4 căn bệnh bạn chắc chắn đã quên nhờ vào vaccien

Tiêm chủng rộng rãi đã giúp giam hoặc xóa bỏ hẳn rất nhiều những căn bệnh nguy hiểm chết người ở Mẽo. Tuy nhiên, bởi vaccine rất hữu hiệu đã loại bỏ rất nhiều mối đe dọa, nên đôi khi thật khó để cảm thấy biết ơn và thấy nó có ý nghĩa như nào với sức khỏe cộng đồng.

 Chúng ta rất tệ trong việc đo lường những rủi ro theo nhà dịch tễ học Rene Najera, editor của The History of Vaccines, nguồn thông tin trực tuyến của Đại học Y Philadelphia. Và khi chúng ta không thấy nhiều người chết bởi cái gì đó, chúng ta nghĩ nó không phải cái gì to tát.

Đây là bốn bệnh dịch nghiêm trọng mà có thể bạn đã quên lãng hoặc xem thường nó và cảm ơn vì sự hiệu nghiệm của vaccine đã giảm nhẹ hoặc xóa bỏ nó.

Bệnh đậu mùa là bệnh dịch duy nhất được diệt trừ tận gốc trên toàn thế giới thông qua vaccines. Nó cũng đánh dấu cho sự xuất hiện lần đầu của vaccine, được tạo ra bởi bác sĩ người Anh Edward Jenner vào năm 1796. Sau khi quan sát người lấy sữa bò mắc bệnh đậu bò dường như xuất hiện một hệ thống miễn dịch với bệnh đậu mùa, Jenner đã cấy vào một cậu bé 8 tuổi sử dụng thương tổn từ bệnh đậu bò của người lấy sữa. Sau đó, ông cho cậu bé tiếp xúc với bệnh đậu mùa, cậu bé không xuất hiện bất kì triệu chứng nào của căn bệnh chết chóc, Jenner đã nhận ra ông đã tìm ra cách để chống lại căn bệnh. Thử nghiệm mặc dù rất phi đạo đức theo tiêu chuẩn ngày nay, nó sẽ là một vấn đề lớn. Bệnh đầu mùa có thể đã giết 30% số người mắc phải nó, và đã giết một số lượng lớn người bản địa ở phía Bắc và Nam Mỹ sau khi người Châu Âu mang bệnh đầu mùa đến và những bệnh dịch mới đến lục địa này. Một khoảng thời gian ngắn sau Jenner đã tạo ra vaccine, Tây Ban Nha bắt đầu sử dụng nó cấy ghép vào người trên cả toàn đế chế của họ. Anh cũng áp dụng nó trên lãnh thổ của mình và cho đến thập niên những năm 1850, Massachusetts trở thành bang đầu tiên nước Mỹ thi hành tiêm chủng bệnh đậu mùa.

Trong khoảng giữa những năm 1900s, ngay sau khi WW2, các quốc gia toàn thế giới quyết định " Tại sao chúng ta không loại bỏ bệnh đậu mùa?" Najera nói. "Và vì vậy họ thực hiện một nỗ lực không giống ai từ trước đến nay". Nỗ lực toàn cầu này đã dẫn đến việc xóa sổ bệnh đậu mùa vào năm 1979.

Bệnh dại đóng một vai trò quan trọng trong nền điện ảnh cũng như văn học của Mỹ- Old Yeller, Giết Con Chim Nhại và Their Eyes Were Watching God. Nhưng căn bệnh chết chóc này chính là lí do của những cử chỉ thất thường, nó không còn là một mối đe dọa lớn ở Mỹ nhờ vào vaccines.

Trong trường hợp, đa phần vaccines đã cứu rất nhiều mạng người, không được sử dụng trên người, họ sử dụng trên những con vật mà mang bệnh và truyền sang người bằng vết cắn. Các chương trình chống bệnh dại của các tiểu bang đã tiêm vắc xin cho các con boss và động vật hoang dã có thể mắc dại. Bất cứ ai bị cắn bởi động vật, bất kể con vật đã tiêm phòng, đều sẽ phải đến bác sĩ hoặc bệnh viện để tiêm vaccine dại.

Bệnh dại vẫn là mối đe dọa ở một vài nơi trên thế giới, rất nhiều quốc gia có chương trình và theo dõi tiêm chủng. "Mỹ Latinh có một trong những những chương trình chống bệnh dại tốt nhất thế giới" Najera nói. "Tôi đã bị cắn bởi một con chó bị dại năm 6 tuồi ở Mexico. Họ đã bắt con chó và nó đã chết một vài ngày sau đó bởi bệnh dại và có lẽ nếu không có vaccine tôi chắc hẳn đã chết.

Bệnh bại liệt đã là một trong những nỗi sợ lớn nhất trong các bệnh của trẻ nhỏ ở Mỹ. Nhiễm virut có thể gây tê liệt tạm thời hoặc vĩnh viễn, giống như Franklin D.Roosevelt. Tê liệt có thể làm dừng cơ thể của con người trong việc thở, đó là lí do tại sao rất nhiều người nhiễm bệnh cần phải được chuyển vào "Lá phổi sắt". Trong những năm cuối 1940s, nó đã làm bại liệt hơn 35000 người Mỹ mỗi năm. Số lượng người bị bại liệt ở Mỹ chạm đỉnh năm 1952 với 57879 ca và 3145 cái chết.

Trong những thử nghiệm năm 1954 cho vaccine bại liệt của Jonas Salk, bố mẹ đã đổ xô để đăng kí cho con mình một slot. Nhờ đó, 623972 đứa trẻ đã được tiêm chủng. Thử nghiệm đã cho thấy vaccine đã có tác động 80 đến 90 phần trăm trong việc chống lại bại liệt. Cảm ơn việc tiêm chủng vẫn tiếp diễn đến ngày hôm nay, không còn một ca bại liệt ở Mỹ từ năm 1979. Mặc dù vậy, bại liệt vẫn chưa được diệt trừ và vẫn đe dọa đến sức khỏe ở Afghanistan và Pakistan.

Khi COVID-19 mới bắt đầu lây lan, đã có rất nhiều tranh cãi nổ ra về việc bệnh truyền nhiễm này có nghiêm trọng hay "chỉ như cúm" không có gì phải rén cả. Mặc dù vậy, bệnh cúm vẫn là một căn bệnh chết người đã gây ra các đại dịch trước đây và có khả năng gây ra các đại dịch trong tương lai (Najera đã dự đoán đại dịch cúm tiếp theo sẽ xả ray "sớm hơn là muộn").

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh đã tính toán bệnh cúm đã gây ra 12000 đến 61000 cái chết ở Mỹ hàng năm trong 2010 và 2020. Trên toàn thế giới, nó đã giết 291000 đến 646000 người hàng năm.

Sự bùng phát kinh nghiêm trọng nhất được ghi lại vào năm 1918 và 1919. Đại dịch cúm đã giết khoảng 675000 người ở Mỹ và hơn 50 triệu người trên toàn thế giới. Nó đã lây nhiễm một phần ba dân số thế giới 500 triệu người. Từ đó tới nay, đã xảy ra một vài đại dịch cúm khác.

Bài gốc:https://www.history.com/news/vaccines-diseases-forgotten

Bây giờ cũng không còn nhớ là bao nhiêu ngày ra một bài nữa rồi...