2024, IPHONE 6, VÀ CHỦ NGHĨA KHẮC KỶ

Đợt vừa rồi mình làm mất em Iphone 8 của mình vì lỡ… làm rớt. Lúc rớt em nó là mình nhận ra liền, quay xe lại tìm mà không thấy, thế là xác định là em nó đã ra đi…

May rủi làm sao, vào thời gian đó mình cũng đang thực hành chủ nghĩa khắc kỷ (Stoicism) thông qua cuốn sách của William B. Irvine. Lúc đó mình đang thực hành kĩ thuật “tưởng tượng tiêu cực” nên ngay khi mình xác định là đã mất em nó, mình suy nghĩ “Eyyy hay đây là cơ hội để mình thực hành các kĩ thuật của chủ nghĩa Khắc Kỷ hiệu quả hơn nhỉ?” vì thế mình quyết định không mua điện thoại mới mà sẽ xài lại em Iphone 6 cũ của mình.

Quãng thời gian vừa qua thực sự khá thú vị với mình khi vẫn xài 1 chiếc điện thoại cũ như vậy, đã 10 năm tuổi rồi, trong khi iphone 16 vừa mới ra mắt với các tính năng quá sức…nhiều. Nhờ đó mình nhận ra mình được và mất những gì khi vẫn sử dụng em nó.

Sau đây là những cái mà mình nghiệm ra được:

Như đã nói ở trên, quãng thời gian này mình đang thực hành kỹ thuật tưởng tượng tiêu cực, là tưởng tượng xem mình sẽ cảm thấy như thế nào khi mình đánh mất những thứ mình đang có, chẳng hạn như tiền bạc, công việc, cái xe máy cà tàng mình đang đi, và dĩ nhiên là có luôn em Iphone 8 4 năm tuổi mình xài lúc đó.

Nhờ tưởng tượng tiêu cực, mình có thể trân trọng những thứ mình đang có, không còn khao khát cái mình chưa có nữa, chấp nhận rằng “mọi thứ đều sẽ có ngày tàn lụi”, và mình phải chuẩn bị trước khi lúc đó xảy ra. 

Vậy nên mình nghĩ rằng xài một chiếc điện thoại cùi bắp vào năm 2024 là một điều may mắn với mình, vì mình có thể thực hành kĩ thuật này hiệu quả hơn nhiều khi so với việc tưởng tượng rằng “sẽ thế nào nếu hiện tại mình xài một chiếc điện thoại cùi hơn?”

Một điều rất thú vị là khi đó mình đã liên tưởng tới Epictetus – một trong tứ đại trụ cột của chủ nghĩa Khắc Kỷ - về câu chuyện khi ông nhận ra ai đó đã đánh cắp cái đèn của ông. Thay vì tức giận và chán nản, ông… suy ngẫm về sự kiện đó vì ông nhận thấy đây là cơ hội để ông thực hành các triết lý khắc kỷ của mình.

Trước đây mình chưa bao giờ nghĩ cuộc sống mình có thể thiếu các công cụ cơ bản của một chiếc điện thoại như xem phim chất lượng 4k, chơi các game nặng, sạc nhanh và chuyển tiền online. Vậy mà khi Apple đã ngừng cập nhật phiên bản cho Iphone 6; khi không thể sử dụng các app ngân hàng, momo nữa; khi 16gb dung lượng chỉ cho phép tải các ứng dụng rất hạn chế, vậy mà giờ mình vẫn cảm thấy hài lòng và thoải mái với em Iphone 6 này. Máy mình bây giờ chỉ có Spiderum, Zalo, Messenger, Ytb music, và tất nhiên không thể thiếu là 1.1.1.1 =))

Mình nhận ra thực tế nhu cầu của mình không hề phức tạp và nhiều đến mức mình thật sự cần một chiếc điện thoại cao cấp hơn; mình không cần bỏ ra 13tr để mua một em Iphone 13 khi mà mình vẫn vui với em Iphone 6 của mình. Nhờ đó mà mình suy nghĩ thêm về những nhu cầu mà mình nghĩ là hiển nhiên liệu có thực sự là “hiển nhiên” nữa hay không.

Chủ nghĩa tiêu dùng (consumerism) là một trong những hoài nghi lớn nhất của mình. Mình đang theo học ngành Marketing và các giảng viên luôn nhắc mình rằng “phải làm sao cho doanh nghiệp bán được càng nhiều hàng càng tốt”. Mình biết phải có mua bán mới tạo ra thị trường, mới tạo ra sự phát triển cho xã hội. Nhưng liệu theo đuổi tiền bạc và quá tôn thờ vật chất xung quanh có thật sự đem lại hạnh phúc lâu dài cho mình hay không?

Trong cuốn sách The art of Thinking clearly, tác giả Rolf Dobelli đã đề cập đến hiện tượng guồng quay cảm xúc (Hedonic Treadmill), hiện tượng này cho rằng con người có xu hướng nhanh chóng trở lại cảm xúc ổn định ban đầu sau các sự kiện tích cực hoặc tiêu cực. Ông lấy ví dụ về việc bạn ông ban đầu rất hạnh phúc khi sở hữu một căn biệt thự mười phòng, một hồ bơi với view nhìn ra sông núi. Tuy nhiên chỉ vài tháng sau người bạn này lại bắt đầu cảm thấy bất mãn và vô cảm với ngôi nhà mình hằng mơ ước, và cảm xúc chẳng khác gì lúc ông ở trong căn hộ một phòng thời sinh viên.

Ngoài ra, hiệu ứng thích nghi khoái lạc cũng ảnh hưởng đến niềm vui mà mình rất nhiều. Bản thân mình là một người thích trải nghiệm các mũ bảo hiểm Fullface, vì thế mà  mình đã đội qua rất nhiều em, chẳng hạn như Yohe 981, LS2 FF800, LS2 FF901 ADVANT X, HJC i70, ROC 04,… Hiện tại mình sở hữu hai em LS2 FF800 và HJC i70 với tổng giá hơn 10tr. Tuy nhiên, mình nhận ra sở hữu 2 em này cũng không đem lại cho mình niềm vui lớn hơn em ROC 04 đem lại dù chỉ với giá 1tr. Bỏ ra nhiều công sức và tiền bạc hơn nhưng vẫn cảm thấy hạnh phúc tương tự với một thứ rẻ hơn thì có thật sự cần thiết hay không?

Giờ đến thứ những thứ mà mình mất, hay đúng hơn là những “bất tiện” mà mình trải nghiệm khi xài em iphone 6 10 năm tuổi này

Em này chỉ có 16gb, vừa đủ cho các ứng dụng cơ bản để nhắn tin và làm việc. Mình không thể tải Facebook, youtube mà phải xài trên Safari luôn.

À không phải hơi hơi nữa, mà là quá chậm luôn ấy chứ. Giờ mà có ai gọi messenger cho mình thì xác định phải hơn 10s sau mình mới trả lời được, vì nó cứ đơ đơ ra đấy 😊

Cái này tuy không khó chịu lắm nhưng chỉ cần mình quên cầm theo tiền mặt thôi là xác định khỏi mua sắm gì luôn, tại đâu có xài Momo hay các app ngân hàng được đâu ☹

Mình nghĩ câu nói “bản thân kinh nghiệm không phải nguyên nhân của thành công hay thất bại… Con người không được tạo ra bởi trải nghiệm của bản thân trong quá khứ, mà bởi ý nghĩa chúng ta gán cho những trải nghiệm đó” của nhà triết gia trong cuốn sách Dám bị ghét rất phù hợp với hoàn cảnh của mình. Mình xem xét và tin rằng làm rớt em Iphone 8 khi đó có khi lại là một điều may mắn, vì nhờ nó mà mình có thể đạt được thứ còn có giá trị hơn nó, chính là cơ hội thực hành chủ nghĩa khắc kỷ và những suy ngẫm về sự ham muốn và nhu cầu của bản thân. 

Mình hy vọng bạn cũng sẽ nhìn ra những góc nhìn tích cực hơn những khi chuyện không may xảy đến với bạn, để từ đó có thêm động lực để sống một cuộc đời đáng sống hơn.

P/S: Mình chỉ thích đội mũ fullface thôi chứ mình không thích đi xe mạnh quá, vì thế mình vẫn xài em Wave RSX của chị mình để đi phượt đó!