1-Biến việc học thành thói quen hằng ngày
Mọi người phàn nàn rằng họ không thể học được ngoại ngữ vì nó quá khó hoặc họ không đủ giỏi. Thực ra, nguyên nhân số một khiến mọi người gặp thất bại khi học ngoại ngữ là bởi luyện tập chưa đủ nhiều.
Để đạt được sự thường xuyên, bạn cần có thói quen học tập mỗi ngày. Thói quen tạo nên sự thay đổi tính cách và bạn không cần phải dựa quá nhiều vào ý chí hay động lực. Maneesh Setthi nói: “Hãy nghĩ về việc đi ngủ mà quên đánh răng, thật tệ làm sao. Bạn cảm thấy một ngày chưa trọn vẹn, và chắc chắn bạn sẽ nhấc mình ra khỏi giường để đánh răng. Vì sao? Vì đánh răng đã ăn sâu trong tiềm thức hằng ngày của bạn. Để không đánh răng, bạn còn cần nhiều ý chí hơn cả việc đánh răng. Khi đã có thói quen, bạn sẽ rất khó bỏ”.
Một thói quen hình thành dựa trên 3 thành tố: gợi ý, lề thói và phần thưởng. “Gợi ý” biến hành vi thành hành động. Chẳng hạn, tôi khuyến khích để lịch nhắc học trong máy điện thoại. Thói quen thực chất là hành vi bạn thực hiện đối với các gợi ý. Khi bắt đầu, hãy làm cho thói quen dễ một chút – chẳng hạn như mở app học ngoại ngữ, xem lại 5 từ mới hoặc vào trang minhdz.com xem bài dịch mỗi ngày. Những hành động quá nhỏ để bạn không thể bỏ lỡ này sẽ giúp bạn làm được nhiều hơn bạn nghĩ. Cuối cùng, hãy tự thưởng cho bản thân khi bạn bắt tay vào làm và điều này giúp bạn muốn tiếp tục hành trình.
Một số “thánh lười” nói rằng “uh nghe có vẻ hay đấy, nhưng tôi làm gì có thời gian”. Thực tế là bạn chỉ cần 15 phút mỗi ngày là đủ để tạo ra sự thay đổi. Hãy nghĩ về việc bạn di chuyển mỗi ngày – nhờ công nghệ, bạn có thể tận dụng thời gian này để xem lại từ mới, nghe một podcast học ngoại ngữ. Đừng viện lí do và hãy xây dựng những thói quen ngay hôm nay.
2-Học đúng từ, đúng cách
Một lí do khác mọi người đưa ra khi không học được ngoại ngữ đó là trí nhớ kém. Thực ra, vấn đề nằm ở kĩ thuật của họ chứ không phải là bộ não. Sau đây là 5 cách gia tăng vốn từ một cách thiết thực nhất:
  • Học các nhóm từ gần nhau. Chẳng hạn từ “gratitud” trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa giống từ “gratitude” trong tiếng Anh. Các ngôn ngữ như Pháp, Ý, Tây Ban Nha có rất nhiều nhóm từ giống nhau. Tương tự như vậy với tiếng Việt, chúng ta có vốn từ Hán-Nôm đa dạng giúp việc học tiếng Hoa đơn giản hơn rất nhiều.
  • Học những từ thông dụng nhất. Để đạt mức độ thành thạo như dân bản xứ, bạn cần biết khoảng 50.000 từ. Nhưng để nói chuyện trôi chảy, bạn chỉ cần 2000-3000 từ là đủ. Đơn giản vì khi giao tiếp, bạn chỉ cần sử dụng một lượng từ nhỏ mà thôi. Bạn có thể tìm những từ thông dụng trên mạng hoặc có thể vô tình gặp khi nói hoặc nghe ngôn ngữ đó. Viết nó ra, học các từ thường dụng và bỏ qua các từ phức tạp.
  • Học từ vựng liên quan tới bạn. Tập trung vào các chủ đề bạn thấy lí thú hoặc xảy ra thường xuyên trong cuộc sống. Nó có thể liên quan tới công việc hoặc hoạt động giải trí. Bằng việc tập trung vào từ vựng có liên quan, bạn sẽ biết được cách sử dụng chúng dễ hơn và mau thuộc hơn.
  • Sử dụng flashcard để ghi nhớ từ. Tôi cho rằng đây là cách hữu hiệu nhất để học từ mới. Bạn có thể sử dụng các phần mềm flashcard khá nổi tiếng như Anki hoặc Quizlet để học từ mới. Chúng sử dụng một khái niệm là “sự lặp lại tuần tự” nhằm giúp bạn nhớ tốt hơn những từ bạn quên. Cách này giúp tiết kiệm cho bạn kha khá thời gian.
  • Dùng sổ tay và mang nó mọi nơi. Viết ra những từ dụng có liên quan bạn gặp ở bất kì nơi đâu. Hãy cố gắng viết chúng ra thay vì gõ trên điện thoại. Nghiên cứu cho thấy khi bạn viết, não bộ nhớ tốt hơn đáng kể. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng viết chậm hơn nên não cần xử lý thông tin chắc chắn hơn so với gõ máy
3-Đắm chìm bản thân trong các tài liệu phù hợp trình độ
Chưa bao giờ việc học ngoại ngữ để đi du lịch nước ngoài lại dễ tới vậy. Nhờ có hàng tá tài liệu online để bạn đọc và nghe trên mạng, việc học chỉ nằm ở ý thức. Hãy sử dụng chúng để “tắm ngôn ngữ” mỗi ngày. Tốt nhất, hãy tìm các nguồn tài liệu khó hơn một chút so với trình độ hiện tại của bạn. Trong ngôn ngữ học, điều này được hiểu là “đầu vào phù hợp”. Nó có nghĩa là bạn có thể hiểu những gì bạn đọc và nghe mà không cảm thấy quá khó khăn. Bạn có thể bước ra khỏi vòng an toàn của bản thân, nhưng đừng đi xa quá.
Nếu trình độ bạn thấp, xem TV và phim rất hữu ích. Khi bạn nâng cao trình, hãy thử podcast hoặc radio. Khi bạn xem phim, hình ảnh giúp bạn hiểu rõ bối cảnh và bạn hiểu hơn về từ đó. Tôi khuyến nghị mọi người đọc tin tức quốc tế, vì các biên tập viên đọc rất rõ ràng, nên bạn hiểu sẽ dễ hơn một chút. Ngoài ra, xem tin quốc tế giúp bạn hiểu hơn một số thông tin đang diễn ra. Kết hợp với kiến thức bạn biết và hình ảnh trên TV, bạn có thể dễ dàng đoán được họ đang nói về điều gì, dù trình độ bạn có thể không cao.
Một điểm lợi của radio hay podcast là bạn có thể nghe khi di chuyển hoặc làm điều gì đó. Nếu bạn mới bắt đầu, hãy nghe podcast thật chậm và có nội dung sẵn.
4-Nói từ ngày đầu tiên
Như đã nói ở trên, tất cả những gì bạn cần để nâng cao khả năng đọc và nghe chỉ gói gọn trên mạng internet. Với nói, tốt hơn hết bạn nên luyện tập với con người. Có 2 lựa chọn cho bạn. Một là tham gia các lớp theo nhóm luyện nói. Trong môi trường mọi người cùng sử dụng ngoại ngữ, bạn sẽ dễ dàng học theo hơn.
Ngoài ra, một cách khác là khoá học 1-1. Chi phí có thể cao hơn, nhưng bạn sẽ tiết kiệm được kha khá thời gian di chuyển. Gợi ý cho bạn là tôi cũng có khoá học online 1-1, nếu bạn cần có thể tham khảo ở link bên dưới.
Khoa học giáo dục đã chỉ ra rằng, tầm quan trọng của việc thành thạo ngoại ngữ nằm ở sự phản hồi. Để cải thiện khả năng nói, bạn cần thúc bản thân tạo ra nhiều lỗi sai và nhận được phản hồi đúng để sửa lỗi. Người bạn nói chuyện không nhất thiết phải là dân bản xứ, mà đơn giản họ chỉ cần học tốt ngoại ngữ và có thể chỉ ra lỗi sai của bạn. Một số người nước ngoài có thể rất tốt tiếng bản địa, nhưng do họ không có chuyên môn nên không thể giải thích rành rọt cho bạn được.
Nếu bạn mới bắt đầu, không nhất thiết phải luyện nói ngay. Nhưng nếu mục tiêu của bạn là nói được mức độ cơ bản, thì hãy bắt đầu ngay từ ngày đầu tiên. Càng nói sai, bạn càng sửa nhanh và thay đổi tốt. Dĩ nhiên, bạn cũng không nên sai quá mức để cảm thấy “mất an toàn” khi học ngoại ngữ. Hãy chọn một môi trường thân thiện và dễ gần.
Kinh nghiệm của những người học ngoại ngữ giỏi là họ thường xuyên tự nói chuyện một mình. Hãy thử nâng độ tự tin của mình và cải thiện phát âm xem sao. Đừng nói nơi đông người, vì họ có thể nghĩ rằng bạn đang có vấn đề gì đó.
5-Tận hưởng hành trình ngôn ngữ
Bạn luôn phải nhớ rằng, ngôn ngữ là một hành trình thú vị cần rất nhiều động lực. Mọi người thường bỏ cuộc khi đọc những quyển giáo trình dài cả tệp và nghĩ rằng họ cần phải ý chí quá mạnh để tiếp tục. Với ngoại ngữ, dựa vào ý chí chưa đủ. Do đó, bạn cần phải tận hưởng dọc hành trình. Nếu bạn vui, bạn sẽ muốn luyện tập mỗi ngày. Hãy tập trung vào các chủ đề bạn yêu thích, thay vì chỉ làm bài tập ngữ pháp qua ngày.
Lê-Quang-Minh lược dịch