3 bài học mình rút ra sau khi làm việc ở start-up

Start-up luôn được biết đến là môi trường làm việc với cường độ cao, một người có thể làm nhiều việc một lúc, vừa nghiên cứu sản phẩm, vừa trợ giúp làm marketing, đi gặp đối tác, đàm phán. Một phần vì ngân sách eo hẹp, một phần vì thiếu nhân lực nên start-up đòi hỏi nhân viên phải rất đa zi năng. Nhưng bạn biết không, start-up không phải chỉ có những điều khó khăn, mà thật ra có rất nhiều bài học đầu đời thú vị mà bạn có thể nhận được khi làm cho start-up. Sau 6 tháng làm việc, mình đã tìm ra 3 bài học đắt giá nhất, cùng mình điểm lại xem đó là gì nhé.

1. Môi trường lý tưởng để rèn luyện AQ và EQ

AQ (Adversity quotient) là chỉ số đo lường khả năng vượt qua nghịch cảnh của bạn. EQ (Emotion quotient) là chỉ số đo lường cảm xúc của bạn. Thông thường, mọi người sẽ chỉ tập trung đánh giá IQ (Intelligence Quotient) hay chỉ số thông minh của một người mà quên mất rất, AQ và EQ đóng vai trò không nhỏ trong việc đánh giá xem khả năng và tiềm năng của con người đó đến đâu, và cũng để tự bản thân người đó nhìn ra được năng lực của bản thân như thế nào.

Start-up có thể coi là môi trường lý tưởng giúp bạn rèn luyện sức chịu đựng của bạn thân, cách ứng biến vượt qua nghịch cảnh, biến thách thức thành cơ hội. Thời gian làm dự án, mình đã gặp rất nhiều chướng ngại vật, bế tắc về mảng kiến thức mình chưa từng biết đến, nhân sự xin nghỉ việc và không có người dẫn dắt vì lãnh đạo công ty đi họp bên Mỹ. Chính tình huống này đã đòi hỏi khả năng tự lập của bản thân mình, tự xoay sở và tận dụng những nguồn lực mình có thể điều phối để thực hiện dự án. Bằng việc gợi nhắc cho chị nhân sự đã xin nghỉ về việc hãy ở lại giúp mình hoàn thành tiền dự án, tìm kiếm các nguồn lực bên ngoài với chi phí thấp nhất, mình đã bước đầu học được thêm về lĩnh vực “mù” của mình để phát triển dự án.

Start-up còn là môi trường giúp bạn rèn luyện chỉ số cảm xúc của mình, vì sao vậy? Nhân sự đi mất, khó khăn triền miên, cả đống vấn đề vẫn chưa được giải quyết và đổ dồn vào bạn mỗi ngày, thời gian cứ thế tích tắc xoay đều mà không chờ đợi bạn tìm ra giải pháp. Nếu bạn mong manh, không có tinh thần thép, sự cứng đầu, dễ nản lòng, thì rất có thể sẽ từ bỏ mọi thứ ngay bước đầu. Điều cần thiết ở chỉ số cảm xúc là luôn suy nghĩ tích cực, tìm hiểu giải pháp, mặc kệ những thử thách, hãy coi nó là một trò chơi mà bạn chắc chắn sẽ tìm được cách chơi để chinh phục được bài toán đề ra. Tất nhiên, sẽ thật tuyệt khi sếp của bạn đủ rộng lượng để bạn thoải mái thể hiện bản thân mình. Mình đã vô cùng may mắn gặp được chị boss bên ngoài khó tính nhưng bên trong luôn cổ vũ, hỗ trợ mình. Mặc dù có những khoảng cách nhất định về kiến thức khiến đôi lúc chị em có mâu thuẫn, nhưng mình vẫn luôn biết ơn vì chị boss đã cho mình cơ hội rèn luyện AQ và EQ.

2. Muốn biết từ a-z, hãy vào start-up

Vẫn chuyện muôn thuở là việc gì cũng đến tay, nhưng thực tế mình luôn coi đó là cơ hội để được học hỏi tất cả. Kiến thức là vũ khí, bởi vậy có thêm kiến thức sẽ không bao giờ là thừa đâu. Những tháng ngày được làm ở start-up, từ việc nhỏ nhất như quét nhà, cắm hoa, đổ rác, rửa chén, in giấy, kẹp ghim, ship hàng cho đến những việc to to như lập bảng tài chính dự trù, bảng chi phí lãi lỗ, bảng dự toán cuối tháng, kế hoạch marketing, kế hoạch kinh doanh, đi gặp đối tác, đàm phán với đối tác, đi gặp khách hàng, giới thiệu sản phẩm, chăm sóc khách hàng, hậu mãi … việc gì mình cũng từng nếm mùi. Chính nhờ sự phát triển nhanh chóng của dự án, sự rộng lượng đầy tự do tin tưởng của chị boss, và người bạn đồng nghiệp ham ăn, những anh chị lớn mentor mà mình đã học được rất nhiều. Mình mở mang hơn về thế giới kinh doanh, câu chuyện thương hiệu, cách thức vận hành của một công ty hay tổ chức, cách nhìn nhận con người (mình đã tham gia phỏng vấn gần 30 ứng viên, trong đó có cả CMO và COO của các hãng FMCG lớn), cách sử dụng người (việc này khó và đòi hỏi nhiều não, cần luyện nhiều lắm), cách quản trị rủi ro. Sau khoảng thời gian học hỏi này, mình đã có được bức tranh toàn diện về việc đi từ một ý tưởng, thực thi và vận hành nó sẽ cần như thế nào. Nó góp phần không nhỏ vào việc định hình kế hoạch tương lai của mình, trong đó có dự án kinh doanh mơ ước sắp tới. Bởi vậy nếu có cơ hội, hãy thử làm ở start-up để va chạm, từ nhỏ đến lớn, rồi vào big corp cũng chưa muộn (big corp sẽ hoàn thiện bức tranh về cách thức vận hành chỉnh chu hơn).

3. Môi trường học cách nhìn người

Mình để điều này ở cuối, vì cảm thấy đây là bài học quan trọng nhất mà mình có được, bài học về con người. Start-up là sự khởi đầu, bởi vậy mâu thuẫn xảy ra liên quan đến lợi ích con người là không thể tránh khỏi. Thời gian mình làm đã gặp trường hợp “ăn cắp ý tưởng” và lợi dụng lòng tin để trục lợi. Ban đầu mình không để ý và không tin rằng họ có thể làm những chuyện như vậy, nhưng lòng người rất khó đoán. Bởi vậy, thời điểm mình hiểu và ngẫm lại mội thứ mới phát hiện ra trong kinh doanh, hầu hết mọi người đều không tin tưởng quá vào ai đó, và người có được niềm tin của người khác phải thực sự có năng lực và lấy chữ tín làm đầu tiên. Niềm tin là điều rất khó xây dựng, nhưng một khi đã làm nó tan vỡ thì sẽ rất khó có thể bù đắp được. Hãy luôn ghi nhớ điều này để trở nên có trách nhiệm và sống đúng với nguyên tắc của mình, không để sau này hối hận khi nhìn lại.

Vậy đấy, start-up nhiều drama, lắm thử thách nhưng lại là cơ hội để bạn học được rất nhiều thứ. Biến thử thách thành cơ hội, kĩ năng này là gì, kì sau mình sẽ giải đáp. Bye!