“Tư duy cấu trúc” là cách bạn xây dựng một câu trả lời lớn bằng cách đặt ra những câu hỏi nhỏ.
Mỗi năm có bao nhiêu giấy vệ sinh được bán ra tại Pháp? Ở Đức có bao nhiêu km đường ray xe lửa? Có bao nhiêu phần trăm người đứng lên so với ngồi xuống (hoặc nằm xuống) lúc 9:45 sáng tại Hoa Kỳ?
Trong các cuộc phỏng vấn xin việc, có lẽ bạn sẽ phải đối mặt với những câu hỏi “nổi cáu” như thế này. Mục đích của câu hỏi này không phải là khiến bạn "toát mồ hôi hột" hay nguyền rủa thằng cha phỏng vấn đã đưa ra những câu hỏi "trên trời dưới đất" này mà nó chính là bài kiểm tra năng lực tư duy có cấu trúc, khả năng logic, thực hành suy luận và xây dựng câu trả lời bằng cách tự đặt ra nhiều câu hỏi nhỏ.
person holding black marker pen
"Tư duy cấu trúc" giúp bạn hình thành năng lực suy luận của bản thân (Ảnh: Unsplash)
Với cách "tư duy cấu trúc", bạn sẽ phá vỡ một cách có phương pháp các vấn đề và giải quyết chúng từng mảnh một thay vì lo lắng, dựa vào giả định trong quá khứ hoặc nhún vai nói rằng tôi không biết. Neil de Grasse Tyson từng kể “Câu chuyện giả thuyết” về việc cho 2 ứng viên tham gia phỏng vấn hỏi cùng một câu hỏi: Ngọn tháp trên tòa nhà này cao bao nhiêu? Ví dụ, một ứng viên tình cờ biết câu trả lời, ứng viên còn lại ra ngoài, tính toán bóng đổ của tòa nhà và ước tính độ cao. Bạn sẽ chọn ai? Tyson nói: “Tôi sẽ chọn người tìm ra đáp án bởi người đó biết cách sử dụng trí não của mình".
Bất cứ ai cũng có thể rèn luyện khả năng "tư duy cấu trúc" bằng cách thực hành. Bạn nên bắt đầu tự hỏi bản thân những câu hỏi vô nghĩa, những câu hỏi mà bạn không thể nào tìm kiếm trên mạng internet. Nhà văn Hannak Yang chia sẻ một ví dụ: "Có bao nhiêu thực khách vào nhà hàng yêu thích của bạn mỗi năm?"
Tôi sống ở Munich. Nhà hàng yêu thích của tôi là Lemongrass, một nhà hàng Việt Nam tọa lạc tại góc phố.
Trước tiên, tôi sẽ bắt đầu với những gì tôi biết: Có khoảng 1.5 triệu người sống ở Munich. Giả sử có 2/3 sống ở trung tâm thành phố, vào khoảng 1 triệu người. Có thể ước tính của tôi sai, nhưng đừng để tâm vì đó không phải vấn đề. Điều quan trọng là bạn đã đưa ra một giả định cho phép bạn tiến gần hơn đến câu trả lời. Sau đó, tôi tiếp tục tìm câu trả lời từ giả thiết này.
Có khoảng 10 khu trong thành phố. Nghĩa là sẽ có khoảng 100,00 người mỗi khu - Đồng nghĩa với có khoảng 100,000 người sống gần nhà hàng yêu thích của tôi: Lemongrass.
Nếu một người ăn cả bữa sáng và bữa tối thì 1 tuần họ sẽ có 14 bữa. Những người trẻ sẽ ăn khoảng 10 bữa mỗi tuần và không liên tục. Những người già và gia đình có trẻ em thì sẽ không ăn nhiều như vậy, một số khác thì sẽ chọn tự nấu ăn ở nhà. Như vậy một người sẽ ăn 3 lần/tuần. Có nghĩa là có 300,000 bữa ăn trong khu tôi ở mỗi tuần. 
Có khoảng 100 nhà hàng ở khu vực đó. Nếu bữa ăn được chia đều ra có nghĩa là sẽ có 3,000 bữa ăn cho mỗi nhà hàng.
Bây giờ, hãy xem xét một cách chặt chẽ hơn nhé! Nếu Lemongrass có thể phục vụ 3,000 người mỗi tuần. Cửa hàng mở cửa 12 giờ một ngày, 7 ngày một tuần. Có nghĩa là 84 giờ. Sức chứa 25 người và đồ ăn thì được phục vụ một cách nhanh chóng, thời gian trung bình là 5 phút. Ở 100% công suất, họ có thể phục vụ 125 bữa ăn mỗi giờ hoăc 10,500 bữa ăn mỗi tuần. Thậm chí nếu nhà hàng này chỉ đông khách khoảng 30% thời gian, họ có thể phục vụ hơn 3,000 khách mỗi tuần.
Giả sử Lemongrass đóng cửa 2 tuần trong năm cho những ngày lễ hoặc ngày nghỉ. Vậy trong một năm, có khoảng 150,000 thực khách sẽ ghé thăm nơi đây.
Tôi bắt đầu với một con số lớn và sau đó chia thành những con số nhỏ hơn nhưng bạn hoàn toàn có thể làm ngược lại.
Vậy câu trả lời này chính xác 100%? Chắc chắn là không rồi. Nó chỉ dựa vào kinh nghiệm hạn chế của bạn, bạn có thể biết chính xác nếu bạn học thêm phép ngoại suy. Đối với bài toán Lemongrass, bạn đã có thể tìm thấy và giải quyết câu hỏi đó chỉ nhờ cách "Tư duy cấu trúc".
"Tư duy cấu trúc" không chỉ là một cách suy nghĩ thông minh mà đó còn là sự sáng tạo. Từ “cấu trúc” giống như bạn đang loại bỏ sự sáng tạo khỏi quá trình suy nghĩ nhưng trên thực tế, điều này ngược lại. Sáng tạo phát triển dựa trên những quy luật. Trong quy luật đó, suy nghĩ của bạn có thể thoải mái lang thang nhưng vẫn được xây dựng lên nhau.
person holding light bulb
Sáng tạo phát triển dựa trên những quy luật. Hãy học các quy luật và sau đó bạn có thể thỏa sức phá vỡ như một nghệ sĩ(Ảnh: Unsplash)
Với "Tư duy cấu trúc", bạn sẽ giải quyết vấn đề một cách sáng sáng tạo hơn, điều này sẽ có ích với bạn sau này. Rốt cuộc, như Tyson có nói: “Khi bạn biết làm thế nào để suy nghĩ, nó sẽ trao quyền cho bạn đi xa hơn bất cứ những ai đơn giản chỉ suy nghĩ”
Cảm ơn mọi người đã đọc! Bài viết được dịch dựa trên vốn tiếng Anh ít ỏi của mình, dù đã cố gắng nhưng không thể tránh khỏi những sai sót, mong bạn có thể góp ý để bài viết của mình tốt hơn nhé! Chúc bạn một ngày tốt lành!
Kỹ năng mềm Tự học