Hai năm trước mình có đăng một bài trên báo Tuổi Trẻ, được khá nhiều view, tên là “ống hút cỏ, túi giấy có bảo vệ môi trường nhiều như bạn nghĩ?”. Mình vừa search lại, thấy có vài nơi copy lại bài đó và không ghi nguồn, thậm chí trong số đó có cả một website sản xuất túi giấy.

Bài đó mình viết không phải để đả kích phong trào “organic” hay bản thân các sản phẩm làm từ thiên nhiên mà để chỉ ra rằng việc thay thế nhựa bằng cỏ, bằng giấy không thật sự bảo vệ môi trường, có khi còn lợi bất cập hại, mà con người có thể làm để bảo vệ môi trường chính là bớt tiêu thụ lại.

Bớt dùng ống hút, bớt dùng túi giấy, bớt mua quần áo, mỹ phẩm. Khi có mua thì chọn các sản phẩm tái chế, sản phẩm thiên nhiên. Mà mua ít thôi. Mua đúng nhu cầu sử dụng của mình thôi.

Mấy tháng nay mình dọn sang nhà mới, ở một khu khá hẻo lánh gần thành phố. Đường đi vào nhà xung quanh còn có đồng ruộng. Sẽ thật trong lành, yên tĩnh và thơ mộng nếu ngay ngã ba đường không có một bãi rác to đùng, toàn bịch ni lông. Ban đầu mình nghĩ bãi rác tự phát đó từ từ sẽ xẹp xuống, có những người nhặt rác sẽ sẵn tiện đốt bớt và sẽ ổn hơn. Nhưng không, người ta vẫn bỏ thêm rác mới vào đó hàng ngày.

Ngã ba này là đường ngã rẽ cuối cùng rồi. Bên trong có khoảng gần trăm hộ. Một trăm hộ dân này chạy ra tới ngã ba, chạy thêm 200 mét nữa là đến xe rác. Vậy mà họ lại quăng rác ngay ngã ba đó, để đường vào nhà thấy ghê thấy gớm như vậy. Có vài lần mình định dọn rồi cắm bảng khuyên họ, năn nỉ họ đừng bỏ rác ở đó nữa, mang rác đi thêm vài bước bỏ vào thùng. Sau đó mình thấy cảnh một người bỏ rác ngay cạnh nhà họ: mấy cái bịch ny lông, hộp cơm, chai nhựa, gom thành một đống nhỏ rồi đốt. Họ làm điều đó ngay bên cạnh căn nhà họ ở thì mình có thể đòi hỏi họ không làm ở xa hơn? Nhà của người đó còn gần xe rác hơn những người ở sâu trong cùng ngã ba kia nữa. Mình từ bỏ ý định kia luôn.

Đôi khi người ta vì nhiều nguyên nhân nào đó mới tạo ra hiện thực hiện tại của họ. Họ không hiểu được đạo lý, mình nói đạo lý chẳng khác nào sỉ nhục họ, họ càng không nghe, càng oán ghét mình. Bãi rác ở ngã ba kia cho mình thấy nhân quả không phải là thứ dễ dàng can thiệp được.

Đây là một trong số ít lần mình trải nghiệm trực tiếp về ý thức của đám đông. Trước đây mình đã khâm phục tâm huyết của các bạn hoạt động vì môi trường, nay gặp vụ việc này càng thấy rõ những vất vả mà các bạn phải gánh, nỗi thất vọng mà các bạn phải đối mặt khi làm việc với đám đông. Một bên xây, một bên phá. Mà bên phá không hề có cảm giác áy náy, sai lầm. Thiệt là khổ tâm.

Trái đất này chẳng quan tâm lắm con người làm gì trên da của nó. Con người bảo vệ môi trường thật ra là bảo vệ cho chính con người. Nếu phá rừng nhiều thì khí hậu nóng lên, băng tan, lũ lụt, xói mòn, chất lượng không khí giảm, con người chịu thiên tai, dịch bệnh nhiều hơn, rồi chết sạch không chừng. Nếu xây dựng, đào bới nhiều quá khiến bản thân trái đất khó chịu, nó nổi vài trận hồng thủy, động đất, thiết lập lại đại dương và lục địa là xong.

Đồng cảm vậy thôi chứ mình chưa bao giờ muốn làm một nhà hoạt động vì môi trường. Điều mình có thể đóng góp chỉ là bỏ rác đúng nơi quy định, và ăn, mặc, xài vừa phải, tiết kiệm được thì càng tốt.

Mình góp phần cải thiện môi trường sống xung quanh bằng việc tỏa ra một năng lượng bình yên mà mình có được. Những người xung quanh thấy bình yên hơn một chút, biết đâu một ngày khi họ mang rác đến bãi rác tự phát kia, họ bỗng nhiên có thêm chút động lực mang rác đi thêm 200 mét. Ngoài bình yên tự thân thì mình cũng sẵn lòng nói một vài câu hữu ích cho người nào chịu nghe. Viết mấy cái này lên mạng thì hên xui thôi. Có người hiểu đúng cũng có người hiểu lầm.

Tóm lại mỗi người đều có thể đóng góp cho môi trường, cho hành tinh này bằng những việc nhỏ nhất là quản lý tốt chính bản thân của mình, có cơ hội thì chia sẻ với người chịu nghe là tốt rồi. Quan trọng là khiến bản thân vui vẻ, hạnh phúc, bình an.

Hành tinh này sẽ ổn thôi. Mong bạn ổn.

Ngày mai sẽ là lý do thứ 82 trong 100 lý do để sống: Trải nghiệm giai đoạn làm cha, mẹ và xây dựng gia đình