại hiểu quả một cách ngạc nhiên.
Ví dụ: Thế nào là mũ bảo hiểm đạt chuẩn? Hãy đọc 8 quy tắc dưới đây để nhận biết mũ bảo hiểm ở nhà bạn có đủ an toàn hay không: Sau đó là thông tin.
5. Headlines - Tiêu đề
Trong hầu hết các bài viết, tiêu đề là nhân tố quan trọng nhất. Nó là bức điện tín ngắn gọn giúp người đọc đưa ra quyết định xem có nên đọc nội dung hay không. Tiêu đề có thể thu hút hay xua đuổi "khách hàng" của bạn.
Tiêu đề không nên mơ hồ, bí ẩn
Có thể bạn đã thấy nhiều tiêu đề bí ẩn đầy rẩy trên các banner quảng cáo nhằm lôi kéo người đọc ấn vào. Tuy nhiên, thực tế đã chỉ ra rằng chúng hiếm khi hiệu quả. Với những thông số từ việc chạy thử các tiêu đề, một tiêu đề rõ ràng, cụ thể vượt trội hơn tiêu đề huyền bí gấp 2 lần.
Tại sao? Như ảnh bìa của bài viết: "Peole don't have time, they have options." Nếu họ đọc lướt qua tiêu đề của bạn và không hiểu, họ sẽ bỏ qua nó. Còn rất nhiều thứ để xem ở trên mạng.
Tiêu đề nên vượt qua thử thách tờ giấy trắng, có nghĩa là nếu bạn viết tiêu đề lên 1 tờ giấy trắng và đưa cho người khác xem thì ít nhất người đó phải hiểu được cơ bản bạn đang nói về cái gì hoặc biết về bối cảnh, khái niệm đằng sau đó.
Áp dụng quy tắc này không có nghĩa là tiêu đề của bạn phải trở nên nhàm chán mà giúp tiêu đề của bạn được miêu tả một cách rõ ràng nhất có thể . Chú ý rằng thử thách tờ giấy trắng không áp dụng cho mọi hoàn cảnh, tùy vào bối cảnh và đối tượng người đọc mà bạn có thể chỉnh sửa.
Ví dụ: Nếu bạn biết chắc đối tượng người đọc của bạn là những game thủ thì việc bạn dùng một số thuật ngữ trong game để thu hút người đọc sẽ gây sát thương cao hơn.
Tránh dùng tiêu đề gây sợ hãi, giật "tít"
Quy tắc tiếp theo mà mình muốn mọi người tránh dùng nhất là tiêu đề gây sợ hãi. Vâng, có những nơi thích hợp đề sử dụng cho loại tiêu đề này. Những bậc phụ huynh châu Á hay người lớn tuổi có thể dễ dàng bị thu hút bởi những tiêu đề giật gân hay gây sợ hãi cho người đọc. Nhưng đa số những người trẻ và người phương Tây không thích những trò hù dọa này. Đồng thời, nó còn gây phản cảm và tạo ấn tượng xấu về bài viết của bạn.
Dùng công thức
Mình không phải kiểu người thích công thức, nhưng thực sự việc sử dụng lại những tiêu đề đã được chứng minh là hiệu quả không phải là một ý kiến tồi. Sau đây là một vài gợi ý cho tiêu đề của bạn:
[Số lượng] lí do mà ____ [quan trọng/là đáng giá,...]
[Tên chủ đề]: Là đáp án cho ____
____ cách để [Tên chủ đề] [làm điều gì đó thật tuyệt vời]
Bây giờ bạn có thể ______
Đừng thỏa hiệp với ____
____, ____ một lần nữa
Mọi người đang nói gì về ____
Làm cách nào để ____
Cách ____ biến thành ____ với [tên chủ đề]
Họ thường ____ Khi tôi ____. Còn bây giờ tôi ____
Một ____ bạn sẽ không bao giờ gặp lại
Bạn sẽ tiết kiệm ____
Sau ____, Bạn sẽ không bao giờ nhìn ____ theo cách cũ
Ai mà không muốn ____?
Một vài cách ít biết để ______
Mọi thứ mà bạn cần biết về ________
10 mẹo tuyệt vời cho _______
______ lời nói dối mà ______ nói với bạn
10 _______ tốt nhất
10 _______ có thể _________
Viết thật nhiều tiêu đề và chọn ra cái hay nhất
Bạn có thể viết ra hàng chục tiêu đề, có vô số lựa chọn cho bạn. Mình thường đưa ra lựa chọn bằng cách kết hợp nhiều tiêu đề lại với nhau thành một tiêu đề hay nhất.
Tiêu đề, không phải chú thích
Nhiều người thường nhầm lẫn chú thích với tiêu đề. Nhưng nó là 2 thứ hoàn toàn khác nhau.
Chú thích là phần đặt tên hay miêu tả một phần của bài viết như là bảng biểu hay hình ảnh minh họa
Tiêu đề cho bạn cái nhìn sơ bộ về bài viết và là lời rao hàng đầu tiên cho khán giả của bạn
6. Đọc lại và sửa
Nếu được, bạn hãy nhờ một người khác xem lại bài viết, họ sẽ tìm ra những điểm, lỗi sai mà bạn không ngờ tới.
Biên tập trước rồi kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp sau. Bạn sẽ muốn biên tập bài viết trước từ sắp xếp câu, từ ngữ, chỉnh sữa lại cách diễn đạt rồi mới kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp. Vì nếu bạn kiểm tra các lỗi trước rồi mới biên tập thì có thể bạn phải lặp lại điều đó sau khi biên tập xong.
Dùng câu chủ động
Trước:
"Đầu của bạn sẽ được bảo vệ bởi mũ bảo hiểm trong trường hợp xảy ra tai nạn giao thông"
Sau:
"Mũ bảo hiểm sẽ bảo vệ đầu của bạn khi tai nạn giao thông xảy ra"
Khi nào có thể, bạn hãy dùng câu chủ động. Nếu bạn đang viết bài về mũ bảo hiểm thì ở ví dụ trên bạn thấy câu nào liên kết trực tiếp với đối tượng người đọc của bạn hơn?
Không dùng 2 từ nếu có thể dùng 1
Mặc dù có những ngoại lệ, tuy nhiên một quy tắc quan trọng nữa đó là không dùng 2 từ nếu có thể dùng 1, bạn sẽ muốn bài viết của bạn ngắn gọn và dễ hiểu.
Ví dụ:
Trước:
"Nếu đội mũ bảo hiểm không đảm bảo chất lượng thì khi tai nạn xảy ra, va chạm trực tiếp tác động đến vùng đầu gây chấn thương, tổn thương sọ não là nguyên nhân chính thường dẫn đến tử vong cho nạn nhân."
Sau:
"Nếu đội mũ bảo hiểm không đạt chuẩn thì khi tai nạn xảy ra, va chạm trực tiếp tác động đến vùng đầu gây chấn thương, tổn thương sọ não có thể khiến bạn tử vong
Có một danh sách dài những từ khiến bài viết của bạn dài lê thê:
Đó là bởi vì = Vì
Đó là lí do tại sao = Tại vì
Trong trường hợp mà = Khi
Có liên quan tới = Về (vấn đề gì)
Có năng lực để = Có thể
Là quan trọng để = Nên
Một số lượng lớn = Nhiều
Hoàn toàn cần thiết = cần thiết
...Và còn nhiều nữa mà 1 lúc nào đấy mình sẽ tổng hợp lại
Nếu còn điều gì mà bạn thấy mình chưa kể ra thì hãy bổ sung thêm ở phần bình luận để mọi người cùng tham khảo nhé!
Nguồn tham khảo & dịch:
Sách: Quảng cáo theo phong cách Ogilvy - David Ogilvy
