Có một lý luận từng được nhà quản lý học người Mỹ - Peter - trình bày với tên “Nguyên lý thùng gỗ” hay còn được gọi là “Hiệu ứng thanh gỗ ngắn”. Nguyên lý này chỉ ra rằng thùng gỗ có thể chứa được bao nhiêu nước không quyết định bởi thanh gỗ dài nhất mà quyết định bởi thanh gỗ ngắn nhất. Tương tự, trong cuộc sống, việc chúng ta mất đi những cơ hội sống hạnh phúc hơn, tự do hơn không phụ thuộc hoàn toàn vào chúng ta tài giỏi bao nhiêu mà là giới hạn những “thanh gỗ ngắn” của bản thân ở đâu. Tuy nhiên, chúng ta lại thường quên đi nguyên lý vô cùng thực tế này. Chúng ta nỗ lực học tập, phát triển kỹ năng nhằm làm bản thân tốt lên, nhưng lại không thật sự lưu tâm đến việc cải thiện những thói xấu “nho nhỏ” từ thói quen, quan niệm có thể phá hoại tất cả nỗ lực ấy. Không cần phải suy nghĩ quá nhiều, chúng ta cũng dễ dàng hình dung được những thói xấu này sẽ cản trở ta thế nào trên con đường chinh phục những mục tiêu của cuộc đời, chúng sẽ khiến ta chậm lại, mệt mỏi về tinh thần, cảm xúc bấp bênh và thậm chí thất bại trước những cơ hội tốt. Một hạt cát nhỏ bé nơi đáy giày vẫn có thể khiến chân ta đau nhói trên con đường vạn dặm.
Nhận ra sự thật hiển nhiên bị bỏ quên này, Amy Morin đã viết quyển sách 13 Điều người có tinh thần thép không làm. Quyển sách này nhanh chóng trở thành một hiện tượng truyền cảm hứng thay đổi bản thân và động lực sống, thu hút hơn 50 triệu lượt đọc và dịch ra hơn 30 ngôn ngữ. Sau khi nghiền ngẫm sách và quyết định chia sẻ thông tin tới nhiều bạn yêu sách, luôn mong muốn hoàn thiện bản thân, tôi tin rằng sự thành công kể trên của 13 Điều người có tinh thần thép không làm không chỉ nằm ở chủ đề rất thực tế hay cách dẫn dắt tài tình và dễ hiểu của một chuyên viên tâm lý trị liệu giỏi như Amy Morin. Hơn hết, quyển sách này được đúc rút từ chính kinh nghiệm của bản thân cô khi lần lượt bước qua những mất mát lớn trong đời, cái chết đột ngột của mẹ và sau đó 3 năm thì cô phải đối mặt với cú sốc khi người chồng đầu tiên qua đời vì nhồi máu cơ tim. 13 Điều người có tinh thần thép không làm trở thành những dòng tâm huyết có sức ảnh hưởng mạnh mẽ vì nó không chỉ được viết ra bởi một chuyên gia tâm lý giàu kinh nghiệm mà còn từ tình yêu cuộc sống của một người phụ nữ đã vực dậy mình khỏi những cái bẫy tâm lý nấp sau nghịch cảnh cuộc đời.
Một tin tuyệt vời là bạn sẽ không phải chịu đựng những lời khuyên sáo rỗng như “vui lên đi”, “lạc quan lên” hoặc đại loại thế từ quyển sách này. Thậm chí, khi lật giở từng trang ở mỗi chương của 13 Điều người có tinh thần thép không làm, chúng ta đều có cảm giác được tham gia một buổi trị liệu tâm lý cùng chuyên viên Amy Morin nhiệt thành với những ví dụ vô cùng cụ thể. Cô đối mặt với chúng ta, buộc ta soi chiếu thật sâu vào tâm hồn của mình và tự “chấm điểm” tật xấu bản thân bằng những dòng “biểu hiện trạng thái” không thể chi tiết hơn. Sau đó, cô hướng dẫn ta cách mở từng nút thắt trong lòng bằng dòng chảy những câu hỏi: “Do đâu ta có những thói xấu này?”, “Chúng đang gây bất lợi cho ta như thế nào?”, “Chúng ta được gì khi loại bỏ chúng?”, “Chấm dứt thói xấu này bằng cách nào?”. Và đặc biệt hơn, cuối mỗi chương, Amy Morin đều tận tình cung cấp một danh sách những việc nên hay không nên làm để chúng ta có thể chủ động thay đổi thái độ ngay khi nhận thấy bản thân đang sa lầy từ những dấu hiệu đầu tiên để có thể duy trì trạng thái quyết tâm xa rời những tật xấu ngay trong ý thức.
Không dông dài phức tạp, 13 chương sách viết về 13 thói quen xấu đang kìm hãm mỗi người trong chúng ta khai thác mọi đức tính và phẩm chất tốt trong chính mình. Cùng khám phá xem bạn có đang vướng phải thói quen xấu nào bên dưới không nhé.
1. Than thân trách phận: Khi đóng vai trò là một nạn nhân bạn chỉ cảm thấy cuộc đời ngày càng tồi tệ hơn thôi. Thay vì cứ lãng phí thời gian cho việc ngồi hối tiếc, đắm chìm trong những cảm xúc tiêu cực và làm tổn thương các mối quan hệ, chúng ta có thể dùng quỹ thời gian đó để xây dựng những thói quen có ích hơn.
2. Để cho người khác định đoạt đời mình: Người ta từ bỏ sức mạnh của mình khi họ thiếu mất ranh giới giữa vật chất và tình cảm. Bạn cần phải đứng lên vì chính mình và thiết lập ranh giới khi cần thiết.
3. Ngại thay đổi: Bước ra khỏi vùng an toàn chưa bao giờ là điều dễ dàng dù cho chúng ta thừa biết bên ngoài kia sẽ có những cơ hội tuyệt vời. Trong chương này bạn sẽ học được cách làm chủ sự sợ hãi và ngần ngại đang cản trở những bước tiến đến hạnh phúc và thành công trong cuộc đời bạn.
4. Cố kiểm soát những gì ngoài khả năng: Khi càng cố kiểm soát những việc ngoài tầm với của mình, bạn chỉ càng thấy mình thảm hại và kém giá trị cũng như sự tự tin. Thay vào đó, nếu biết cách chuyển sự chú ý khỏi những điều trên có thể giúp bạn, không hẳn là thành công vượt bậc nhưng chắc chắn gia tăng hạnh phúc, giảm căng thẳng, có mối quan hệ tốt hơn, từ đó có thể nắm bắt những cơ hội mới.
5. Cố làm vừa lòng tất cả mọi người: Lão tử từng nói: “ Cứ bận tâm đến việc người khác nghĩ gì bạn sẽ mãi là tù nhân của họ”. Chúng ta thường đánh giá bản thân bằng cách xem người khác nghĩ gì về mình, nhưng quá trình này không làm chúng ta hạnh phúc, cho dù nhận được những lời khen có cánh. Chúng ta dần đánh mất bản sắc và sự tự tin của chính mình qua lăng kính của người khác.
6. Không thích phiêu lưu mạo hiểm: Mọi người thường sợ phải chấp nhận rủi ro, cho dù đó là tài chính, thể chất, tình cảm, xã hội. Thật ra mơ ước một cuộc sống an toàn, bình đạm chưa bao giờ là sai. Điều tác giả muốn nhấn mạnh ở đây là sự rụt rè và sợ hãi quá mức trước những rủi ro chúng ta có thể đo lường và kiểm soát được bằng kiến thức và kỹ năng. Cuộc đời này là một phép thử, nếu bạn quá e dè trước những trải nghiệm mới lạ, những thử thách thú vị thì cuộc sống của bạn sẽ càng ít màu sắc.
7. Sống bám vào quá khứ: Nhìn lại quá khứ để đúc rút kinh nghiệm là điều tốt nhưng nếu cứ ôm giữ mãi quá khứ có thể khiến bạn tự hủy hoại bản thân mình, ngăn cản bạn tận hưởng hiện tại. Quá khứ là thứ không thể thay đổi, nhưng tương lại được viết ra từ thái độ sống và hành động của bạn ngày hôm nay. Nếu bạn không muốn biến những ngày ở tương lai thành một quá khứ đầy hối tiếc tiếp theo thì phải thoát ra khỏi ám ảnh tiêu cực về những điều đã qua.
8. Lặp lại sai lầm cũ: Chúng ta không thể mong chờ một kết quả khác với cách làm cũ. Chương này sẽ giúp bạn một cách chi tiết, nhận ra lỗi sai và rút kinh nghiệm triệt để thay vì dẫm lại vào vết xe đổ.
9. Ganh tỵ với sự thành công của người khác: Điều này chẳng giúp được gì cho bạn ngoài việc làm bạn sao lãng con đường của chính mình.
10. Từ bỏ sau thất bại đầu tiên: Vạn sự khởi đầu nan, nhưng thay vì chọn lựa như rất nhiều người bình thường “gian nan bắt đầu nản”, người có tinh thần thép biết rằng thất bại sẽ chỉ làm họ mạnh mẽ và khôn ngoan hơn.
11. Sợ cô đơn: Đây là chương bản thân tôi rất thích dù tôi vẫn thường dành thời gian làm việc một mình và tận hưởng những điều thú vị mà nó mang lại. Điều tôi thật sự tâm đắc là tác giả chỉ với vài trang ngắn đã có thể nêu rất chi tiết những cách hữu ích để độc giả có thể tập trải qua những khoảng không thinh lặng một cách hiệu quả như cách lên lịch hẹn với chính mình, tập thiền, các kỹ năng chánh niệm cũng như phương thức thực hành,… Nếu bạn thường xuyên sợ phải ở một mình và luôn ám ảnh về việc tìm kiếm niềm vui từ bên ngoài thì đây đích thị là chương sách dành cho bạn.
12. Cảm thấy thế giới mắc nợ mình: Một lần nữa, đóng vai nạn nhân bao giờ cũng dễ dàng hơn nhưng nó lại chẳng mang đến điều gì tốt lành cho cuộc sống của bạn. Và thực tế, thế giới này chẳng nợ bạn gì cả, nó đã tồn tại trước khi bạn xuất hiện rồi.
13. Kỳ vọng có được kết quả ngay lập tức: Dù lý do là vì bạn thiếu kiên nhẫn, đánh giá quá cao khả năng của chính mình hay đánh giá thấp vấn đề thực tế thì điều này thông thường mang đến những kết quả tiêu cực. Một giải pháp mau chóng nhưng tạm bợ không phải lúc nào cũng tốt và thành công là thứ không thể có được qua một đêm.
13 Điều người có tinh thần thép không làm cũng chính là 13 thói quen không tốt mà nếu tránh được thì xem như bạn đã tự giúp mình vượt qua được phần nhiều đau buồn trong cuộc sống. Tự nhiên không phân định sẵn ai là người có tinh thần mạnh mẽ còn ai thì yếu đuối, chúng ta hoàn toàn có thể tự theo dõi và kiểm soát Suy nghĩ - Hành vi - Cảm xúc của mình để tăng cường sức mạnh tinh thần.
Dĩ nhiên, việc đối mặt này sẽ không mấy dễ dàng và đòi hỏi sự can đảm cũng như kiên trì trong khoảng thời gian dài, nhưng khi nghĩ về việc có thể nâng cấp bản thân một cách mạnh mẽ và tận hưởng cuộc sống tuyệt vời hơn thì điều này hoàn toàn xứng đáng phải không? Nào, bạn đã sẵn sàng đối đầu với hành trình huấn luyện bản thân mình chưa?