Mình là nhân viên tại hệ thống cửa hàng tiện lợi 24 giờ Okono trong vòng nửa năm, hồi đó là kỳ một năm thứ ba, đó là khoảng thời gian mình cực kỳ enjoy với công việc nhân viên bán hàng. Nhiều người sẽ thắc mắc, việc bán hàng đòi hỏi phải tiếp xúc và nói chuyện với nhiều người lạ, sẽ không phù hợp với người hướng nội như mình? Với những mô hình cửa hàng tiện lợi khác như Vinmart, Circle K,… thì mình không chắc lắm nhưng với Okono thì ngay từ lúc bắt đầu làm, mình đã coi đó là thiên đường của riêng mình!
Lý do : cửa hàng + công việc = thiên đường
Okono là hệ thống cửa hàng tiện lợi tương đối mới trên thị trường, chắc chắn một số bạn sẽ chưa nghe đến bao giờ bởi mật độ phủ sóng của nó không dày đặc như Vinmart hay Circle K nên quy mô mỗi cửa hàng chỉ có một nhân viên mà thôi! Quá tuyệt cho kẻ hướng nội này.
( Giải thích môt chút: Tại sao mình thích một mình đến thế ? Để giải thích được thì mình sẽ xuất bản một bài viết khác nha, nhưng gần mình đây tìm được một câu như thế này và nó đúng hệt với suy nghĩ của mình - mượn lời Charles Bukowski, “Tôi không ghét mọi người, chỉ đơn giản là tôi thấy thoải mái hơn khi không có nhiều người xung quanh”.)
Okono gần sát nhà trọ, mình có thể đi bộ đi làm và không bao giờ lo muộn ca. Okono trong ngõ Gốc Đề, đến giờ mỗi lần đi qua đó mình không thể ngăn bản thân nhìn vào trong cửa hàng, mình yêu khoảng thời gian đó vô cùng.
Okono dành cho tất cả mọi người, mình thực sự yêu điều đơn giản này. Không giống như shop thời trang hay nhà hàng ăn uống , nơi chỉ dành cho một bộ phận khách hàng ( chủ yếu người trẻ, có thu nhập , có gia đình ) thì Okono đơn giản đến nỗi một đứa bé 3 tuổi cũng có thể vào mua mấy cái kẹo nhỏ hay một cụ ông đã ngoài 70 vào để thanh toán điện nước cũng đều trở thành khách hàng của mình!
Mình thích sắp xếp ngay ngắn hàng hóa, càng thẳng tăm tắp càng thích, theo màu sắc càng tốt và Okono cho mình không gian để làm cái sở thích quái dị này!
Kệ sữa xinh
Kệ sữa xinh

Bài học thứ nhất: Hãy nói lời xin chào và cảm ơn

Chắc hẳn, bạn chẳng còn xa lạ với việc mua sắm tại các siêu thị dù nhỏ hay to, các shop thời trang dù local brand hay global brand thì nhân viên đều chào bạn ngay khi cửa mở và cảm ơn khi bạn thanh toán xong! Bạn cảm thấy mình thích những cửa hàng như thế này và chắc chắn lần sau sẽ quay lại. Đó là cách chúng mình được đào tạo tùy vào mức độ được training và thái độ của nhân viên mà câu chào ấy nghe chân thành, thân thiện hay chỉ đơn giản là phát ra theo phản xạ mà thôi. Trong môn Tâm lý và hành vi khách hàng thời trang, nhân viên là một trong những điểm chạm để thương hiệu có được lòng trung thành từ khách hàng. Có một cửa hàng thời trang đã vấp phải vấn đề như thế này: nhân viên được đào tạo cách mở cửa, cách cúi đầu, cách đặt tay lên tim để thể hiện sự chân thành khi khách bước vào cửa hàng, mọi hành động đúng như training nhưng khi cô nhân viên ấy ngẩng đầu lên, ánh mắt cô liếc ngang, không hề nhìn khách hàng ( hệt như một cỗ máy nhỉ) đó chính là vấn đề của cửa hàng ấy. Mình cũng có thể hiểu được một chút về hành động của cô nhân viên, có thể cô mệt mỏi khi làm ca 8 tiếng, cũng có thể cô không yêu công việc này,…Nhưng nếu mình là khách hàng ngày hôm ấy, mình không chắc có quay lại cửa hàng đó lần nữa không. Quay trở lại với thiên đường Okono , mình yêu công việc này, nên mình luôn cố gắng chào khách hàng của mình một cách chân thành và niềm nở nhất, dù cho lúc đó mình đang húp bún sùn sụt dưới ngăn bàn hay đang mải mê điện thoại với mẹ mình cũng sẽ đứng lên nói “ Okono xin chào” và trưng ra bộ mặt lém lỉnh nhất để quan sát khách hàng khi họ chọn đồ. Có lần, vẫn là trong lúc đang ăn ( mình làm ca tối ) có khách vào, mình lập tức đứng dậy nói Okono xin chào mà miệng vẫn đầy cơm, anh khách nhìn mình có vẻ ái ngại - “ thôi em cứ ngồi ăn đi, không cần đứng dậy”. Mình trả lời " dạ, em không sao " và vẫn đứng quan sát cho đến khi anh thanh toán ra về ! HiHi
Góc thu ngân nhỏ
Góc thu ngân nhỏ
Sau này, dù đã nghỉ việc, nhưng mình vẫn giữ được thói quen nói xin chào và cảm ơn kể cả đó là bạn mình, đứa em nhỏ hơn mình hay mấy người cùng nhà trọ mà mình đã “ nhẵn mặt” rồi. Chả hạn đợt dịch như này, cả nhà trọ mình, ai cũng ở nhà và có một giờ giấc sinh hoạt gần như y chang nhau. Trưa thì 11h, tối thì 18h cùng nấu ăn tại khu vực bếp chung nhưng gần như hôm nào dù mình lên nấu trước hay sau cứ hễ gặp các anh thì mình đều chào trước. Rồi có tối nọ, mèo của mình trèo ra ngoài ban công tận 2 lần liền, mình phải xuống phòng tầng dưới xin ra ngoài ban công tầng đấy bắt nó về, cả hai lần đều bắt rất nhanh nhưng lúc ra về mình vẫn không quên câu cảm ơn!

Bài học số hai : Mình biết cách sử dụng máy POS

Các bạn chắc hẳn thấy đây là điều rất bình thường, có gì đáng để liệt kê làm bài học. Nhưng đối với với mình nó là một kiến thức khá thú vị không phải ai cũng biết, nhất là trong bối cảnh đại dịch như thế này, việc thanh toán qua thẻ luôn được các cửa hàng siêu thị khuyến khích. Mình biết thẻ nào thì đút và thẻ nào thì chạm ( nghe có vẻ quyền lực 😊). Siêu thị Aeon Mall Long Biên là nơi mình hay đi mua đồ tích trữ mỗi cuối tuần, mà từ khi bùng dịch đến nay, phải đến một nửa số quầy áp dụng hệ thống thanh toán tự động ( nghĩa là nhân viên sẽ không in hóa đơn cho bạn, chính bạn phải tự thanh toán tất nhiên là qua thẻ để in hóa đơn và đưa cho nhân viên – thú vị chưa ) nhiều người sẽ cảm thấy bối rối trong lần đầu tiên này. Mình thì thấy khá thích thú và tự tin ( người trong nghề rồi ). Lúc về thì tất nhiên mình sẽ tạt qua quầy kem, nhưng kể cả cây kem 8k cũng phải thanh toán tự động nữa sao? Thôi kệ, mình vẫn quyết tâm ăn và được cái bạn nhân viên rất nhiệt tình hướng dẫn mình thanh toán nhưng đến đoạn bạn bảo mình hãy cà thẻ để thanh toán mình có nói, thẻ mình của là thẻ visa, và đối với những thẻ visa như thế này thì khách hàng chỉ việc chạm vào máy POS là được, không cần cà hay nhập mật khẩu. :) Bạn nhân viên đứng hình 5s và đi lấy kem cho mình! Dày dặn kinh nghiệm!

Bài học số ba : Kiểm tra date trước khi mua

Trước đây, không ít lần mình mua phải bánh mỳ hay bim bim hết date vì mình lười kiểm tra vì nó khá là mất thời gian nhưng kể từ khi làm việc tại Okono, mình bỏ túi được thói quen kiểm tra date trước khi mua hàng và mẹo tìm date nhanh. Vì mỗi nhà xuất, mỗi sản phẩm đặc thù sẽ có cách in date riêng biệt, tại vị trí cố định, thời hạn date dài hay ngắn. Ví dụ sản phẩm bánh mỳ, sữa chua và xúc xích là những loại có date ngắn, hồi còn làm mình phải kiểm tra thường xuyên, này nào cũng kiểm tra để tránh việc khách hàng mua phải hàng hết hạn. Dần dần tự nhiên thành quen, cứ hễ mua gì mình lại kiểm tra date!
Bỏng ngô Hàn Quốc nè
Bỏng ngô Hàn Quốc nè

Bài học thứ tư: Không nên tin ngay vào lời người khác nói với bạn

Chúng ta từ bé đã được dạy bảo rằng phải luôn luôn ngoan ngoãn, nghe lời người lớn nhưng người lớn có phải lúc nào cũng đúng, và việc bày tỏ quan điểm là cãi lại. Vấn đề này mình sẽ không nói ở đây. Nhưng chính Okono cho mình trải nghiệm rằng điều mà người lớn nói, nhiều người nói, đa số người nói đôi khi chỉ đúng với họ mà thôi. Ca làm chính của mình là tối, nhưng thi thoảng mình cũng làm ca đêm ( từ 22h – 6h ) không chỉ ở Gốc Đề, mà sau này khi đã nghỉ việc, có khoảng hai hay ba lần gì đấy mình đi làm ca đêm ở Yên Hòa, Nam Từ Liêm ( xa lắm ). Trước đây, nhiều người khi biết mình trọ ở ngõ Gốc Đề đều nói rằng chỗ này nhiều nghiện với trộm cắp phải cẩn thận không thì chuyển đi. Rồi thì có bác khách hàng quen, cũng nói chuyện với mình “ cháu làm đây một mình à, không sợ hay sao, đêm nghiện ngập quanh đây này” , bác còn giơ tay phụ họa chỉ ra ngõ này, ngõ kia nữa, trong lòng mình cũng có chút hoang mang thôi, chủ yếu là biết để đề phòng chứ cũng không bị làm cho khiếp vía mà bỏ ca và không bao giòi làm ca đêm nữa! Trong suốt mấy năm mình ở đây và làm tại Okono này mình chưa từng bị quấy rối hay lừa đảo cả. Những bạn làm trong nghề cũng không lạ gì mấy vụ tiền giả, rồi đóng giả quản lý phòng nọ, nhà phân phối kia đến nói như rót mật vào tai, cũng logic lắm để các bạn phải đưa tiền cho họ và về sau mới biết đó là lừa đảo. Mình chỉ bị đúng một lần bị vướng vào một vụ tiền giả 500k nhưng mình nhanh trí phát hiện và không bị lừa. Đó là ca tối ở Trương Định, người phụ nữ này vào cửa hàng, mình nhớ là mua bốn lốc sữa và ít bánh kẹo, bên ngoài có một người đàn ông đi xe máy đang chờ, người này tỏ ra rất chuyện nghiệp và thân thiện với mình khi thanh toán- " chị có tiền lẻ " ( điều này được nhân viên bán hàng rất cảm kích ) rồi dùng đúng số tiền lẻ đó cộng với tờ 500k để trả cho mình ( ví dụ: hóa đơn 323k, khách đưa mình 523k để mình trả lại 200k ). Mình luôn có thói quen vuốt tiền ( để xác định là con số phải được in nổi ) hoặc bóp tiền ( nếu là tiền giả thì nó vo viên lại luôn, còn tiền thật sẽ duỗi ra ) – điều tất cả mọi nhân viên phải biết và thế là mình phát hiện. Thật khó xử, người phụ nữ vừa là khách hàng của mình nhưng cũng vừa định lừa mình xong, phải xử trí làm sao, đằng sau cũng có mấy bạn trẻ đang chờ thanh toán. Nhưng rất may, không có gì xảy ra sau đó, người này lấy lại tờ 500k đã bị mình vo viên còn nói vừa rút ở cây xong, và chỉ thanh toán 2 lốc sữa rồi đi thẳng. Nếu giả sử lúc đó, mình bị lời nói và hành động thân thiện của khách hàng này “làm mờ mắt”, mà tin ngay thì mình mất 500k rồi còn gì!

Bài học số năm : Hãy nhiệt tình dù đó là công việc đơn giản

Đây là bài học mình lớn nhất mình nhận được trong quá trình làm nhân viên bán hàng tại Okono. Ngay từ đầu mình đã nói mình yêu công việc này, vì thế mình có rất nhiều năng lượng để làm việc : lau kệ, xếp tủ nước, xếp hàng lên kệ ( một tối cả 30-40 chục lần mình fill nước ra, cứ khách mua chai này thì có ngay chai khác để vào ) việc này thông thường cuối ca sẽ phải làm. Mình chăm sóc cái thiên đường đó từng tí một, chỉnh chỉnh, nắn nắn từ tủ kem cho đến tủ nước đều phải ngăn nắp, vuông vức và sạch sẽ. Rồi cuối cùng anh cửa hàng trưởng đã nhìn ra và công nhận sự nhiệt tình của mình! Mình cũng rất bất ngờ về điều này, vì điều mình làm đâu có to tát gì, mình làm vì đơn giản mình rất enjoy nó nhưng sau này được một bạn cùng kể lại như thế mình vui lắm. Dù cho bạn có làm công việc đơn giản đôi khi còn bị coi là nhàm chán nhưng bạn hãy đặt sự nhiệt tình và năng lượng của mình vào nó để tự tạo niềm vui cho bản thân và đến lúc nào đấy biết đâu có một cơ hội tuyệt vời rơi trúng đầu bạn! Như mình chẳng hạn (cơ hội tuyệt vời của mình là gì thì mình không tiết lộ được :) )
Tủ nước ngăn nắp
Tủ nước ngăn nắp
Tủ kem gọn gàng
Tủ kem gọn gàng
Cửa hàng sạch sẽ
Cửa hàng sạch sẽ
Người viết,
Hà Trần