Phân tích vật lý cú đấm 1 inch của Lý Tiểu Long

Chán Mật mã rồi, hôm nay tôi sẽ nói về vật lý và cú đấm 1 inch của Lý Tiểu Long (do mấy hôm nay nói với Diep_Phong về cú đấm này hơi nhiều).

Cú đấm ấy đây:

Đây là cú đấm không lấy đà, sức công phá của cú đấm tạo ra sức công phá bằng hơn một nửa sức công phá của viên đạn 9x19 mm Parabellum khi rời nòng. Là đỉnh cao của sự đơn giản. Vậy làm thế nào Lý Tiểu Long làm được điều kỳ diệu đó, khi cú đấm không lấy đà?

Ở phổ thông, chúng ta đều biết F = m*a, lực bằng khối lượng nhân gia tốc. Lý Tiểu Long chỉ nặng 57kg (hạng cân nhẹ thứ 2 khi thi đấu Taekwondo, hạng nhẹ nhất là dưới 55kg). Với cân nặng khiêm tốn như thế, để tạo một lực công phá khủng khiếp như đã mô tả ở trên, tất yếu Lý Tiểu Long phải tạo ra một Gia tốc tức thời cực lớn đồng thời tận dụng toàn bộ lực có thể trên cơ thể.

Chúng ta hãy xem lại clip khi ra đòn của Lý Tiểu Long, khi tung cú đấm chân trước của anh nhích về phía trước, chân sau duỗi thẳng, vai tịnh tiến về phía trước, cẳng tay tống thẳng ra và hông lắc mạnh qua trái với biên độ dao động rất nhỏ. Tất cả các diễn biến trên được tạo ra đồng thời điều này chính là lý thuyết cơ bản để vận dụng toàn bộ lực trên cơ thể. Khi tất cả các lực hướng về cùng 1 mục tiêu đồng thời (dao động với cùng tần số), ta sẽ sinh ra một lực cộng hưởng từ các lực còn lại. Đây là thời điểm lực sinh ra là lớn nhất.

Giờ chúng ta phân tích từng động tác trên.

+ Đầu tiền là 2 chân, chân sau duỗi thẳng tạo nên một lực đẩy toàn bộ cơ thể Lý Tiểu Long đến trước, chân trước nhích về phía trước kết hợp với chân sau duỗi thẳng, Lý Tiểu Long đã tạo nên một bộ chân vững chãi, và sinh ra lực truyền dẫn đến hông. Không tin các bạn bước như Lý Tiểu Long hoặc di chuyển tấn của bất kỳ môn nào nhưng cố gắng giữ nguyên hông, cơ thể sẽ cực kỳ khó chịu vì lúc ấy phải dùng một lực cản lực tác động vào hông của hai chân.

+ Hông lắc mạnh với dao động nhỏ tạo ra một momen xoắn, quãng đường ngắn, tốc độ cao làm tăng momen xoắn và momen xoắn càng cao thì gia tốc càng lớn, gia tốc càng lớn thì lực càng mạnh.

+ Vai vươn lên cũng là hệ quả tất yếu khi lắc hông, điều khó ở đây là Lý Tiểu Long không để toàn thân bị nhao lên phía trước mà ông dừng được lực hông truyền lên vai và đưa toàn bộ lực dư thừa đến cẳng tay.

+ Cẳng tay nhận toàn bộ lực từ chân truyền lên thông qua vai kết hợp với lực duỗi cánh tay.

+ Việc cuối cùng Lý Tiểu Long cần là căng cứng cổ tay để cổ tay và nắm đấm khi tiếp xúc với mục tiêu chịu được toàn bộ phản lực do cú đấm của ông gây ra.

Xin bổ sung một chút, tổng các lực Lý Tiểu Long phát ra khi kết thúc đòn đánh cần thêm một yếu tố nữa cực kỳ quan trọng, thậm chí nó quyết định đến 30% thần thái và uy lực của động tác, đấy là Tiếng hét. Tiếng hét trong võ thuật nói đơn giản thì gào lên là xong, nhưng bản chất tiếng hét là dùng hơi để bật ra tiếng. Quy trình này được vận dụng như sau:

+ Hít vào khi khởi thế, chuẩn bị tấn công (dùng lực), giữ khí trong đan điền (huyệt dưới bụng)

+ Nín thở suốt đòn đánh

+ Thở ra khi kết thúc đòn đánh. Trong võ thuật, việc thở ra chính là đẩy toàn bộ (hoặc một phần, tùy thuộc đòn đánh) khí từ đan điền ra ngoài, tạo thành tiếng hét.

Tiếng hét uy lực gây phấn khích đồng thời giúp tận dụng tối đa thể lực của võ sĩ. Tất cả các động tác vận động khác (trừ bơi lội mình không dám phân tích) đều hoạt động hít thở theo nguyên lý như trên.

Khi cơ thể và nhịp thở thống nhất chúng ta bắt đầu có nền tảng nội công hay khí công. Yên tâm, tập cả đời chưa chắc bạn đến được trình độ đó đâu =))). Clip không có âm thanh nhưng mình chắc chắn 100% Lý Tiểu Long có hét nhé.

Việc thực hiện đồng thời toàn bộ quá trình trên là yếu tố bắt buộc để có một cú đấm tốt. Tư chất, quá trình rèn luyện của Lý Tiểu Long để tăng cường sức mạnh cơ bắp, tăng tốc độ vặn hông và tăng lực cổ tay giúp tạo nên cú đấm hoàn hảo.

Sự thực, đòn đánh của Lý Tiểu Long theo cá nhân mình không đơn giản chỉ là cơ bắp và tuân theo các tính chất vật lý như trên. Nó còn có yếu tố tập trung, tinh thần v.v... nữa, điều ấy khiến cho hàng tỷ người chỉ có 1 người thực hiện được đòn đánh hoàn hảo như vậy.

Cú đấm 1 inch không chỉ là đỉnh cao võ thuật mà nó còn mang đậm Triết lý triệt quyền đạo

+ Phi cổ điển: Đòn đánh có hiệu quả công phá cao nhưng khác hoàn toàn với đặc điểm công phá từ trước tới nay.

+ Tính trực tiếp: Đòn đấm về hình thức đơn thuần chỉ là đấm, không màu mè, không nghĩ ngợi.

+ Tính đơn giản: Cái này đọc bài Tối giản của Diep_Phong.

Tổng hợp từ:

Và kiến thức võ thuật/vật lý của thầy Hà Lam Sơn nguyên chuyên viên sở giáo dục Hà Nội và thành viên ban cố vấn kỹ thuật liên đoàn Taekwondo Việt Nam.

P/s: Bài này nhiều upvote, bình luận thì lần sau mình viết tiếp về Vô ảnh cước của Hoàng Phi Hồng :D.

Khoa học và công nghệ khác